DSC07888 (2)

feticitu, -icta/urodząj, szczęście, pomyślność

Oo. fKM, ftcius sum stać się (Uutintts. -a, -mu pograniczny, sąsiedni fajo, -ke, -iri, -itum ograniczać, zakończyć

Galtia, -ae Galia

gubereo, -are, -ivi, -atum kierować, rządzić

Hispania, -ae Hiszpania tatro, -aro, -ivi, -atwa wejść tavido, -ćre, -visi, -vasum wejść, wtargnąć, napaść

mcuoditas, -ads / przyjemność Hber, -era, -erwn wolny Któro, -are, -avi, -atum uwolnić bceotia, -ae wolność, swoboda btigo, -are, -avi, -atum kłócić się buuria, -ae zbytek, swoboda tax, luds / światło, blask Macedonia, -ae Macedonia Macedo, -oms m Macedończyk malus, -a, -uw zły necesse est jest konieczne (z acc.) Oceanus Atlaoticus Ocean Atlantycki opprimo, -ere, -pressi, -pressum uciskać, ujarzmiać, niszczyć Panooma. -ae Panonia pectus, -oris n pierś, serce pełło, -ere, pepułi, pulsom pędzić, wprawiać w ruch

Pergameni, -oram mieszkańcy Pergamonu poteotia, -ae potęga, siła, władza

poteatas, -ads / siła, moc, władza potłor, -W, potitus sum (z abl.) opanować owładnąć, osiągać

proviocia, -ac krą) podbity, zarządzani, krajem podbitym

Punicus, -a, -urn punicki, kartagiński, fe nicki

Pyrrhus, -i Pyrrus, król Epiru, który p₀. konał Rzymian pod Asculum w Apuljj w 279 r. p.n.e. ponosząc bardzo wid. kie straty; później został przez nich pobity

quies, -etis f wypoczynek, spokój, sen quotannis co roku remedium, -Ii lekarstwo robustus, -a, -um silny, mocny sto, -are, sted, sta tum stać subigo, -ere, -egi, -actum pędzić, ujarzmić, podbić

subicio, -ere, -ieci, -iectum podłożyć, podporządkować, pokonać sorgo, -ere, surrexi, surrectum podnieść, podnieść się, wstać Syria, -ae Syria

Tarentini, -oram mieszkańcy Tarentu tango, -ere, tedgi, tactum dotykać, poruszać

tollo, -ere, sustuli, sublatum podnieść w górę, usunąć, ukończyć u tram ... an czy ... czy yeras, -a, -um prawdziwy yerto, -ere, -rti, -rsum obracać, kierować yolnptas, -atis / przyjemność

ABLATWUS ABSOLUTUS

Jest to połączenie ablatiwów rzeczownika (lub równorzędnej mu części mowy) oraz imiesłowu w fukcji przydawki, które zastępuje zdanie podrzędne okolicznikowe czasu, przyczyny, warunku, przyzwolenia w ten sposób, że podmiot tych zdań występuje w ablatiwie, a orzeczenie wyrażone jest przez imiesłów lub rzeczownik albo przymiotnik w roli participium użyty również w ablatiwie, np.: Troia expugnata Aeneas in Italiam venit. Kiedy Troja została zdobyta, Eneasz przybył do Italii. Magistro intrante disdpuli surgunt. Kiedy nauczyciel wchodzi, uczniowie wstają.

Ablativus absolutus można tłumaczyć przez:

a)    zdanie podrzędne czasowe, przyczynowe, warunkowe, przyzwolone, np.: Te yeniente gaudeo. Kiedy (ponieważ, jeżeli) przychodzisz, cieszę się. Lacrimae cadunt nolentibus nobis. Łzy spadają, chociaż nie chcemy.

b)    imiesłów czynny lub bierny, np.: Troia expugnata Graeci domum veoerunt. Zdobywszy Troję, Grecy wrócili do domu.

c)    zwroty przyimkowe, np.: Po zdobyciu Troi Grecy wrócili do domu.

d)    zdanie współrzędnie złożone, np.: Grecy zdobyli Troję i wrócili do domu.

Participium praesentis activi wyraża czynność równoczesną z czynnością orzeczenia, participium perfecti pasivi czynność uprzednią. Zamiast participium mogą wystąpić w tej konstrukcji rzeczowniki oznaczające urząd, wiek, osobę działającą, np.: Cicerone consule Roma a Catilinae coniuratione liberała est. Za konsulatu Cycerona Rzym został uwolniony od spisku Katyliny, me puero kiedy byłem chłopcem; a także niektóre przymiotniki, np.: vivus (żyjący, żywy), invitus (niechętny)', uwita Mi nerw a wbrew woli Minerwy\ Cicerone vivo (Cicerone vivente) za życia Cycerona.

CZASOWNIK fio, fieri. factus sum

Indicativus
Praesens	Im perfecti	Futun 1
Singularis
1. fio staję się	1. fiebam stawałem się	1. fiam stanę się
2. fis	2. fiebas	2. fi es
3. fit	3. Fiebat	3. fiet
Pluralis
1. fimus	1. fiebamus	1. fiemus
2. fltis	2. fiebatis	2. fietis
3. fiunt	3. fiebant	3. fient

Coniunctivus
Praesentis	Imperfeeti
Singularis
1. fiam stałbym się	1. fiirem byłbym się stał, zostałbym
2. fi as	2. fieres
3. fiat	3. fieret
Pluralis
1. fiamus	1. fieremua
2. fiatis	2. fieretis
3. fi ant	3. fierent

Czasownik fio zastępuje passivum czasownika facio w praesens, im perfectum i futurum I.