Idoli logistyki
'Etapy rozwoju logistyki:
Przed 1950 rokiem — lata uśpione Od 1951 do 1970 — wdrażanie logistyki do przedsiębiorstw Od 1971 do 1990 - okres gwałtownego rozwoju logistyki Od 1991 do 2010 - okres informatyzacji w logistyce. \
Mówiąc o istocie i znaczeniu logistyki, nie sposób nie przedstawić podstaw budowania jej kolejnych etapów rozwoju. W okresie przez 1950 r„ wielu uczonych zaczęło mówić o logistyce, chociaż klimat po rewolucji industrialnej wywoływał na rynku wzrost popytu, bez potrzeby znaczniejszych ingerencji przedsiębiorstw handlowych. Stosownie do zachodzących zmian Arch Shaw i Fred Clark2 zdefiniowali istotę fizycznej dystrybucji, a także określili zasady powstawania zmian wielkości i struktury popytu wraz ze wskazaniem metod badań tego popytu. Jednocześnie oraz ze wzrostem konkurencyjności firm amerykańskich, ekonomiści uznali za niezbędne wyłomenic dyscypliny zarządzania, za jaką przyjęli marketing.
Amerykańskie zrzeszenie Marketing (American Association Marketing) w roku 1948 zdefiniowano logistykę jako ruch i operowanie produktami z miejsc wytwarzania do miejsc konsumpcji.
Bezpośrednią przyczyną znaczącego zaktywizowania tego zrzeszenia zarówno w działaniach z zakresu teorii, jak i praktyki były doświadczenia z II wojny światowej. Militarna logistyka stosowana podczas działań wojennych na prawie wszystkich frontach była jedną z głównych przyczyn osiągania sukcesów przez wojska alianckie.
Od tej pory nikt nie miał wątpliwości, że logistyka to most pomiędzy produkcją a rynkami, które są odległe od siebie w czasie i przestrzeni.
W latach 1951 - 1970 z kolei, kiedy zaczęto powszechnie wdrażać logistykę, nastąpiło stabilizowanie nowego myślenia o zarządzaniu. Wynikało to z faktu, iż tacy uczeni, jak E.Magcc, czy J. Bowersox, zaczęli uwzględniać w tworzeniu podstaw nowoczesnego zarządzania, przede wszystkim zmiany we wzorcach konsumenckiego popytu. Wyróżniono wtedy cztery główne uwarunkowania tworzenia systemu logistycznego, w przedsiębiorstwach i pomiędzy nimi, a były to:
1) Zmiany we wzorcach popytu,
2) Skokowo- wzrastająca liczba asortymentów produktów
3) Postępy w obrębie technologii komputerowej
Zmiany we wzorach popytu powstały w latach 1950 - 1970, głównie w wyniku migracji ludności z kręgów uprzemysłowionych, a także z dużych aglomeracji do przedmieść tych aglomeracji. Zróżnicowanie asortymentu produktów sprzedawanych w nowo tworzonych centrach popytu wzrastało z kilku tysięcy do 12000, przy czym na tynku żywnościowym z 3000 do 6000. Obliczono, iż wraz ze
1 li. tiołembika, Logistyka, juko zarządzanie łańcuchem dostaw, AE, Poznań, 1984 r.. s. 9 - 12.
wzrostem liczby asortymentów poziom zapasów w tym samym czasie wzrósł
0 41%. Nacisk producentów na skuteczniejsze stosowanie logistyki, spowodowany był koniecznością restrukturalizacji kosztów wytwarzania i przemieszczania produk-tówjDo historycznych obecnie stwierdzeń należy znane powiedzenie W.M. Stewarta iż „zarządzanie patrzy na logistykę jako na ostatnią możliwość redukcji kosztów w amerykańskim biznesie”. Do tej pory koszty logistyczne stanowiły w tym kraju 15% kosztu produkcji, z czego dwie trzecie kosztów logistycznych to koszt mchu. a jedna trzecia to koszty utrzymania zapasów. Warto zaznaczyć, iż w latach 1950 -1970 zainwestowano około 19% nakładów ogółem w logistykę oraz zaktywizowano do tego celu 13% siły roboczej. Koszty indywidualnej amerykańskiej firmy poniesione na logistykę wynoszą od 4% wartości sprzedaży wysokowartościowych produktów do 32% wartości sprzedaży produktów niskowartościowych.
Po roku 1970, wzrastała za świecie konkurencja głównie pomiędzy producentami a po roku 1973 rynek światowy aktywizował się wolno, przy wzroście inflacji i spadku wydajności. Nadto ceny paliw wzrastały od 2% do 4 % szybciej niż dochody ludności. Jednak pod koniec lat siedemdziesiątych zaczęto integrować zarządzanie surowcami do produkcji (Materilas Management) z fizyczną dystrybucją wyrobów gotowych. Stąd w latach 1971 - 1990 nastąpił gwałtowny rozwój metod i technik zarządzania logistycznego, coraz częściej wspomaganego technologiami informatycznymi. Ostatni etap rozwoju logistyki, pod koniec lat dziewięćdziesiątych do chwili obecnej jest znaczony szerokimi możliwościami, jaki daje zarówno automatyczna identyfikacja Al (Automatic Identification), jak
1 elektroniczna wymiana danych EDI) Electronic Data Interchange.
Automatyczna Identyfikacja Al polega na tym, ii w miejsce manualnego wprowadzania danych do bazy, stosuje automatyczne ich wczytywanie do systemów komputerowych przy wykorzystaniu:
V Kodów kreskowych,
> Ścieżek magnetycznych,
> Częstotliwości radiowych,
> Rozproszenie obszarów i głosu.
Z kolei EDJ, to narzędzie, dzięki któremu następuje przepływ danych o określonej strukturze, w postaci standardowego komunikatu między dwoma systemami komputerowymi drogą elektroniczną. Metoda ta nie tylko pozwala na łączenie informatyki z telekomunikacją, ale także umożliwia eliminację dokumentów papierowych, polepszając jednocześnie efektywność zarządzania logistycznego we wszystkich ogniwach łańcucha dostaw. Co więcej, dzięki stosowaniu takich narzędzi, wprowadza się współcześnie w przedsiębiorstwach zintegrowany system Informatyczny ZSI, który jest z natury elastyczny i może być rozbudowany o kolejne moduły. Warto także dodać, iż łączenie systemów informatycznych w logi-
9