• racjonalne odżywianie się,
• ruch i wszelka aktywność na świeżym powietrzu.
• dobry sen przy otwartym oknie lub w wywietrzonym pokoju,
• spacery w wilgotne, dżdżyste dni, w deszczu.
Zasady pielęgnowania skóry:
• myć starannie twarz, uszy, szyję, klatkę piersiową z dolami pachowymi,
• myć narządy' płciowe zewnętrzne i okolicę odbytu,
• myć starannie nogi, a w przypadku zwiększonej potliwości stóp stosować środki pielęgnacyjne do stóp i obuwia,
• paznokcie u palców stóp obcinać prosto i obserwować codziennie, czy nie wrastają w tkankę skórną, czy nie występują zmiany zapalne lub grzybicze,
• osuszać nogi po myciu, szczególnie okolice międzypalcowe,
• myć zęby po każdym jedzeniu,
• myć ręce zawsze:
- po wyjściu z toalety,
- przed jedzeniem,
- gdy są brudne, spocone.
• po myciu, kąpieli stosować kremy, balsamy do pielęgnacji skóry,
• wieczorem wskazana jest kąpiel całego ciała,
• bieliznę osobistą należy zmieniać tak często, jak to jest możliwe,
• bieliznę osobistą i ubranie należy dobierać do stopnia wrażliwości skóry (najlepsza jest bielizna z tkanin naturalnych, tj. z lnu, bawełny, wełny; mają one zdolność wchłaniania i przepuszczania wilgoci, zapewniają utrzymanie optymalnej temperatury, chroniąc przed zimnem i wysokimi temperaturami, tworzą przyjemny, zdrowy klimat dla skóry i całego organizmu),
• obuwie należy dobierać z surowców naturalnych, tj. skóry, płótna, lnu, aby nie powodować nadmiernego pocenia się skóry stóp; należy pamiętać o zasadzie, że buty powinny być wygodne, niepowodujące odparzeń i odcisków.
Pielęgnowanie skóry starczej
Skóra starcza charakteryzuje się wiotkoścją, jest cienka, sucha, różowa, pokryta siecią zmarszczek i rozszerzonymi naczynkami krwionośnymi. Zmniejsza się potliwość, paznokcie stają się pogrubiałe, twarde. Włosy stają się cienkie, mężczyźni łysieją.
Do mycia ciała u osoby starej stosuje się mydła delikatne jak w przypadku cery suchej. Woda do kąpieli powinna mieć temperaturę 32-34°C, następnie można dostosować ją do życzenia chorego. Po umyciu i kąpieli zawsze należy zastosować krem odżywczy i ochronny. Twarz pacjenta w starszym wieku myje się mleczkiem.
oliwką, płynami tonizującymi, które nie wysuszają skóry. Stopy myje się codziennie. Ze względu na brak naturalnego zluszczania się naskórka u pacjentów przebywających długo w łóżku powstają zrogowacenia na stopach. Grube warstwy zrogo-waciałej skóry smaruje się maścią natłuszczającą, np. witaminową, i nakłada bawełniane skarpetki. Następnego dnia myje się stopy i natłuszcza. Zabieg powtarza się raz w tygodniu. Paznokcie u palców stóp u osób starszych obcina się lub stosuje pilnik, f.ożyska paznokcia nie należy oczyszczać ostrymi narzędziami. W celu usunięcia skórek zaleca się metodę chemiczną (wodorotlenek potasu). Paznokcie obcina się w linii prostej.
Potrzebę czystości skóry u pacjentów hospitalizowanych można zaspokajać różnymi sposobami. Może to być toaleta ciała w łóżku, kąpiel w wannie, mycie ciała pod prysznicem oraz kilkakrotne w ciągu dnia mycie rąk. Przed przystąpieniem do zabiegów higienicznych pielęgniarka dokładnie ocenia stan skóry i jej rodzaj. Zabiegi mycia i kąpieli ciała mają pozytywny wpływ na skórę i na funkcjonowanie wszystkich narządów i układów organizmu.
Zmiany patologiczne skóry
Mogą być wynikiem poważnych chorób ogólnoustrojowych, m.in.:
• chorób wątroby,
• chorób nerek,
• cukrzycy,
• zaburzeń hormonalnych, np. niedoczynności gruczołu tarczowego,
• zaburzeń krążenia,
• niedożywienia (jadłowstręt),
• zakażeń wirusowych, np. wzw., HIV.
Pielęgnacja skóry w powyższych stanach powinna być realizowana równolegle z procesem leczenia. Wpielęgnacji powinien aktywnie uczestniczyć pacjent. W tym celu należy:
• omówić z nim zasady codziennej higieny ciała,
• wyjaśnić konieczność zmian w trybie życia codziennego, np. zwracanie uwagi na dobór bielizny, ubrań, obuwia z surowców naturalnych,
• nauczyć pacjenta pielęgnacji skóry stóp, np. mycie, osuszanie, obcinanie paznokci.
Zasady ogólne pielęgnacji skóry pacjenta chorego na cukrzycę:
• mycie codzienne skóry, szczególnie miejsc narażonych na zakażenia, zmiany ropne (czyraki):
- tylna powierzchnia szyi,
- doły pachowe,
- pachwiny,
- fałdy pod biustem,
763