DSC04296

IIOl.OCItN 313

sUni/ony, wiadomo Jednak (Z, Buchohukl i in., 1908), ta na początku holi tcen u w Alid aa roawojem laaów pojtiwllw nic* fauna lc*śnu a gutunkumi jak np. Slcł*tQ betulina (Palltui), y.umm z profilów Jawkló nu Wy-,ynii> K rakowako-CafatochowakieJ. Wczi^HnoholoctifiNklui/o włoku hb ss*cł*|tki renifera napotykam* w torfowiskach północnej części Nitu Polskiego* Faza atlantycka aaanacayła się rozprzestrzenieniem żołędnlcy ,y!ii>tat/s    (lannaeus), żbika, nietoperza nocka (MyuLis bechsteini

Kulili* żółwia błotnego (Kinys urbicularis (Linnaeus)), węża eskulapa i in. pojawienie się człowieka doprowadziło do, przynajmniej częściowego, zamku niektórych z podanych i wielu innych zwierząt, takich jak żubr v tur, ale także przyczyniło się do większego rozprzestrzenienia innych uwierząt, jak np. ptaków wodno-błotnych.

Badania ewolucji fauny w holocenie nie dają podstaw do jego stratygraficznego podziału, natomiast od dawna podstawą taką są zmiany w saacie roślinnej. Zmiany te w największym skrócie przedstawiają się następująco.

W okresie preborealnym pojawiły się pierwsze lasy postępujące w ślad za przemieszczającą się ku północy tundrą. Były to początkowo lasy brzozo we, a później sosnowe. Ilość pyłku sosny osiąga już wówczas swą holoceńską kulminację widoczną na diagramach. Stwierdza się ciągle krzywe pyłku olszy, leszczyny, wiązu i jesionu, dokładnie określone np. w profilu osadów Jeziora Mikołajskiego na Pojezierzu Mazurskim (M. Ralska-Jasiewiczowa, 1966).

Okres borealny jest zdefiniowany na diagramach pyłkowych zwiększaniem się udziału drzew ciepłolubnych. Początkowo dominuje jeszcze sosna, a także leszczyna (w starszej części, w fazie a okresu borealnego wg M. Ralskiej-Jasiewiczowej), a w części młodszej, w fazie b, udział leszczyny maleje, pojawia się lipa i dąb, a kulminację swą osiąga wiąz. Od wschodu pojawia się świerk. Zaznaczają się niewielkie ślady wpływu gospodarki człowieka na szatę roślinną (niszczenie lasu).

W okresie atlantyckim na glebach piaszczystych panuje sosna, przy dużej, stałej ilości brzozy i olszy. Ze składników mieszanego lasu dębowego dominuje w fazie starszej wiąz, a później dąb. Grab zwiększa stopniowo swój udział. W fazie starszej pojawiają się w diagramach pyłkowych ziarna pyłku Plantago lanceolata Linnaeus, Secale, Triticum i Cerealia, co jest rezultatem gospodarki człowieka.

Granica okresu subborealnego z atlantyckim jest w diagramach pyłkowych trudna do określenia/ wskutek wzrastającej ingerencji człowieka w skład szaty roślinnej. Przewodnią cechą diagramów jest w tym czasie kulminacja leszczyny z dużą ilością dębu, graba oraz sosny i olszy. Spadkowi krzywej wiązu i lipy odpowiada wzrost ilości pyłku świerka i buka. Stała na pewnych odcinkach krzywa zbóż zaznacza się w około 30 diagramach.

Spektra pyłkowe, charakterystyczne dla okresu subatlantyckiego, ukazują niewielkie zmniejszenie się udziału drzew o większych wymaganiach klimatycznych. Drzewem panującym jest sosna i brzoza, a duży udział osiągają olsza, dąb i grab.

Zwiększenie ilości opadów spowodowało przyspieszony rozwój torfowisk, a początek tego okresu zaznacza się w utworach obecnością poziomu granicznego. Ingerencja człowieka jest tu równie duża, jak zmiany warunków klimatycznych.