DSC03293 (4)

L

Objawienie i przekaz wiedzy

Gawędziarze i śonkaroćorjowie: przekaz nauk hinduizmu

Za dnia siedzi zazwyczaj ze skrzyżowanymi nogami na chłodnej glinianej podłodze w swej chacie i wyprostowawszy się, uważnie czyta grubą księgę w sanskrycie, która spoczywa na drewniak podstawce, lub pochyliwszy się ku słońcu padającemu przez o twa w drzwiach, studiuje jakiś stary manuskrypt z liści palmowyćhfle-śli ludzie po skończonej robocie w polu chcą posłuchać opowieś® zbierają się w milczeniu przed jego domem, szczególnie w takie wieczory, kiedy blask księżyca lśni na liściach palm kokosowy* [■••] jest samowystarczalny; zna na pamięć wszystkie dwadzieś* cztery tysiące strof Ramajany, sto tysięcy strof Mahabharm i osiemnaście tysięcy strof Bhagawaty. A jeśli trzyma przed sobą otwartą księgę sanskrycką, to głównie po to, aby zademonstro^H swej publiczności, że jego opowieści oparte są na autorytatywnej źródłach.

Pandit (jak go nazywają) jest z reguły bardzo starym cziowfl kiem, pielęgnującym wygląd i tradycje sprzed tysiąca lat U..). Święcie wierzy w nieomylność \X%d, które zaczął studiowM gdy miał siedem lat. Dwanaście lat poświęcił tylko na to, żeby nauczyć się je recytować Nawet legendy i mity puran, z których osiemnaście jest szczególnie ważnych, wydają mu się potwierdzeniem zasad moralnych i prawd duchowych zawartych, w Wedach.

p~ Xto nie posiądzie głębokiej znajomości Wed, nie jest w stanie ■pzumieć żadnej opowieści z naszej mitologii - twierdzi często.

I Wszystko jest wzajem zależne.²

■Gawędziarz w książce R. K. Narayana Bogowie, demony imni... uosabia istotne dla hinduizmu przekonanie, iż tra-Idycyjne opowieści i prawdy w nich zawarte zasługują na ■ągłe ich opowiadanie. Gawędziarz jest medium czy raczej ■zekazicielem, dzięki któremu poprzez publiczną recytację iauki hinduizmu docierają do zaciekawionych słuchaczy. Kiąży na nim wielki obowiązek, stoi przed nim ważne zadanie: ma recytować pradawne opowieści ze świętych ksiąg, poruszyć słuchających historiami o Ramie i Sicie, Radhsze SKrysznie, ukazać współczesne ich znaczenie oraz podtrzymać ciągłość przekazywania opowieści z ojca na syna. Jego ■raca wyraża idee tradycji i ciągłości między pokoleniami. Podobnie jak inni wtajemniczeni w arkana hinduizmu, przekazuje to, czego sam się nauczył.

1 Określa to słowo sanskryckie sampradana, oznaczające Ławanie” lub „nauczanie”. Wiąże się z nim termin sampra-maja - „tradycja ustna”, zasadniczo odnoszący się do insty-|uqi skupionej wokół guru, której zadaniem jest przekazywanie i podtrzymywanie z pokolenia na pokolenie tradycji teologicznej i rytualnej. We współczesnym hinduizmie istnieją liczne sampradaje; z niektórymi z nich, powiązanymi ■dawnymi nauczycielami za sprawą pochodzenia lub sukce-sji uczniów, zapoznamy się bliżej w następnym rozdziale. Jatko przykład może nam posłużyć sampradaja stworzona przez myjącego w IX wieku nauczyciela Śankarę, która przetrwała Ido dziś w licznych instytucjach monastycznych w różnych pzęściach Indii. Są to miejsca zapewniające zdobycie wiedzy Ina wysokim poziomie, w których mnisi szkolą się w sanskry-Ićie i filozofii; dla zwykłych wyznawców są to miejsca kultu, ■gdzie mogą oni również uzyskać wskazówki od guru. Ośrod-Hri te kierowane są przez przywódców zwanych iańkaraćarjami

f R.K. Narayan: Bogowie, demony i inni... Przeł. Zdzisław Reszelewski. ■Wydawnictwo Literackie, Kraków 1982, s. 6-9.