Rozdział Udział pielęgniarki w tworzeniu warunków do utrzyma7

pacjenta, niezależnie od stopnia niepełnosprawności. W czasie przyjęcia pacjenta na oddział zadaniem pielęgniarki jest zapoznanie go ze sposobem korzystania z tych urządzeń. Toalety i pomieszczenia higieniczne (wanny, prysznice) powinny być wyposażone w uchwyty, poręcze, co pozwala np. osobie mniej sprawnej potj. nieść się z pozycji siedzącej z muszli klozetowej lub z wanny. Kabiny prysznicowe powinny być wyposażone w specjalne krzesła pozwalające osobom starszym i niepełnosprawnym na stabilne siadanie i bezpieczne korzystanie z prysznica.

Do wyposażenia toalet należą:

•    mydło płynne w pojemnikach automatycznych,

•    suszarki do rąk,

•    ręczniki jednorazowe, papier toaletowy,

•    ochronne serwetki na deskę klozetową,

•    środki zapachowe,

•    pojemniki na odpadki wyłożone torbą foliową,

•    urządzenia klimatyzacyjne,

•    urządzenia sygnalizacyjne — dzwonki.

Szpitale powinno wyposażać się w muszle toaletowe, które automatycznie spuszczają wodę po zmianie chemicznej zawartości muszli.

Dezynfekcja misek toaletowych, sedesów, wanien, umywalek, bidetów polega na spłukiwaniu zalecanym przez Państwowy Zakład Higieny środkiem dezynfekcyjnym, a następnie dokładnym wyszorowaniu z użyciem środków odkamicniają-cych i środków myjących. Podłogi w pomieszczeniach sanitarnych powinny być dezynfekowane płynami dczynfekcyjno-myjącymi kilka razy w ciągu dnia, nawet jeżeli nic ma wyraźnego zanieczyszczenia podłóg. W sanitariatach zawsze powinien znajdować się odświeżacz powietrza oraz klimatyzacja.

Czystość i estetyczny wygląd oraz przyjemny zapach (stosowanie dezodorantów) w pomieszczeniach sanitarnych wpływa na lepsze samopoczucie, rozluźnienie się pacjenta, co ma wpływ na wydalanie stolca.

Pacjentom, którzy przebywają w łóżku, nie mogą samodzielnie poruszać się, podaje się baseny, nocniki. Na niektórych oddziałach są specjalne wózki toaletowe, przeznaczone dla osób niepełnosprawnych.

Kaczki, baseny po każdym użyciu powinny być zanurzone w roztworze płynu dezynfekcyjnego, np. Medicarine, przez 15 min, a następnie myte pod bieżącą wodą i pozostawione na regałach, w czystych szafkach.

Pacjentom unieruchomionym w łóżku, u których istnieje ryzyko powstania odleżyn, kaczki, baseny, nocniki podkłada się i wyjmuje z niezwykłą zręcznością, delikatnie. Zaleca się podkładanie miękkiej, delikatnej osłony na basen (np. flaneli. tetry) w celu odizolowania skóry okolicy krzyżowej, pośladków od bezpośredniego kontaktu z powierzchnią basenu, nocnika.

Oddawanie stolca i moczu w pozycji lezącej na wznak może sprawiać pacjentowi trudność. Jeżeli nie ma przeciwwskazań, można chorego posadzić, łóżko otoczyć parawanem, innych pacjentów, którzy mogą chodzić, poprosić o wyjście z pokoju, pacjenta pozostawić samego, jeżeli jego stan na to pozwala. Wydalanie kału w sali chorych wymaga stworzenia warunków intymności. Po oddaniu stolca i moczu pielęgniarka umożliwia pacjentowi umycie rąk.

W sytuacji, gdy pacjent nie oddaje stolca co najmniej raz na trzy dni, lekarz zaleca wykonanie lewatywy, wlewek, podanie środków przeczyszczających (czopki glicerynowe, bisakodylowe, kroplowe wlewy doodbytnicze, wlewki doodbytnicze, tabletki Altra lub inne).

Zabiegi doodbytnicze wykonuje się przy użyciu sprzętu jednorazowego. W aptekach można dostać gotowy zestaw do wykonania lewatywy z pojemnikiem i roztworem soli sodowych fosforanów (patrz podrozdz. 7.3.3.6).

U pacjentów z problemami neurologicznymi, nieprzytomnych, z porażeniami zwieraczy odbytu stosuje się systematycznie lewatywę raz dziennie. Pacjentom zanieczyszczającym się zakłada się specjalne majtki,pieluchomajtfa chroniące zarówno skórę pośladków, jak i bieliznę osobistą i pościelową.

Prawidłowa ilość wydalanego moczu wynosi 1200-1800 ml na dobę. Ilość wydalanego moczu u zdrowego człowieka zależy od ilości przyjmowanych płynów i utraty innymi drogami. Prawidłowy mocz ma barwę słomkową, masa i gęstość wynosi 1015-1025. Odczyn moczu jest kwaśny.

W procesie choroby, np. w obfitym poceniu się, wymiotach, biegunkach, mocz ma ciemne zabarwienie, a jego ilość zmniejsza się. Obserwacja ilości wydalonego moczu ważna jest dla określenia bilansu płynów' pacjenta. U niektórych prowadzi się zbiórkę dobową moczu. Zadaniem pielęgniarki jest wyjaśnienie pacjentowi celu i istoty dobowej zbiórki moczu, wskazanie miejsca, naczynia i sposobu oddawania moczu. Pacjent samodzielnie oddaje mocz każdorazowo do naczynia, oznaczonego jego nazwiskiem. Mocz oddawany przez pacjenta do basenu, kaczki, zlewany jest do naczynia przez pielęgniarkę lub personel pomocniczy (patrz podrozdz. 6.6.1.6,6.6.1.7). Oddawanie moczu przez pacjentów w warunkach sali chorych wymaga zapewnienia warunków intymności, a po oddaniu moczu umożliwienia umycia rąk.

10.3.5

Utrzymanie prawidłowych czynności ochronnych skóry

Skóra pełni funkcję ochronną organizmu przed wpływem niekorzystnych czynników otoczenia. Wpływa na procesy przemiany materii, termoregulacji, gospodarki wodnej organizmu, bierze udział w procesach wydzielniczych i resorpcji oraz procesach odpornościowych. Skóra jest narządem czucia:

•    ciepła,

•    zimna,

•    bólu,

•    dotyku.

Fizjologicznymi procesami skóry są procesy wydzielniezc:

•    potu,

•    łoju,

•    resorpcyjności skóry.

Wydzielanie potu jest procesem termoregulacji utrzymującym prawidłową temperaturę ciała. Łój wydzielany jest przez gruczoły łojowe znajdujące się przy mieszkach włosów.

Łój pełni funkcję ochronną skóry; tworzy tzw. płaszcz lipidowy, chroniąc skórę przed czynnikami zewnętrznymi.

757