DSC07608 (2)

zdolność odczuwania świata. Staliśmy się jak skrzypek, który przestał wyczuwać smyczek i struny, przestaliśmy być artystami w codziennym życiu, nie lubimy naszych domów i naszych strojów i bez żalu rozstajemy się z żydem, które przestaliśmy wyczuwać. Tylko stworzenie nowych form sztuki może przywrócić ludziom zdolność odczuwania świata, wskrzesić rzeczy i zabić pesymizm"¹⁵. Malewicz i Tatlin wraz z futurystami rozpoczęli tę odnowę, jednak trzeba podkreślić różnice ich punktu wyjściaiDziałania Malewicza zawsze nawiązywały do symboliki obrazu. Tatlin zaś akcentował mitologię materiału. Niemniej, różnice te, dobrze widoczne z perspektywy czasu, w rrio^ mencie kształtowania się postaw nie były tak oczywiste. Ujawniły się one wraz z ogłoszeniem przez Malewicza teorii suprematyzmu, w praktyce jednak wielu artystów występowało jednocześnie pod obydwoma sztandarami. Dopiero konstruktywizm okresu Rewolucji wyznaczył między nimi jasną granicę; choć i ta była często przekraczana również w pozarosyjskim „architektonizmie".

Przedstawiona faza poszukiwań futurystycznych, z punktu widzenia interesującej nas problematyki konstruktywistycznej, była okresem, kiedy wypreparowanie poszczególnych elementów nie zawsze jeszcze prowadziło do ich purystycznej czystości. Istotniejsze było tu jeszcze prowadzenie wielowymiarowej gry znaczeń przedmiotowych, które jedynie podważały kontekst w sumie zdarzeń czy materiałów. Nowe zagadnienia zostały podjęte dopiero w następnym okresie doświadczeń.

Od obrazu do rzeczy

Początek roku 1916 zapowiadał zasadnicze zmiany w orientacji środowiska awangardy rosyjskiej. Dotychczas mało znany malarz Rodczenko włączył się w poszukiwania prowadzone przez młodych artystów, coraz wyraźniej nadając kierunek ich nowej drodze. Tatlin poznał Rodczenkę w pracowni Wiesnina i zaproponował mu udział w przygotowanej dużej wystawie całej awangardy, która miała się odbyć w marcu 1916 roku, a dziś znana jest pod nazwą Magazyn.

66