DSC02783 (2)

Sam wniosek zamknięty może być w ramach wypowiedzenia ponieważ q, p lub jeżeli p, to q, por. przykład cytowany na s.84. Przybrać również może postać pytania retorycznego lub wykrzyknienia. Ze względu na wyrazistą formę wypowiedzenia, wnioski taicie nie potrzebują dodatkowych środków sygnalizujących. Forma pytania i wykrzyknienia ma jeszcze dodatkową wartość, mianowicie oddziałuje sugestywnie bądź emocjonalnie, o czym tu nie mówimy. Na przykład:

Oto jakie staranie mamy około bydląt, oto jako im sami usługujemy, aby im dobrze było, i za żadną tego sobie niepoczciwość nie mamy ani się tego wstydzimy. A ludziom i bliźnim naszym służyć wstydzić się będziemy ? Rych 107.

Wśród strof prozatorskich zawierających wnioskowanie wyróżnić możemy dwie ich odmiany.

Pierwszą — to strofy spotykane głównie przy indukcji, pozornie luźno zbudowane. Poszczególne wypowiedzenia — przesłanki są znaczeniowo od siebie niezależne. Na ogół brak też pomiędzy nimi sygnałów spójności formalnej, czasem tylko pojawić się może w tej funkcji paralelizm składniowy. Dopiero ostatnie wypowiedzenie strofy, stanowiące wniosek, jest elementem spajającym całość konstrukcji. Układ tworzy charakterystyczny typ strofy, w klasyfikacjach zwanej strofą węzłową, por. [Balbus 1977; 290], np.

(1) Jako się Bóg na pierwszy świat przed potopem dla grzechów był rozgniewał, wszystkie się te kreatury, a osobliwie wody, obłoki, rzeki i potoki były rozgniewały. (2) Przeciw Core, Dathan i Abiram, kiedy byli przeciw Bogu i przykazaniu jego wierzgnęli, tak się była ziemia zajuszyła, że je żywcem pożarła. (3) Gdy prorok Jonasz Boga na się był rozjątrzył, wieloryb go połknął. I stąd ci ono przodkowie naszy przypowiadali: „Virum malum vel mus mordeat: Człowieka złego i bezbożnego i mysz ukąsić, nawet i poźrzeć musi ... GArd 128.

Druga odmiana strof reprezentatywna jest dla wnioskowań dedukcyjnych. Więź pomiędzy jej wypowiedzeniami składowymi jest bardzo silna od strony znaczeniowej, jak i formalnej (różnie powierzchniowo wyrażana implikacja i wynikanie). Dużą rolę odgrywają anaforyczne środki więzi. Strofa taka nazywana bywa strofą łańcuchową, por. [Sowriemiennyj ... 1979: 232] Wnioskowania zaś często oparte są o konkretne wzory praw logicznych i sylogizmów. Najwięcej tego rodzaju wnioskowań spotykamy w utworach Gdacjusza, zdecydowanie odróżniających się pod tym względem od tekstów innych autorów. Chętnie korzysta np. z wnioskowań opartych o prawo transpozycji (jeżeli p, to q, więc jeżeli nie jest tak, że q to nie jest tak, że p), być może dlatego, iż układ taki zawiera antytezę — figurę cenioną przez ówczesną retorykę, por.