DSC04269

V WYHTKI*OWANIA 1 HTHATYfiHAflA

V WYHTKI*OWANIA 1 HTHATYfiHAflA

„Podpieranie” dolin sprzyjało ich zabagnieniu, a niekiedy nawet pod-topieniu. W powstałych w ten sposób zbiornikach następowała akumulacja jeziorno-torfowa. Jeden z takich zbiorników istniał w rejonie Kna-pówki (fig. 114), w dolince położonej około 1,5 km na południe od Czarnicy koło Włoszczowej, gdzie jego śladem jest gytia i torf osadzone na powierzchni osadów z okresu interglacjał eemski — zlodowacenie północnopolskie. Seria ta była analizowana palinologicznie przez K. Wa-sylikową (fide I. Kaczmarska, 1973), która wyróżniła w niej osady starszego dryasu, allerodu, młodszego- dryasu oraz okresu preborealnego i borealnego, a I. Kaczmarska (1973) zajęła się badaniami okrzemek występujących w tych osadach. Z badań tych wynika, że na początku starszego dryasu zbiornik miał charakter jeziora o zasadowym odczynie wody, które szybko się wypłycało, przy jednoczesnym wzroście zasadowości. Zdaniem cytowanej autorki, „w alleredzie nieznane czynniki wpłynęły na niemal całkowity zanik flory okrzemek w osadzie”, natomiast w młodszym dryasie zbiornik był już bardzo płytki. W holocenie, po przejściowym wzroście poziomu wody, nastąpiło ponowne jego obniżenie i zbiornik uległ zabagnieniu.

W tym samym czasie w głównych dolinach rzecznych tej części regionu świętokrzyskiego, w późnoglacjalnym cyklu erozyjno-akumulacyj-nym, którego główna część przypada na młodszy dryas, utworzyła się powierzchnia tarasu II (3—4 m wysokości względnej) ze śladami układu korytowego, typowego dla rzek dzikich, roztokowych (E. Falkowski, 1971; M. Hakenberg, L. Lindner, 1971).

Opisany przebieg akumulacji i erozji w czasie zlodowacenia północ-nopolskiego doprowadził w regionie świętokrzyskim do znacznego zatarcia śladów starszych zlodowaceń i interglacjałów, głównie wskutek procesów zboczowych i eolicznych rozwijających się swobodnie w strefie ekstraglacjalnej tego zlodowacenia.

SUDETY I NIZINA SLĄSKA Zlodowacenie środkowopolskie

Stadia! maksymalny. Najstarszym osadem związanym ze stadiałem maksymalnym zlodowacenia środkowopolskiego są żwiry rzeczne i słabo rozwinięte utwory stokowe z okresu transgresji lądolodu. Pierwsze są znane z Sudetów, gdzie tworzą poziomy tarasowe, i z Niziny Śląskiej, gdzie są pogrzebane pod osadami młodszymi (S. Szczepankiewicz, 1966, 1968a, b, 1974a, 1976).