DSCN0257 (3)

63. Zasady racjonalnego odżywiania się (Naturdlis Historia, Liber XI, cap. XCVII-XCIX)

Honuni cibus utilisslmus simplex, acervatio sapórum pestifera et condiJ niento perniciosior. Difficulter aułem perficiuntur omma in cibis acria niinia et avide hausta, et aestate quam bierne difficilius, et in senectute quam in iuventa.

Somno coneoąuere corpulcntiae quam firmitati utilius. Pervigilio quidem praeripue vincuntur cibi. Augescunt corpóra dulcibus atque pitiguibus et potu; minuuntur siccis et arfdis, frigidisque ac siti.

Quaedam rur sus exigQo gustu famem ae sitim sedant conservantque viresj

ut butyruin, hippace, glycyrr vita quod nimium est.	biza. Pernicioekettrttrm autem in omni quidem SliWi/wiM/ni
aceryatio, -5nis /.	gromadzenie, skupienie, zebranie czego
sapor, -iiris m.	smak, gust jakiej rzeczy
pernieifiHUs, -a, -um	zgubny, szkodliwy
difficulter (adv.)	ciężko, trudno, z trudnością
per-ficio, -ere, -feci, -fectum (por. facio)	do skutku doprowadzić, dokazać; trawić
nimius, -a, -um	zbyt wielki, zbyt liczny, nadmierny
ayfdiis, -a, -um	żądny, chciwy
alvum ducere	przeczyszczać przewód pokarmowy
cucurbitula, -ae /.	bańka, banieczka; dynia
mentum, -i n.	broda
ad-moveo, -ere, -m5vi,	przystawiać, przyłożyć
-mótum
Htrangulo, -are, -avi, -atum	udusić, zadusić; dręczyć, trapić
e-v6co, -are, -avi, -atum	wywołać, wywabić
(por. vox, voco) efficax, -acis haurio,-ire, hausi, haustu ni	skuteczny, praktyczny czerpać, użyć, wypić, połykać, zjeść; por. ^aU
aestas, -atie /.	lato
senecta, -ae f.	starość, wiek sędziwy
iuyenta, -aef. (por. iuvenis)	młodość
somnus, -i m.	sen
con-c6quo, -ćre, -coxi, -coctum (por. coquo)	■należycie gotować; trawić

corpulcntla -ae f. (por. corpus)

firmltas, -atisf. (por.firmo ) pervigilium, -ii n. augesco, -ere, auxi atque (cj.) = et potus, -uh m. sitis, -is f.

quidam, quacdam, quoddam (adj.) i quiddam (subst.) r ursus i rursum (adv.) exigiiiiH, -a, -um sedo, -are, -avi, -atum (por. sedativus) con-seryo, -are, -avi, -atum hippace, -es f. (gr.) glycyrrhlza,-ae/. (gr.)

grubość, otyłość; por. korpulencja

moc, siła, krzepkość czuwanie

rosnąć, zwiększać się i

picie, napój pragnienie pewien, jakiś

wstecz, w tył; na nowo, znowu ciasny, szczupły; mały, nieznaczny uspokoić

przechowywać, ocalić; por. konserwować ser z kobylego mleka słodki korzeń, lukrecja

64. Rola lecznicza wina

(Naturdlis Historia, Liber XXIII, cap. XXII)

Vino aluntur vires, sanguis colorąue hominum. Lactis potus ossa alit, frugum nervos, aquae carnes. Vino modico nervi iuvantur, copiosiorc laeduntur, sic et ociili. Stom&cjius reereatur et adpetentia cibórum invitatur, tristitia et cura hebetatur, urina et algor expellitur, somnus conciliatur. Vetus copiosiorc aqua miscetur magisque urinam expellit, minus siti resistit. Dulce minus inebriat, sed stomftcho inn^tat, austeruni facilius concoąuitur. Levissmium est quod' celerrime invetcratur. Minus infestat nervos quod vetustate dulcescit. Stomiicho minus ulile est pingue, nigrum, sed corpóra magis alit. Ternie et austerum minus alit magis stom&chum nutrit.

żywić, utrzymywać; podsycać

alo, -ere, aliii, altum (i alitus) lac, lactis n. frux, -ugis f. nervus, -i m. caro, carnis f.

mleko owoc, plon ścięgno; struna, nerw mięso, mięsień