DSCF5742

IX. Kazimierz

Przerwa-Tetmajer

LIRYKA

Rozmaicie podsumowywano dorobek młodopolskiego poety. Gdy Jan Błoński zestawiał skalę popularności Tetmajera na przełomie XIX i XX wieku z późniejszym. z połowy XX wieku, wielkim powodzeniem poezji Gałczyńskiego i Tuwima (J. Błoński, s. 279), wskazywał równocześnie na cenę, jaką za tego rodzaju szeroki odbiór zapłacił autor Zamyśleń. Był nią, po okresie szybko rosnącej stawy, zmierzch popularności już w latach przed I wojną światową i zapomnienie, którego zaznał pod koniec życia. Marian Stała napisał:

Kazimierz Tętn dą pierwszej w poetą nowego noki i na dłu la w kanonie towarzyszący

byl niegdyś, w dziesięcioleciu zamykającym wiek XIX, poetycką gwiaz-ici. (Albo, jeśli ktoś woli inny język - był wówczas najpopularniejszym 'opolskiego pokolenia.) Potem, na długo przed końcem twórczej aktywuj ci końcem życia gwiazdą być przestał. Jeśli chodzi o miejsce jego dzie-: polskiej - nigdy nie było ono oczywiste. Stąd, zapewne tak wiele pytań isiejszej lekturze wierszy Tetmajera.

(M. Stała, 2003, s. 344)

W chwili poetyckiego startu, u progu epoki, letmajer szybko odnalazł swój własny głos, który uznano za głos pokolenia. Jednak wpływ poprzedników długo jeszcze znajdował wyraz w jego twórczości. Stopniowo letmajer określał swoje miejsce wobec tradycji romantycznej, podziwianej przez siebie poezji Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego, a także wobec bezpośredniego poprzednika, którym byl Adam Asnyk jako autor liryków filozoficznych (wśród nich cyklu sonetów Nad głębiami) i długo pamiętanych wierszy tatrzańskich.

Przemiany w poezji Tetmajera nie są tak wyraziste jak u innych autorów młodopolskich, chociażby Kasprowicza, którzy nieraz radykalnie zmieniali poetykę i tematykę swoich utworów. Jednak zwykle wyróżnia się w jego poezji następujące etapy:

1)    wczesny, kiedy to Tetmajer wydaje dwa pierwsze tomy poetyckie (I seria Poezji ukazuje się w roku 1891, II seria — w 1894),

2)    dojrzały - III, IV i V serię Poezji opublikowano w latach: 1898, 1900 i 1905

-305-