VI lek
REHABILITCJA
Seminarium 14.06.2012
Integracja i reintegracja osób
niepełnosprawnych
Pełne i aktywne uczestnictwo w życiu społecznym jeden z głównych celów rehabilitacji
Oznacza to, że osoba niepełnosprawna ma zostać równorzędnym partnerem dla innych
członków społeczeństwa, a także pełnić w nim uznaną, pożyteczną rolę.
l� Integracja  całkowite włączenie do społeczeństwa jednostek upośledzonych, odchylonych
od normy fizycznej bądz
psychicznej
l� Reintegracja społeczna: Odnosi się do osób, które stały się niepełnosprawne w póz
niejszym
okresie życia i wymagają ponownego włączenia się do struktur społecznych
Integracja służy umacnianiu podmiotowości oraz budowaniu relacji partnerskich
l� Od strony niepełnosprawnego integracja polega na kontakcie z otaczającą go
rzeczywistością, której może i powinien stawać się istotną cząstką
l� Od strony otoczenia  polega na wejściu w pojmowanie i przeżywania świata przez
niepełnosprawnego
REWALIDACJA
- Długotrwała działalność terapeutyczno - pedagogiczna czyli wychowanie i nauczanie
specjalne dostosowane do wieku i sprawności fizycznej i umysłowej rewalidowanego oraz
zapotrzebowania społecznego
Zadania:
ż� zapobieganie pogłębianiu się istniejącego już niedorozwoju lub powstaniu innych
dodatkowych upośledzeń
ż� leczenie i usprawnianie elementów chorych lub zaburzonych oraz wzmacnianie osłabionych
ż� stymulowanie i dynamizowanie ogólnego rozwoju przy wykorzystaniu sił organizmu oraz
korzystnych czynników środowiskowych
Integracja społeczna
l� Wytworzenie więzi integrujących jednostki musi być poprzedzone okresem ich
wzajemnego poznawania się
l� Stopień integracji jednostek zależy od częstości i charakteru kontaktów społecznych między
nimi
Postawy otoczenia wobec osób niepełnosprawnychZachowania dyskryminacyjne
l� Dystansowanie
l� Dewaluowanie
l� Delegitymizacja
l� Segregacja
l� Dystansowanie - unikanie nawiązywania bliskich i nieformalnych kontaktów z osobami
niepełnosprawnymi
l� Dewaluowanie  wyrażanie własnych negatywnych przekonań o cechach ludzi
niepełnosprawnych
l� Delegitymizacja  wyrażanie przez określoną grupę społeczną negatywnego stosunku do
innej grupy społecznej w postaci ustalonych przez siebie aktów prawnych
l� Segregacja fizyczne izolowanie spośród środowiska społecznego
Integracja i reintegracja osób niepełnosprawnych
Płaszczyzny życia społecznego:
l� Życie rodzinne
l� Formy kształcenia
l� Rodzaj wykonywanej pracy
l� Sposoby wykorzystania wolnego czasu
l� Aktywność społeczna
l� Warunki integracj i reintegracji osób niepełnosprawnychPozytywna samoocena
l� Odporność na stres
l� Motywacja jednostki do działania
l� Odpowiednie reakcje i postawy dotyczące np. nauki czy pracy
Emocje osoby niepełnosprawnej utrudniające
adaptację do środowiska i nowych sytuacji
- Lęki
- Depresje
- Drażliwość
- Wyrażanie różnych form agresji
Warunki integracj i reintegracji osób niepełnosprawnych
l� Integracja neuropsychologiczna (niwelowanie zaburzeń emocjonalnych u osoby
niepełnosprawnej)
l� Opanowanie lęków, podnoszenie nastroju, łagodzenie zachowań agresywnych
l� Cel: adaptacja do środowiska i nowych sytuacji, łatwiejsze znoszenie ograniczeń
wynikających z niepełnosprawności
Społeczny kontekst przebiegu integracji
Wsparcie społeczne (czynnik ułatwiający rehabilitację społeczną) jest tworzony przez 3
kręgi:
l� Małżonkowie, bliska rodzina, przyjaciele
l� Dalsza rodzina, koledzy
l� Sąsiedzi, znajomi z pracy, dalecy krewni, specjaliści zatrudnieni w różnych instytucjach
medycznych, opiekuńczych i rehabilitacyjnych, grupy samopomocowe
Organizacje pozarządowe
Nowoczesne państwa demokratyczne dzielą aktywność społeczno - gospodarczą na trzy sektory:
l� pierwszy sektor to administracja publiczna, określana też niekiedy jako sektor państwowy.
l� drugi sektor to sfera biznesu, czyli wszelkie instytucje i organizacje, których działalność jest
nastawiona na zysk, nazywany też sektorem prywatnym.
l� trzeci sektor to ogół prywatnych organizacji, działających społecznie i nie dla zysku, czyli
organizacje pozarządowe (non  profit).
2
l� Działają poza administracją państwową
l� Nie są przez administrację państwową dotowane
Ustawa z 7 kwietnia 1989
O stowarzyszeniach
l� Prawo do zrzeszania się
l� Około 20 tysięcy organizacji i 7 tys. stowarzyszeń osób niepełnosprawnych lub działających
na rzecz tych osób
l� Bank Informacji o Organizacjach Pozarządowych
l� Stowarzyszenie Klon/Jawor, Bank Informacji o Organizacjach Pozarządowych Warszawa,
ul. Szpitalna 5/5 www.klon.org.pl
l� Ministerstwo Zdrowia www.mz.gov.pl
l� Internetowa baza danych organizacji pozarządowych
www.ngo.pl
Organizacje pozarządowe  zakres działań
l� Działalność charytatywna, pomoc społeczna
l� Przeciwdziałanie patologiom społecznym
l� Ochrona zdrowia, profilaktyki i rehabilitacji
l� Pomoc rodzinom w trudnej sytuacji życiowej
l� Nauka, edukacja, oświata
l� Upowszechnianie dostępu do Internetu (edukacja), wyrównanie szans edukacyjnych
l� Kultura fizyczna i sport
l� Kultura, sztuka
l� Ochrona środowiska przyrodniczego
l� Porządek i bezpieczeństwo publiczne
l� Prawa mniejszości narodowych
l� Zaniedbane wspólnoty i społeczności lokalne
l� Ochrona praw konsumenta
l� Działalność humanitarna
l� Promocja wolontariatu
Organizacje pozarządowe  korzyści
" Kształtują nowe demokratyczne postawy (współpraca, kompromis, szanowanie odmiennych
opinii)
" Wyzwalają twórcze i nowatorskie sposoby rozwiązywania problemów
" Integrują środowisko niepełnosprawnych
Podstawowe formy działalności organizacji pozarządowych
Identyfikowanie i nagłaśnianie problemów społecznych,
Tworzenie koalicji na rzecz rozwiązywania problemów,
Opracowywanie i wdrażanie konkretnych programów pomocy dla osób niepełnosprawnych,
Działalność interwencyjna (rzecznictwo)
l� Społeczny kontekst przebiegu integracjiGrupy samopomocowe
l� Osoby z określoną chorobą (np.. cukrzyca, choroby mięśni, choroby serca, choroba
Parkinsona, SM itp.)
l� Instytucje lecznicze, parafie, organizacje osób niepełnosprawnych
Grupy samopomocowe należą do trzeciego kręgu wsparcia społecznego
l� W ciągu ostatnich kilku lat nastąpił rozkwit aktywności społecznej osób leczonych lub
rewalidowanych w związku z określoną chorobą
3
l� http://samisobie.clan.pl
(Stowarzyszenie Internetowej Społeczności Osób Niepełnosprawnych)
www.pzn.org.pl
ul.Piłsudskiego 37 Szczecin
l� www.pzg.org.pl
ul.Woj. Polskiego 91/93 Szczecin
l� Polskie Stowarzyszenie Diabetyków
www.diabetyk.org.pl
l� Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym ul. Rostocka 125
Szczecin
www.psouu.org.pl
l� Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego. ul.Zawadzkiego 27/3 Szczecin
l� Polskie Towarzystwo do Walki z Kalectwem. ul.Wielkopolska 32/1 Szczecin
l� Krajowe Towarzystwo Autyzmu
ul.Zygmunta Starego 1 Szczecin.
l� Fundacja Pomocy Chorym na Zanik Mięśni
Al.Woj. Polskiego 69 Szczecin
l� Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży Niepełnosprawnej Ruchowo  Tęcza
ul.Bohaterów Warszawy 27b Szczecin
l� Stowarzyszenie Reumatyków i ich Sympatyków
ul.Królowej Jadwigi 23 Szczecin
l� Stowarzyszenie Rodziców Dzieci chorych na Białaczkę i inne Choroby Rozrostowe Krwi
ul.Unii Lubelskiej 1 Szczecin
l� Stowarzyszenie Kobiet po Mastektomii  AGATA . ul.Kopernika 7 Szczecin
l� Polskie Stowarzyszenie Chorych na Hemofilię. ul.Śląska 44/2 Szczecin
l� Towarzystwo Zwalczania Chorób Mięśni ul.Dworcowa 19 Szczecin.
l� Stowarzyszenie Osób Chorych na Celiakię i inne Zespoły Złego Wchłaniania Oddział w
Szczecinie ul.Unii Lubelskiej 1 Szczecin
l� Szczecińskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Parkinsona ul.Wojska Polskiego
69 Szczecin
l� Stowarzyszenie Diabetyków ul.5-go Lipca 66b Szczecin
l� Fundacja Aktywnej Rehabilitacji
l� Hospicjum Domowe dla Dzieci
l� Stowarzyszenie Rodzin i Opiekunów Osób Chorych Psychicznie  RODZINA ul.Tartaczna
14 Szczecin
l� Fundacja  SAMARYTANIN ul.Rapackiego 6 Szczecin.
l� Szczecińskie Stowarzyszenie  Złoty wiek ul.Potulicka 40 Szczecin
l� Szczecińskie Stowarzyszenie Pomocy Autystom ul.Lutyków 24 Szczecin
l� Fundacja Pomocy Niepełnosprawnym p.w. Św. Rodziny ul.Metalowa 23/5 Szczecin
l� Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski  SERCE ul.A
ucznicza 64 Szczecin
l� Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Al.Jedności Narodowej 42 Szczecin.
l� Klub Sportowy Inwalidów  START ul.Litewska 20 Szczecin
l� Stowarzyszenie Pomocy w Rozwoju Społecznym i Zawodowym Osób Niepełnosprawnych
ul.Przyszłości 21 Szczecin
4
Inicjatywy
Inicjatywa Wspólnotowa EQUAL nakierowana m.in. na:
l� ułatwienie wchodzenia na rynek pracy osobom niepełnosprawnym, czyli osobom mającym
trudności z integracją;
l� powrót na rynek pracy opiekunów osób niepełnosprawnych, czyli osób mającym trudności
w reintegracji;
l� promowanie rynku pracy otwartego dla wszystkich.
PROJEKT "WINDA DO PRACY"
l� Partnerstwo na Rzecz Rozwoju "Winda do pracy" to związek między 5 różnymi
instytucjami, które do tej pory nigdy ze sobą nie współpracowały, mający na celu działania
prowadzące do rozwiązania problemu barier w dostępie do rynku pracy przez osoby
niepełnosprawne ruchowo
l� Głównym celem Partnerstwa na rzecz Rozwoju jest zwiększenie udziału osób
niepełnosprawnych ruchowo w stopniu znacznym w życiu zawodowym poprzez
zidentyfikowanie i likwidację barier w ich dostępie na rynek pracy.
SKA
AD PARTNERSTWA:
l� Fundacja Pomocy Chorym na Zanik Mięśni w Szczecinie - Administrator Partnerstwa
l� Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie
l� Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niepełnosprawnych Ruchowo nr 1 w
Policach
l� Segel Sp. z o. o. w Szczecinie
l� Nordis s.c. w Szczecinie
PROJEKT "WINDA DO PRACY skierowany jest do trzech grup:
l� Projekt osoby dotknięte schorzeniami nerwowo-mięśniowymi.
l� osoby pełniące rolę asystentów osobistych osób niepełnosprawnych
l� pracodawcy, do których będą kierowane działania w celu zmiany ich świadomości w
stosunku do osób niepełnosprawnych.
Telepraca
l� Telepraca - praca wykonywana z dala od siedziby firmy, biura, przy użyciu technik
informatycznych i przekazu elektronicznego, najogólniej: praca zdalna, praca na odległość,
w dowolnych warunkach, w dowolnym miejscu, w dowolnym czasie
Idea Projektu
l� przeniesienie pracowników zagrożonych utratą pracy z podmiotów, w których są
zatrudnieni do telecentrum lub telechatek
l� zmiana miejsca świadczenia pracy, nie zaś sam stosunek pracy
l� system podnoszenia kwalifikacji i zdobywania nowych umiejętności (Ośrodek Szkoleniowo 
Doradczy)
l� podniesienie zdolności adaptacyjnych tych pracowników
Równie istotnym elementem jak kształcenie pracowników jest objęcie szkoleniami i
doradztwem pracodawców, zainteresowanych wdrożeniem elastycznej formy zatrudnienia
l� Do najczęściej wymienianych zawodów telepracowników należą:
- tłumacz,
5
- projektant stron internetowych,
- inne prace informatyczne, np. grafik komputerowy, przepisywanie, redagowanie tekstów,
- obsługa klienta, sprzedaż przez telefon,
- analityk finansowy,
- księgowy,
- architekt, projektant,
- telemarketer,
- doradztwo przez Internet, help-line,
- biura podróży, sprzedaż biletów.
l� Korzyści dla pracodawcy:
� ograniczenie kosztów stałych (wynajem pomieszczeń biurowych, parkingów),
� redukcja kosztów związana z adaptacją pracowników i szkoleniami,
� wzrost efektywności i wydajności pracy (pracownicy sami organizują swoją pracę, lepiej
koncentrują się na tym, co robią),
� możliwość zatrudniania pracowników z regionów o niższym poziomie płac,
� ograniczenie absencji chorobowych,
� redukcja godzin nadliczbowych,
� poprawa wizerunku firmy (postrzeganie jako firmy nowoczesnej, społecznie zaangażowanej).
l� Korzyści dla pracownika telecentrum/telechatki:
� dostęp do najnowszych technologii teleinformatycznych,
� dostęp do specjalistycznego wyposażenia stanowiska pracy,
� zwiększenie zdolności adaptacyjnej pracownika
� minimalizacja barier społecznych,
� wyciągnięcie z izolacji społecznej,
� elastyczność czasu pracy,
� ograniczenie czasu i kosztów dojazdu do pracy,
� większa swoboda w pracy i samodzielność,
� możliwość pracy dla kilku pracodawców jednocześnie.
l� Korzyści makroekonomiczne:
� wyrównywanie poziomów w dostępnie do infrastruktury teleinformatycznej i ośrodków
szkoleniowych i doradczych pomiędzy małymi, średnimi, regionami zagrożonymi dużym
strukturalnym bezrobociem, a dużymi, wiodącymi miastami,
� walka z wykluczeniem społecznym wynikającym z niepełnosprawności, zamieszkania na
obszarach wysokiego bezrobocia i in.
� w aspekcie prawnym regulacje dotyczące zatrudnienia z wykorzystaniem elastycznych
form pracy,
� zmniejszenie migracji do dużych miast,
� korzyści ekologiczne,
� wzrost popytu na usługi telekomunikacyjne i nowości teleinformatyczne.
l� Telecentrum - miejsca wyposażone w niezbędny sprzęt oraz łącza elektroniczne
l� Telechatka - rodzaj telecentrum skierowany do społeczności lokalnej, mający na celu
zmniejszenie dysproporcji pomiędzy społecznościami bardziej i mniej zinformatyzowanymi
Zadaniem telecentrum i telechatek jest:
l� umożliwienie korzystania ze sprzętu komputerowego i łącza internetowego,
l� organizowanie kursów i szkoleń, w tym kursów z obsługi komputera,
l� upowszechnienie najnowszych technologii informatycznych.
Telepraca w Unii Europejskiej
Rozbudowana sieć telefonii komórkowej a także duże odległości pomiędzy miejscem
zamieszkania telepracownika a siedzibą firmy decydują o tym, że na pierwsze miejsca pod
względem ilości telepracowników wysuwa się Finlandia i Szwecja.
6
Finlandia 16,8% Szwecja 15,2%
Holandia 14,5% Dania 10,5%
Wielka Brytania 7,6% Niemcy 6,0%
Irlandia 4,4% Włochy 3,6%
Francja 2,9% Hiszpania 2,8%
ZORON
l� Związkowa Promocja i Ochrona Równouprawnienia Osób Niepełnosprawnych w
Zatrudnieniu
l� Równe szanse na zatrudnienie, otwarcie osobom niepełnosprawnym drzwi do zakładu
pracy, zaakceptowanie przez sprawnych kolegów, umożliwienie normalnego życia
l� Zniesienie dyskryminacji osób niepełnosprawnych w zatrudnieniu
l� Jednakowe zakładowe procedury rekrutacji, awansu płacowego i zawodowego
l� Promowanie ustawodawstwa zakazującego dyskryminację i ustanawiającego zasady
równości szans
l� STOWARZYSZENIE PRZYJACIÓA
INTEGRACJI www.integracja.org
Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych
www.popon.pl
Pomoc udzielana niepełnosprawnym przez odpowiednie organizacje:
l� Funkcje informacyjne
l� Wsparcie emocjonalne
l� Wsparcie materialne
l� Mobilizacja do pracy
l� Likwidacja frustracji
l� Poprawa samooceny
Standardowe Zasady Wyrównywania szans Osób z Niesprawnościami (Rezolucja ONZ 1993):
l� Ewolucja od systemu, w którym lekarz był osobą decydującą o kształcie otrzymywanych
świadczeń przez zespół specjalistów, decydujący o tym, komu i ile udziela się pomocy, do
sytuacji, w której OSOBA NIEPEA
NOSPRAWNA DECYDUJE O TYM, KIEDY I ILE
WSPARCIA POTRZEBUJE W SWOIM ŻYCIU SPOA
ECZNYM
Społeczny kontekst przebiegu integracji MODEL INSTYTUCJONALNY
l� Zakłada obowiązek i przymus w jego realizacji
l� Kładzie nacisk na patologię
l� Akcentuje walkę z chorobą
zakłada to
l� SYSTEM CENTRALISTYCZNY
którego wynikiem jest
l� SEGREGACJA (IZOLACJA)
l� OPIEKA INSTYTUCJONALNA
w której akcent w działaniu pada na  ONI
Społeczny kontekst przebiegu integracji MODEL SPOA
ECZNEJ INTEGRACJI:
l� Zakłada zgodę i przyzwolenie osoby na jego realizację
l� Kładzie nacisk na prawidłowość i normę
7
l� Akcentuje ochronę zdrowia
zakłada to
l� SYSTEM ZDCENTRALIZOWANY
którego wynikiem jest
l� INTEGRACJA (WA

CZENIE)
l� SAMOPOMOC I POMOC ŚRODOWISKOWA
w której akcent w działaniu pada na  MY
Społeczny kontekst przebiegu integracji CAA
OŚCIOWE PLANOWANIE ŻYCIA (CPŻ):
l� Przezwyciężanie bierności, podniesienie jakości życia osób niepełnosprawnych
l� Proces wspierania osoby w tworzeniu wizji tego, kim chciałby być i co chciałby robić
l� Spis potrzeb, które powinny być zaspokojone, aby pomóc osobie samodzielnie żyć
l� Podkreśla się wagą osobistych wyborów, talentów i marzeń, na dalszy plan schodzą
problemy/ograniczenia
l� Osoba zainteresowana ma pełną kontrolę nad procesem
l� Nie zastępuje tradycyjnych form pomocy i rehabilitacji
l� Daje możliwość realizowania tego, co jest dla osoby ważne
Mimo Wszystko (Anna Dymna)
Literatura:
1. Dega W., Milanowska K.: Rehabilitacja medyczna. PZWL Warszawa 2001.
2. Kiwerski J.: Rehabilitacja medyczna, Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2005
3. Kwolek A.: Rehabilitacja medyczna. T1-2. Wydaw. Medyczne Urban i Partner Wrocław
2003
4. Rutkowska E.: Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych. Wydawnictwo
Czelej, Lublin 2002.
5. Straburzyńska-Lupa A., Straburzyński G.: Fizjoterapia z elementami klinicznymi. T1, T2,
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008
http://www.olimpiadyspecjalne.pl/
" http://www.paralympic.org.pl/
" http://konferencja.edu.pl/ref8/pdf/pl/KAczmarek-Warszawa.pdf
8