DSC04119

oni mi v w v 136 II.IM (WANIA I HTHATYUMA

Przedborza iuul tą gliną nij mohowuno ozttdy orgunog<*niczn<' inUrgit cjiilu mazowieckiego (1. J u rlcio wieżowa, K, Mimikowi, 1960) przykrytą seriami giacigenioznymi zlodowacenia środkowopolwkiogo.

Na ouiiirio Wzgórz Opoczyńskich, północnej i zachodniej cz«^q Wzgórz Koneckich oraz Garbu Giolniowzkiogo i jego północnego przed, pola młodsze procesy erozyjno-denudacyine doprowadziły do znacznego zniszczenia osadów zlodowacenia południowopolzklego (U. KuHzczyitai.t 196la; L, Lindner, 1970b, 197la; K. Grzybowski, 1072; A. Makowik*. 1976a; 1977a; J. Lewandowski, 1977). Na d u tych powierzchniach siadem tego zlodowacenia jest tu jedynie bruk i tylko w niewielu profilach występuje jeden lub dwa poziomy glin zwałowych odpowiadających zlodowaceniu południowopolskiemu. Miąższość tych poziomów nie przekracza 10 m. Gliny te najprawdopodobniej odpowiadają środkowemu poziomowi glacjalnemu stwierdzonemu pod serią interglacjału mazowieckiego na obszarze Równiny Radomskiej (I. Jurkiewiczowa, K. Ma-makowa, E. Riilile, 1973).

W strefie Przedgórza Iłżeckiego oraz Wyżyny Opatowskiej szczątkowe zachowanie osadów glacigenicznych zlodowacenia południowopol-skiego także utrudnia prześledzenie dwudzielności stadiału maksymalnego (górnego). W większości przypadków występuje tu jeden, silnie zniszczony poziom gliny /.wałowej tego stadiału (J. Samsonowicz, 1934;

K.    Pożaryska, 1948; C. Radłowska, 1963; D. Kosmowska-Suffczyńska, 1966, 1972; M. Bielecka, 1969; J. Bartosik, 1972; A. Kowalczyk, E. Pudłowska, 1977). Z uwagi na stosunkowo niskie położenie hipsometryczne tej gliny (180—250 m n.p.m.) należy sądzić, że podobnie jak w strefie obniżeń dolinnych Gór Świętokrzyskich, tu również interfazowy zanik lądolodu sprzyjał pozostawieniu starszych mas lodowych i tym samym utrudniał powstanie osadów międzymorenowych.

Analogiczna sytuacja istniała zapewne na niżej położonych obszarach Niecki Połanieckiej, Pogórza Szydłowskiego, Płaskowyżu Jędrzejowskiego i Niecki Włoszczowskiej, a także u podnóży Garbu Pińczowskiego i Wodzisławskiego, gdzie również stwierdzono przeważnie jeden poziom gliny zwałowej stadiału maksymalnego (górnego) zlodowacenia połud-niowopolskiego (m.in. C. Radłowska, 1966; J. Łyczewska, 1968, 1969, 1971; A. Walczowski 1972; J. Szajn, 1978; B. Kwapisz, 1978; L. Lindner — mat. niepublikowane). Glina ta jest zachowana w postaci odosobnionych płatów miąższości do 10 m i leży z reguły na utworach przed* czwartorzędowych lub mułkach zastoiskowych. Jedynie w strefie poważniejszych wyniosłości, a zwłaszcza zboczy Pasma Przedborsko-Ma-łogoskiego, zaznacza się wyraźna dwudzielność tych glin (M. Hakenberg,

L.    Lindner, 1971; L. Lindner, 1977h, i; L. Lindner, M. Ziembińska-Two-rzydło, 1974), podkreślona wkładkami piasków oraz serii mułkowo-ilas-tych i spowodowana szybszym zanikiem lądolodu fazy przedmaksymaK nej stadiału maksymalnego zlodowacenia południowopolskiego.

Podjęte ostatnio prace nad odtworzeniem przebiegu zaniku lądolodu fazy maksymalnej opisywanego stadiału w regionie świętokrzyskim koncentrowały się głównie na obszarze Gór Świętokrzyskich (C. Radłowska, E. Mycielska-Dowgiałło, 1972, 1974; L. Lindner, 1977a, h, i; L. Lindner, J. J. Braun, 1974; L. Lindner, W. R. Kowalski, 1974) i dowiodły» że ich deglacjacja miała charakter arealny i przebiegała co najmniej w dwóch etapach.