DSCF5031

W Hiszpanii urlopy losowe udzielane są do 7 dni. Pozost¹ kraje nie limitują długości tych urlopów, uzależniając Je od od® ległości i niezbędnego czasu pobytu. Inny charakter mają prz pustki wydawane skazanym na opuszczenie zakładu karnego n' i    czas krótszy lub dłuższy.    ^a

I    W Finlandii, począwszy od 1975 r., wydaje się skazanym, któ-

I    rzy odbyli połowę kary, przepustki na okres od 1 do 7 dni

i    W praktyce najczęściej wchodzi w rachubę okres 3 dni ^a\ p₀^

dobnie we Włoszech w ramach indywidualnych planów resocjalizacji skazany może otrzymać przepustkę do domu, nie więcej jednak niż na 30 dni w roku **. W Norwegii skazani otrzymują przepustki od 3 do 7 dni, nie więcej jednak niż na 18 dni w roku Belgia wprowadziła w 1976 r. przepustki na krótki okres (1—3 dni) w ramach indywidualnych planów wychowawczych. Nie jest to przy tym ani uprawnienie skazanego, ani nagroda. Dania traktuje przepustki jako środek przygotowania skazanego do życia na wolności. Mają one zapewnić odpowiednią więź rodzinną i znalezienie pracy. W zakładach otwartych skazani po pięciu miesiącach pobytu otrzymują stale co trzeci tydzień 8-go-dzinne przepustki ^{2 3 4 5}. Badania duńskie przeprowadzone w 1975 r. wykazały, że korzystając z przepustki 6,6®/o skazanych spóźniło się do zakładu karnego, 0,2% dokonało ucieczki i 1% popełniło nowe przestępstwo.

Szwajcaria w 1971 r. wprowadziła możliwość szerokiego wydawania przepustek dla pierwszy raz karanych po 2 miesiącach pobytu, a dla recydywistów — po 3 miesiącach pobytu ⁶. Wcześniej już w zakładzie karnym otwartym Suxerint wprowadzono przepustki dla żonatych od soboty rano do niedzieli wieczorem na 6 miesięcy przed zwolnieniem ⁷.

Analogiczne przepustki stosuje RFN w zakładach otwartych. W Szwecji odróżnia się przepustki wydawane skazanym pod koniec odbywania kary pozbawienia wolności i przepustki inne na okres od 48 do 72 godzin, nie licząc czasu dojazdu i powrotu⁸. Hiszpania dopuszcza przepustki dla skazanych w drugiej i trzeciej fazie systemu progresywnego na okres od 36 do 48 godzin⁹. Portugalia ustawą z 1979 r. wprowadziła w zakładach otwartych przepustki 48-godzinne ^3B,

Ustawa austriacka zezwala na czasowe opuszczenie zakładu karnego do 24 godzin ^{1 10}, W Polsce przepustki są wydawane skazanym wyłącznie w formie nagrody. Przepustki krótkotrwałe to zezwolenie na widzenie się z osobą najbliższą bez dozoru poza terenem zakładu karnego na czas nie przekraczający 10 godzin. Decyzję podejmuje naczelnik zakładu karnego. Przepustki dłuższe (do 5 dni) są najwyższą nagrodą przyznawaną przez naczelnika, ale wymagającą zgody sędziego penitencjarnego. Z przepustki tej mogą korzystać jedynie skazani po odbyciu poiowy orzeczonej kary, wykazujący się dobrym zachowaniem i postępami w procesie resocjalizacji^M. Z tego rodzaju przepustek skorzystało w 1982 r. 5255 skazanych.

Inną formą stosowaną w niektórych krajach są przepustki wydawane skazanym do pracy lub nauki na zewnątrz zakładu karnego w ramach reżimu półwolnościowego. Decyzje takie we Francji podejmuje sędzia penitencjarny na wniosek kierownika zakładu. Skazani udają się do pracy lub nauki i powracają bez dozoru na podstawie otrzymanej przepustki³⁹. Przepustek takich we Francji wydano w 1979 r. 27 463⁴⁰. Podobnie przepustki na wyjście na zewnątrz do pracy lub nauki są stosowane w Danii, Portugalii, Belgii. Stosowanie tych przepustek pozwala na kontakt skazanych z szerokimi kręgami społeczeństwa. W Polsce wyjście do pracy skazanych na zewnątrz zakładów karnych, szczególnie w systemie bezdozorowym, spełnia podobne zadanie.

Kontakty ze społeczeństwem ułatwiają też przerwy w odbywaniu kary, niekiedy zwane „karą pozbawienia wolności podzie-loną”. Klasycznym przykładem jest tutaj regulacja prawna CSRS. Przepis § 36 pkt 1 ustawy o wykonaniu kary pozbawienia wolności stanowi, co następuje: „Ze względu na pilne sprawy rodzinne naczelnik zakładu poprawczo-wychowawczego może udzielić skazanemu przerwy w odbywaniu kary do 15 dni, i to powtórnie. Okres przerwy wlicza się do czasu odbywania kary”⁴¹. Podobnie ustawa austriacka w § 99 daje możliwość zastosowania przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności na okres do 8 dni. Okres ten wlicza się do odbywanej kary⁴²

W Polsce sąd penitencjarny udziela do roku przerwy w odbywaniu kary w wypadku choroby psychicznej albo innej ciężkiej choroby, jeśli za taką przerwą przemawia szczególny inte-

— 551 —

1

⁷ Ustawa austriacka — patrz przyp. 20.

2

   Les systemes (...), s. 79 i 80.

3

   Tamże, s. 13 0.

4

³¹ Tamże, s. 49.

5

⁸² Tamże, s. 182.

6

⁸⁰ Tamże, s. 145.

7

^u R. Schiitz: Erfahrungen in einer offenen Strafanstalt mit Erst-haftligen, Stuttgart 1969, s. 220.

8

Les systemes (...), s. 171.

9

⁸⁵ Tamże, s. 70.

^M Tamże, s. 152.

10

⁸⁸    Tymczasowy regulamin — patrz przyp. 7.

⁸⁹    Les systemes (...), s. 100.

⁴⁰    Tamże, s. 107.

⁴¹    Ustawa z dnia 17 czerwca 1965 r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności w CSRS, Sbirka Zakona CSRS z 1965 r. nr 50, poz. 59.

⁴²    Ustawa austriacka — patrz przyp. 20.