DSCF4996

ni a, ośrodki pracy więźniów, zakłady karne dla więźniów ręitoclo danych, zakłady' karne dla recydywistów i zakłady karne dl* więźniów z anomaliami psychicznymi ⁸*

Po wejściu w życie kodeksu karnego wykonawczego w 1970 _r Centralny Zarząd Więziennictwa przekształcono na Centralny z_ai rząd Zakładów Karnych, ale nie zmieniono jego zadań ani struk-tury organizacyjnej, choć później pewne zmiany następowały Zlikwidowano natomiast więzienia centralne, a zamiast nich utwol rzono wojewódzkie zarządy zakładów karnych. Zmieniono też nazwy jedno stek podstawowych na zakłady karne i areszty śled„ cze. Nowym rodzajem zakładów były utworzone wtedy ośrodki przystosowania społecznego dla recydywistów po zwolnieniu ich z zakładów karnych.

Od połowy lat sześćdziesiątych więziennictwo uczestniczyć w zagospodarowywaniu Bieszczadów. Dla sprawnego prowadzę* nia tej akcji w 1972 r. utworzono w Sanoku Delegaturę CZZK ds. Zagospodarowywania Bieszczadów. Zlikwidowano ją w 1976 r po zakończeniu akcji ²⁹.

W następstwie zmian podziału administracyjnego kraju przeprowadzonych w 1975 r. i likwidacji dużych województw z początkiem 1976 r. zlikwidowano wojewódzkie zarządy zakładów karnych, a utworzono okręgowe zarządy zakładów karnych, które miały większe uprawnienia. Mogły samodzielnie realizować funkcje koncepcyjne, organizacyjne i kontrolne w stosunku do podległych zakładów ^3?. Początkowo było 10 okręgów. Późniejsze lata przyniosły pewne zmiany. Jedne okręgi likwidowano, inne tworzono. Jest ich obecnie 14.

Po 1980 r. nastąpiły pewne zmiany w organizacji CZZK. W wyniku realizacji reformy gospodarczej usamodzielniły się przedsiębiorstwa przywięzienne. Z tego powodu w 1982 r. zlikwidowano Zarząd Przedsiębiorstw i Gospodarstw Pomocniczych, a utworzono Wydział Ekonomiczno-Produkcyjny do pełnienia funkcji organu założycielskiego w stosunku do przedsiębiorstw przez Ministra Sprawiedliwości. W tymże 1982 r. utworzono Wydział Polityczny, a jednocześnie z nim odpowiednie komórki w okręgach i jednostkach podstawowych ⁸¹. W 1988 r. połączono go z Wydziałem Szkolenia.

^u P. Wie rzb i ck i: Podstawowe zasady wykonania kary pozbawienia wolności w Polsce, „Przegląd Penitencjarny” 1966, nr 3, s. 8.

^M J. Ś1 i w o w s k i: op, cit., s. 116; K. B edyński: Wybrane problemy, s. 3d—39.

⁹⁰ J. Szymborski:    Nowa struktura organizacyjna więziennictwa,

_4tGazeta Penitencjarna^ 1976, nr 1.

•i Z. Mac i as: Od historii do współczesności (1), „Gazeta Penitencjarna” 1983, nr 6; Z. Macias: Przedsiębiorstwa i zakłady pracy więziennictwa w dobie reformy gospodarczej, „Przegląd Penitencjarny i Kry*

Od połowy lat siedemdziesiątych kontynuowano i umacniano specjalizację niektórych jednostek. Wyodrębniono zakłady dla osadzonych za przestępstwa z winy nieumyślnej i zakłady dla wojskowych. Przy zakładzie dla kobiet w Krzywańcu utworzono w 1978 r. placówkę opiekuńczą dla ich nieletnich dzieci³².

W 1975 r. przywrócono Służbie Więziennej stopnie wojskowe używane w latach 1944—1954. Funkcję kierowników centralnego organu więziennictwa pełnili w kolejności: W. Jura do 1957 r., J. Bartczak 1958—1965, S. Ziembiński 1965—1968, S. Filipiak 1968—1976, A. Frydel 1976—1980, S. Jabłonowski 1980—1987 i R. Soroko 1988 r.

Organizacja więziennictwa w Polsce Ludowej zmieniała się. Częste, nie zawsze trafne, zmiany strukturalne, niekiedy o zasadniczym charakterze, przed 1956 r. były spowodowane nie tylko potrzebą rozwiązywania nowych problemów, ale także sytuacją polityczną w kraju. Po 1956 r. nastąpiła większa stabilizacja struktur organizacyjnych. Zmiany, jakie wtedy następowały, były spowodowane dążeniem do stworzenia więziennictwu optymalnych warunków realizacji społecznych i gospodarczych zadań. Uwzględniano przy tym nie tylko osiągnięcia polskiej peniten-cjarystyki, ale także międzynarodowe standardy w zakresie wykonania kary pozbawienia wolności.

minologiczny” 1983, nr 3, s. 39; Nie będziemy nikogo wyręczać, wywiad H. Michalskiego z J. Bulickim naczelnikiem Wydziału Politycznego CZZK, „Gazeta Penitencjarna” 1982, nr 14.

w j. Lipiński: Osobno i inaczej, „Gazeta Penitencjarna” 1978, nr 24; J. Majer: Dom wielu nadziei, „Gazeta Penitencjarna” 1979, nr 1.

6* — 65 —