DSCN0406

Umownie przyjęto zero fonów głośności jako kompletną ciszę. Jest to dolna granica, zwana progiem słyszalności. Po idealnej ciszy następują coraz to głośniejsze dźwięki, o coraz to większej liczbie fonów. Słuchanie dźwięków o liczbie ponad 130 fonów jest dla ucha bolesne.

Większe natężenie hałasu staje się już niebezpieczne, gdyż może wywołać trwałe uszkodzenie narządów słuchu (np. pęknięcie bębenka w uchu). Poniżej zamieszczona tablica zaznajamia nas z głośnością spotykanych dźwięków, a rysunek 22 ze skalą hałasu w fonach.

Zależność pomiędzy subiektywnymi wrażeniami słuchowymi a różnicami w liczbie fonów nie jest wprost proporcjonalna^

Typowe głośności

Lp.	Rodzaje dźwięków	Liczba fonów
1'	Zerowy próg słyszalności	. 0
2 '	Szmer liści	10-5-20
3 j	Rozmowa normalnym głosem	40
4	Rozmowa podniesionym głosem	- ' 70
5	Samochód — hala maszyn elektrowni	80
6 _	Motocykl z tłumikiem	100
*7	Nitowanie i kucie	110 .
^8	Samolot śmigłowy w odległości 3 m	120 ‘
^9	Bolesny próg słyszalności	130
10	Narzędzia pneumatyczne	130
.11	Samolot odrzutowy w odległości 3 m	M70

Praktycznie przyjmuje się dwukrotny wzrost odczuwalnośei przy wzroście hałasu o 10 fonów, np. głośność 80 fonów jest odczuwalna dwukrotnie silniej niż 70 fonów.

Skutki hdłasu są rozmaitej natury, jednakże z punktu widzenia bhp interesują nas jedynie zagadnienia wpływu hałasu na wydajność pracy i na zdrowie pracownika. W obydwóch tych przypadkach hałas ma ujemny wpływ. Wydajność pracy wskutek hałasów wybitnie się zmniejsza i powoduje zwiększenie się liczby braków. Wpływ hałasów na zdrowie sprowadza się przede wszystkim do stopniowej utraty słuchu, a po kilku latach powoduje pra-

wie całkowitą głuchotą, co prowadzi do absencji chorobowych i wypływa pośrednio na płynność kadr.

Długotrwałe przebywanie w hałasie odbija się nie tylko na narządach słuchu, lecz również i na centralnym układzie nerwowymi powodując różne zaburzenia, jak bóle głowy, bezsenność, niedokrwienie kończyn itp;

Natężenie hałasu nie jest pojęciem obiektywnym i dlatego dokładna jego definicja nie jest możliwa. Ten sam rodzaj hałasu działa na różnych ludzi odmiennie. Zwolennik motoryzacji z przyjemnością wsłuchuje się w metaliczne dźwięki pracującego silnika czterosuwowego lub wysoki ton dwusuwu, gdy tymczasem kto inny z tego powodu zatyka sobie uszy.

Walką z hałasem zajmuje się wiele instytucji, w których komisją złożone z techników i lekarzy opracowują normy dopuszczalnego hałasu w fabrykach, przedsiębiorstwach, budynkach mieszkalnych i na ulicach osiedli.

Środki zmniejszające natężenie hałasów mogą. być ogólne lub też indywidualne. Do ogólnych zaliczamy wyprowadzenie izolacji dźwiękochłonnej w pomieszczeniach, wysadzanie ulic drzewami, obsiewanie wysoką trawą placów itp., a do indywidualnej — specjalne nauszniki, wkładki do uszu z tworzyw sztucznych itp.

'Niektóre hałasy są jednak pożyteczne. Np. na podstawie różnych odgłosów możemy skonstatować prawidłowość pracy silnika, układu jezdnego itp. Wszelkie obce nam odgłosy sygnalizują jakieś uszkodzenia, np. metaliczny stuk w przodzie samochodu na-

Rys. 23. Stetoskop

suwa przypuszczenie o obluzowaniu Zderzaka lub amortyzatora. Doświadczony mechanik samochodowy bez rozbiórki silnika, jedynie na podstawcie jego stuków, jest zdolny określić rodzaj uszkodzenia.

Dla lepszego zbadania dźwięków wydawanych przez pracujący silnik używa się stetoskopów (rys. 23).

29