DSC08161 (2)

Sędziemu dwa pęcherze dał od sapozwanych,

Obydwa były pełne papierów pisanych.

⁷⁵ Pękł, co był ubogiego, skoro go wymienił,

Bogacza w ważny weksel zaraz się przemienił.

A wszyscy zawołali z daleka i z bliska:

„To mi to pęcherz, gdy kto na nim zyskał"

..Chcecie wiedzieć — rzekł dalej — jak przemysł rzecz

[mnoży?

^M Niech z was każdy w ten worek pieniądze położy". Stosując się do rozkazu Napełnili go do razu.

On się pokłonił, podskoczył, krzyknął,

Brzęknął pieniędzmi, rozśmiał się — zniknął.

17. PSZCZOŁY

Rozum się rozpościera, to przywilej* wieku,

I nie tylko w człowieku,

Ale już i zwierzęta, chociaż pism nie kreślą.

Głęboko myślą.

Pszczoła do mędrca zawędrowała,

A gdy go mówiącego żarliwie usłyszała.

Zapomniawszy o kwiatkach, co na oknie stały,

Na to swój umysł natężyła cały,

Aby pojąć, co on gada.

Z nauki rada,

w. 73 zapozwany — domyślnie: przed sąd. w. 76 woźny weksel — weksel na wielką sumę. w. 79 przemysł — spryt, przemyślność, w. 82 do razu — od razu, natychmiast.

17. PSZCZOŁY. Bajka ta zawiera krytykę tego rodzaju filozofów, którzy snują fantastyczne teorie i tworzą utopie bez Uczenia się t praktycznymi możliwościami ich urzeczywistnienia. Krasicki sam będąc racjonalistą i zwolennikiem filozofii Oświecenia był jednak przeciwnikiem oderwanego teoretyzowania, które odrywało ludzi od bieżących zadań praktycznych, a częstokroć było bardzo powierz* chowne i wynikało z mody czyniącej myśl filozofów Oświefceni* jałową zabawą salonową.

Bez miodu, lecz z rozumem do roju przybyła I jako mądra, tym się zatrudniła,

Jakby go to polepszyć, lepiej usposobić,

Zgoła nową rzecz zrobić.

¹⁵    Gdy się więc zeszły, na pierwszym wniosku

Radziła nie robić wosku.

Bo i wiele kosztuje, i człek go podrzyna.

Druga odmiany przyczyna,

Że miód zbyt słodki wydarza straty —

²⁰    Omijać kwiaty;

Z ziół się obejść użytkiem — Rzeczpospolite niszczą się zbytkiem! —

„A nowość im bardziej szkodził — Rzekła matka — niech was to nie zwodzi, • ²⁵    Co próżne mędrków roją mozoły —<

Bez miodu, wosku nie będą pszczoły.

Próżna jest i szkodliwa na człowieka zmowa; Prawda, my go karmiemy, ale on nas chowa.

Niech więc tak będzie, jak było od wieka: Człowiek dla pszczoły, pszczoła dla człowieka".

18. SŁOŃCE, OBŁOKI, ZIEMIA

Skarżyła się przed słońcem ziemia na obłoki:

„Cóż po tym, że po świecie lot wiedziesz wysoki, Kiedy cię obłok kryje i wilgoć zachmurza?

Dopieroż kiedy z chmury uczyni się burza,

Noc ze dnia". Słońce rzekło: „Darmo się rozwodzisz; Nie skarż się na obłoki, ty je sama rodzisz".

19, LWICA I MACIORA

Żlę to, gdy się podli szczycą.

Zeszła się raz świnią i lwicą,

w. 13 lepiej usposobić — udoskonalić.

w. 19 wydarza ■— wyrządza.

w. 23 im — to znaczy: rzeczompospolitym.