DSC02773

III. SPEKULATYWNY NATURALIZM PITAGOREJSKI li PITAGORAS Z SAMOS

Pitagoras z Samos (ok. 572—497 p.n.e.) miał być uczniem Ferekydesa, Anaksymandra i egipskich kapłanów. Założony przezeń w Krotonie związek o charakterze politycznym i reli-gijno-mistycznym miał również duże znaczenie dla życia umysłowego w wielu miastach południowej Italii. Pitagoras nie zostawił po sobie żadnych pism i relacje o jego poglądach pochodzą z czasów późniejszych. Zasadą wszechrzeczy i ludzkiego życia według Pitagorasa miała być liczba jako wzorzec-model. Wszelkie istnienie sprowadza on do harmonii liczb będących prązasadą materii, związków rzeczowych, duszy i myśli. (Fragmenty w Vorsokr.).

Tłum.: Z. Ciemiakowa (§ 3), S. Hammer (§ 2), L. Joachimowicz (§§ 4, 5, 7, 8), B. Kupis (§ 6), J. Śmigaj (§ 1)

1. Cicero, Tusc. disp. V 3, 79. Zgodnie zatem z tradycją, mędrcami było owych siedmiu, którym Grecy nadali miano sophoi, a ziomkowie nasi nazwali mędrcami i za takich ich uważali; podobnie wiele wieków przedtem poczytywano za mędrca Likurga, za którego czasów, jeszcze przed założeniem naszego miasta, żył ponoć Homer; a jeszcze w czasach bohaterskich — Ulissesa i Nestora. I z pewnością nie opowiadano by, że Atlas podtrzymuje niebo ani że Prometeusza przykuto do Kaukazu, ani że Cefeusz wraz z żoną, zięciem i córką został umieszczony wśród gwiazd, gdyby boska znajomość rzeczy niebiańskich nie przeniosła ich imion w dziedzinę fantazji i baśni. Następnie za ich wzorem uważano za mędrców i nazywano