DSC03320 (5)

Hinduizm, kolonializm, modernizm

Dla Ciebie żyję, o Allahu-Ramo.

Okaż litość swojemu słudze, mój panie [...] a jeśli Bóg mieszka jedynie w meczetach, do kogo należy ziemia, która leży między nimi? -Czy Ram mieszka w posągach i miejscach pielgrzymek? Nigdzie tam go nie widziano.

Wschód jest siedzibą Hariego

Allah mieszka na Zachodzie

Ale Rama i Rahim znajdują się w moim sercu,

i tam jedynie ich szukam.

Bo wszystkie kobiety i mężczyźni zrodzeni na tym świed^H to jedna z twoich form wielu.

Kabir, małe dziecko Allaha i Ramy, wie, że to on jest jego guru i jego pirem.

Tb fragment wiersza Ostrzeżenie napisanego przez pięti nastowiecznego poetę bhakń Kabira. Kabir żył na pólno0 Indii, kiedy znajdowały się one pod panowaniem MogoflH a islam był religią władców. Jego rodzina, należąca do kasty tkaczy, przeszła na islam, choć niewykluczone, że zrobiH to raczej formalnie niż z przekonania. Sam Kabir z nieehęcit podchodził do zewnętrznych przejawów praktyk religijng^H zarówno muzułmanów, jak i hindusów. Głęboko wierzyłłe Bóg, który w swej ostatecznej postaci nie posiada form^H objawia się w sercach swoich wyznawców. Praktyki rytira^K

Hinduizm 85

III wyobrażenia, symbole oraz budowle nie są zatem po-

innym wierszu pisał Kabir: „Święci, powiadam wam, ze świat oszalał”.: Wierzył, że hindusi i muzułmanie stracili z oczu prawdę i dali się zwieść rzeczom nieistotnym, często-^oć WM się i uciekając do sporów i przemocy. Opisał sytuację, która miała przetrwać okres panowania muzułmańskiego, kiedy to w kolejnych wiekach chrześcijaństwo, a nie islam, stało się religią władców. Mimo że ani Mogoło-wie, ani Brytyjczycy w istocie nie narzucali swoich religii hindusom, jedni i drudzy generalnie traktowali wierzenia

■&bir to tylko jeden z wielu indyjskich poetów mistycznych, którzy z miłością pisali na chwalę Boga, krytykując Erazein przejawy niesprawiedliwości społecznej i religijne-J_go formalizmu. Poezja tego typu - recytowana, śpiewana (i zapisywana - powstawała między VI wiekiem n.e. na połu-| dniu Indii a XVIII wiekiem w Bengalu. Niektórzy z tworzących ją poetów głosili miłość do Wisznu lub Kryszny, inni Ido Siwy i Dewi, niektórzy, jak Kabir (i Nanak, pierwszy gu-Iru sikhijski), miłość do Najwyższego bez imienia i formy. Ijuż w czasach poprzedzających życie Kabira i Ćajtanji reli-Igia hindusów rozwijała się pod obcym panowaniem -najpierw sułtanatu delhijskiego (1211-1526) i Imperium Mogolów (1526-1757), a następnie Imperium Brytyjskiego. Wybrałam przykład Kabira, ponieważ jego słowa wska-piją na wpływ zarówno miejscowych religii indyjskich, jak irekgii najeźdźców. JA

I i praktyki hinduskie z podejrzliwością i wyższością. Zdaiza-I ly się też odstępstwa od tej reguły* mogolski cesarz Akbar I z XVI wieku znany był ze swej tolerancji i głębokiego zainteresowania dla przedstawicieli innych religii, a osiemnastowieczni brytyjscy administratorzy, którzy badali święte teksty hinduizm*, wyrobili sobie pozytywne mniemanie

o religii wczesnych Indii. ......

W tak krótkim wprowadzeniu do hinduizmu me można , szczegółowej historii wydarzeń, które towarzy-

Spo*i 1^{todiach Ar3bów 1} ^^ków- ■ ⁿ««ęp-