i gazometrii krwi: pH >7.45, zwiększone stężenie HCOj oraz wzrost pC02 (jako objaw kompensacji).
Hipokaiiemia manifestuje się zwykle ogólnym osłabieniem mięśni szkieletowych i poważnymi zaburzeniami 0'tmu serca (rozdz. XII. 0.2), a sama zasadowica - objawami tężyczki lub równoważników tężyczki (rozdz. IV.C.2.1.3.) oraz zwężenia naczyń, głównie tętnic wieńcowych.
Rozpoznanie różnicowe - rozdz. XII.D.2 i IV.C.
^LECZENIE_____
Leczenie powinno być przede wszystkim przyczynowe -np. leczenie pierwotnego hiperaldosteronizmu lub zespołu Cushinga, odstawienie leków przeczyszcząjących lub moczopędnych.
U chorych z zasadowicą spowodowaną wymiotami należy podawać 0,9% roztwór NaCl (w celu zwalczania hi-powolemii) z chlorkiem potasu, a w stanach niedoboru potasu i chlorek potasu (jeśli występuje zasadowica) albo węglan lub cytrynian potasu (u chorych z hipokalie-mią i współwystępąjącą kwasicą - rozdz.XII.D.2).
HDEFINICJA
Zasadowica oddechowa to wzrost pH krwi >7,45 (zmniejszenie stężenia H’ <35 nmol/1), spowodowany pierwotną hipokapnią (wywołaną hiperwentylacją).
HCTIO LOGI aT P AT OGE N E Z A ~
Hipokapnia spowodowana hiperwentylacją może być następstwem:
1) pobudzenia ośrodka oddechowego środkami farmakologicznymi (salicylany, teofilina), toksynami bakteryjnymi lub silnymi bodźcami nerwowymi (ból, stany podniecenia, działanie zimna)
2> hipoksji (przyczyny hipoksemii i hipoksji - rozdz. IIX).l)
3) zmian organicznych OUN (w >90% przypadków choroby naczyniowe OUN)
4) zaburzeń psychicznych.
Hipokapnia jest przyczyną zasadowicy oddechowej (p. równanie HH). Nerkowa kompensacja zasadowicy oddechowej polega na zwiększonym wydalaniu wodorowęglanów z moczem oraz zmniejszeniu amoniogenezy i kwaś-ności miareczkowej, przez co dochodzi do zmniejszenia ilorazu |HCO-p:pCG2 i do spadku pH. Pełna kompensacja nerkowa zasadowicy oddechowej trwa kilka dni. Hipokapnia jest przyczyną skurczu naczyń krwionośnych mózgu, odpowiedzialnego za objawy neurologiczne. Sama zasadowica może być przyczyną zmniejszenia stężenia wapnia zjonizowanego i wystąpienia objawów tężyczki lub równoważników tężyczki (rozdz. IV.C.2.1.3).
BOBR A Z KLIN IC Z NY I ROZPOZNAŃ | £
Obraz kliniczny zależy od przyczyny zaburzeń i nasju nia hipokapni. Sama hipokapnia manifestuje się:
1) zaburzeniami świadomości
2) objawami niedokrwienia mózgu
3) parestezjami
4) zaburzeniami mowy
5) objawami piramidowymi.
Hipokapnia powodpje też tężyczkę lub równoważni^ tężyczki.
W badaniach laboratoryjnych stwierdza się wzrost pj) >7,45, małe pC02 i prawidłowe (w stanie niewyrówn*. nym) lub zmniejszone (w stanie wyrównanym) stężenie HC03~ we krwi.
W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić chorob) rozrostowe, zapalne i zwyrodnieniowe OUN oraz niedoczynność przytarczyc (rozdz. I V.C.4).
Q LECZENIE
Powinno być przyczynowe, o ile to jest tylko możliwe Ip. wyżej). Leczenie objawowe polega na podawaniu leków uspokajających lub działających depresyjnie na ośrodek oddechowy (benzodiazepiny i barbiturany) oraz oddychaniu do plastykowego worka. Takie postępowanie objawowe jest przeciwwskazane u chorych z h ipoksją.
Wybrane podręczniki zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej
Kokot F.: Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w stanach fizjologii i patologii. Wyd. 6. Warszawa. P7WL. 2005
OuBos* T.D.. Hamm LL: Add-base and electrolyte disorders: a companion to Brenner & RcctoTs the kidney. Philadelphia, Saunders, 2003 Rost B.D., red.: UpToDate. Waltham, MA. UpToDate, 2006
2V