DSC04290

NBOFL.	rc.lMTOClr,N — K A HI* AT Y		307
podnóiy stoków (n;	p. Nierodzim w dolinie p/	>rnej Wisły,	Zttb-
Sanom). Możliwe, :	fco rezultatem intensywne	!go zmywu ;	przed
w xwartego lasu si	\ rumowiska skalne na t	łtromych st<	okach

li, .ludów (Ii. Starkel, 1 UlillbJ. Gruby materiał znoszony dolinkami z nie-utrwalonych stoków przez spływy gruzowe (debris jlowa) utworzył płaskie torrencjalno stożki, nałożone na utwory soliflukcyjne (Gruszowiec u Beskidzie Wyspowym — L. Starkel, 1960a). Dowodem na działanie erooosów osuwiskowych w tym czasie są zagłębienia na osuwiskach wypełnione osadami organicznymi pochodzącymi ze schyłku glacjału (Bry-j-uka, B. Pawlikowa, 1965). W Dziadowych Kątach język osuwiskowy wkroczył na torf datowany na młodszy dryas (A. Srodoń, 1952b).

różnoglacjalne ożywienie erozji, rozpoczęte już w pleniglacjale, jest znane z wielu dolin karpackich. Towarzyszyło mu na przedpolu tworzenia się aluwialnych pokryw na równinach erozyjnych wycinanych przez rzeki roztokowe (fig. 123, 127; L. Starkel, 1977a). Nie tylko torfowisko na Grelu nad Czarnym Dunajcem zapoczątkowane już w boi- ■ lingu leży na powierzchni erozyjnej (W. Koperowa, 1962; M. Klimaszewski, 1961a, b), ale także w podobnych rynnach erozyjnych nad Sanem spoczywają allerodzkie spągi torfowisk w Dubiecku (K. Mamakowa, 1962) i Tarnawie (M. Ralska-Jasiewiczowa, 1972). Mułkowo-piaszczyste wkładki sprzed allerodu w Roztokach (M. Klimaszewski, 1948a) i Besku (W. Koperowa, 1970) czy z młodszego dryasu w Tarnawie wskazują, że w okresach chłodniejszych odbywał się wzmożony transport rzeczny, w cieplejszych zaś, gdy rozwijały się lasy modrzewiowo-sosnowo-brzozo-we był on zahamowany. W płytkich zbiornikach Dołów Jasielsko-Sanoc-kich tworzyła się kreda jeziorna (M. Klimaszewski, 1948a; W. Szafer, 1948; T. Gerlach i in., 1972).

W kotlinach podkarpackich okresu późnoglacjalnego są znane m.in. warkoczowe systemy koryt roztokowych na najwyższej części tarasu rędzinnego dolnego Sanu¹ (A. Szumański, 1972) i występujące w spągu aluwiów ze schyłku glacjału równiny erozyjne na wysokości 4—6 m nad poziomem współczesnych koryt, wycięte w aluwiach il cokole iłów mioceńskich, w dolinie Wisłoki (K. Mamakowa, L. Starkel, 1974 i in.) ograniczone zakolowymi, podcięciami. Do tej głębokości zostały wtedy rozcięte równiny tarasu średniego. A zatem nie znalazł potwierdzenia w ostatnich datowaniach wcześniejszy pogląd o głębokich rynnach póź-noglacjalnych, schodzących niżej od poziomu dzisiejszych koryt (L. Starkel, 1960b). W owym czasie nie były jeszcze rozpoznane ostańce osadów interstadialnych w pokrywie holoceńskiej.

Rzeki roztokowe zmieniały swój reżim przekształcając się w meandrowe (L. Starkel, 1977c) o promieniu krzywizny 2—3-krotnie większym od młodszych — holoceńskich. Prawdopodobnie w tym czasie zostały odcięte od prawobrzeżnego tarasu lessowego w dolinie Wisły koło Hebdo-wa góry meandrowe z lessem w stropie (L. Starkel, 1967), a w Kotlinie Oświęcimskiej powstały 3 rynny rozcinające pleniglacjalny stożek Wisły poniżej Skoczowa. Akumulacja 2—4-metrowej serii przekątnie warstwowanych piasków i, żwirów zakończyła się niemal dokładnie na pograniczu młodszego dryasu i holocenu, gdyż w obrębie zagłębień na piaskach występują osady organiczne datowane metodą ¹⁴C w kilku punktach nad Wisłoką na 10 100—9 900 lat temu. Data ze stropowej części piasków^ z okolic Przemyśla 10 375 ±125 lat B. P. niemal dokładnie

JO*