DSC06478 (2)

190 R. Kotliński, K. Szamałek

190 R. Kotliński, K. Szamałek

Źródło: Kotlińnki, Szamałek na podstawie danych IOM i innych źródeł.

z Norylska w ogólnej produkcji niklu WNP osiąga ponad 60%. Współzależność pomiędzy obniżeniem produkcji a wzrostem konsumpcji niklu prowadzi do wahań cen, które zmieniały się od 14,3 USD za kg w 1988 r. do około 8 USD za kg w 1995 r. Wznowienie wydobycia ze starych kopalń po kilkuletnim ich przestoju jest wielokrotnie kosztowniejsze od uruchomienia nowych kopalń, co w konsekwencji może doprowadzić do wzrostu zainteresowań zachodnich inwestorów poszukiwaniami nowych źródeł tego metalu. Należy także uwzględnić fakt, że Kuba, która zabezpieczała w 1995 r. około 5% światowej produkcji niklu (42 tys. ton), przeżywa kryzys ekonomiczny. Kuba wysyłała NiS + CoS do rafinacji w Moncze-gorsku, a obecnie odsyła półprodukt do rafinacji w Kanadzie. Produkcja niklu na Kubie spadła w 1993 r. do 16,2 tys. ton i obecnie stopniowo zwiększa się.

Kobalt

Po zamknięciu w 1982 r. kopalni Bou Azzer w Maroku kobalt jest pozyskiwany z siarczkowych rud niklowych (51,4% zasobów bilansowych), miedziowo-niklowych (10,2%) i miedzio-wo-kobaltowych (28,1%). Największymi zasobami bilansowymi kobaltu dysponuje Kongo (38%) (rys. 6.4). W 1995 r. światowa produkcja kobaltu pierwotnego wynosiła 16 808 ton, w tym w Kongo 4146 ton, a w Kanadzie 5896 ton. Początkowo główne źródła kobaltu stanowiły rudy miedzi (2/3 światowej produkcji), zaś obecnie głównym źródłem pozyskiwania kobaltu są rudy miedziowo--kobaltowe, których udział w produkcji kobaltu

Rys. 6.4. Produkcja kobaltu na świecie w 1990 r.

stanowi 46,4%, a z laterytowych rud niklowych 40,5%. Zmiana kosztów produkcji kobaltu, jaka nastąpiła w ostatnich 15 latach spowodowała, że obecnie największymi producentami są: Kanada, Kongo, Zambia i Finlandia (96,3% produkcji światowej). Produkcja Rosji wynosiła w 1993 r. 3700 ton. Zawsze jednak, kiedy Kongo czy Zambia mają problemy wewnętrzne, ceny kobaltu gwałtownie rosną, przewyższając często nawet dziesięciokrotnie średni poziom cen. Obecne problemy polityczne w Kongo również stwarzają problemy na rynku kobaltu; udział tego kraju w ogólnej produkcji rafinowanego kobaltu obniżył się z 60% do 30% w 1993 r., tj. do poziomu 2,2 tys. ton. Produkcja zaś w Zambii wynosiła w 1993 r. 4,2 tys. ton. Zużycie tego metalu wykazuje dużą zmienność. Obecny wzrost zapotrzebowania spowodowany jest potrzebami przemysłu elektrotechnicznego oraz produkcją spieków (węgliki do specjalnych narzędzi). Aktualnie prowadzone są badania zmierzające do wzrostu ilości odzyskiwanego kobaltu ze złomu niklowego. Możliwość pozyskiwania tego metalu z innych źródeł jest zatem niezbędna w przyszłości, gdyż laterytowe rudy niklowe są w takim samym stopniu możliwym źródłem pozyskiwania kobaltu jak rudy miedzi czy konkrecje głęboko-morskie. Obecnie produkcja kobaltu ma tendencję malejącą. Metal ten ma szerokie zastosowanie w produkcji specjalnych stali (instrumentalnych, narzędziowych) twardych spławów (ponad 26%) oraz w chemii (31%). Prognozy wskazują, że w 2000 r. produkcja kobaltu wyniesie 23 tys. ton, przy tendencji obniżenia ceny z 45 USD za kg do 22 USD za kg. Należy jednak zaznaczyć, że w 1997 r. cena metalu przekroczyła 40 USD za kg.

Miedź

Światowe zasoby miedzi szacowane są na około 700 min ton, w tym zasoby bilansowe stanowią 587 min ton, zaś uzyskiwalne 308 min ton. Zasoby światowe przy obecnej produkcji zabezpieczają potrzeby na najbliższe 31 lat. 66% zasobów uzys-kiwalnych występuje w Chile, Stanach Zjednoczonych, w Rosji, Meksyku i w Polsce (tab. 6.3). Roczne wydobycie miedzi pierwotnej w koncentratach wyniosło w 1996 r. około 11 min ton, a głównymi producentami (79%) są: Chile, Stany Zjednoczone, Kanada, Rosja, Indonezja. Peru, Chiny, Polska, Australia i Meksyk (tab. 6.4). Największe kopalnie i okręgi górnicze w 1995 r. przedstawia tab. 6.5. Produkcja miedzi hutniczej i rafinowanej wynosiła w 1995 r. 21 min ton.