DSCN0624

Pozostałe przedrostki i przyrostki:

Przedrostek fi- wyraża pogardę, obrzydzenie moralne (por. przyrostek -ac L. 13), np.: fia 'obrzydliwy, podły’, fihomo 'nędznik, szuja’, filibro 'wstrętna książka* (ze względu na treść) itd.

Przedrostek eks- oznacza 'były, dymisjonowany’, np.: eksoficiro 'były oficer’, eksministro 'były minister’, eksedzino 'rozwódka’.

Przedrostek mis- oznacza coś błędnego, mylnego, niewłaściwego, np.: miskompreni 'źle zrozumieć’, misaudi 'przesłyszeć się’, mi8vojo(j) 'manowce’ itd.

Przyrostek ing- oznacza przedmiot służący do obsady innego przedmiotu, .np.: plumingo 'obsadka do pióra’, kandelo 'świeca’, kcmdelingo ‘świecznik’ itd.

Przyrostek -end oznacza konieczność wykonania czegoś, np.: pagenda ‘płatny’, forigenda 'który musi być usunięty’.

B. YORTOJ

barbo broda (zarost) boiwoli raczyć, zechcieć brako ramię

brovo brew

Sesi-przestać

densa gęsty

desegni rysować

elsiri wyrywać

esprimo wyrażenie, wyraz

evoluo rozwój

fadeno nić, drut

fingro palec

fiśosto ość

flanko bok, strona

frunto czoło

funkcji fimkcjonować

hauto skóra

fururgo chirurg

kandelo świeca

karno ciało (mięso żywe)

kolo szyja

kompan porównywać kruro goleń lango język

lipo warga

lipharoj wąsy

manplato dłoń

medikamento lekarstwo

membro członek

mentono broda (bez zarostu)

okulharoj rzęsy

organo organ, narząd

orgeno organy

osto kość

pacienco cierpliwość

paciento pacjent

palpebro powieka

pejzago krajobraz, pejzaż

piedplato stopa

piramido piramida

plimulto Większość

propreco właściwość, własność

prunti pożyczać

pulmo płuco

razi golić

respeguli odzwierciedlać sango krew

senkulpigi uniewinniać

seninterrompe nieprzerwanie

sperti doświadczać

spiri oddychać

stomako żołądek

super nad, ponad, powyżej

supera wyższy

supra górny, wierzchni

terno temat

trairi przejść, przechodzić tro zbyt

trunko tułów vango policzek vejno żyła

ventro brzuch viro mężczyzna vizago twarz

C. KONYERSACIAJ EKZERCOJ

ćiuj homoj povas erari. Lernante fremdajn lingvojn, ni faras ofte multajn erarojn. Nur en la Esperanta lingvo oni povas skribi ekzer-cojn preskau senerare. Esperantistoj devas esti ćiam gentilaj, ser-vemaj kaj helpemaj — iii devas ankau paroli elegante, senerare, uzante gentilajn esprimojn. En antauaj lecionoj mi montris al vi tiajn esprimojn — hodiau mi prezentos al vi piej gentilan esprimon. Anstatau diri: „S-ro, s-ino, mi petas vin, pruntedonu al mi vian libron“ — ni povas esprimigi: „S-ro, s-ino, bomolu (havu bonan volon) pruntedoni al mi vian libron“.

Se ni skribas leteron al iu eksterlanda arniko, ni devas ankau uzi gentilajn esprimojn, ekzemple: „Bonvolu pardoni al mi (au: min), ke mi respondas vian agrablan leteron de la 10-a de februaro tiel malfrue, sed mi ne hayis tempon pro multa lerneja laboro“. Au: „Bonvolu senkulpigi mian longan silenton, sed mi estis malsana _v

Ću plaćas al vi ei tiuj elegantaj esprimoj ? Se jes — faru do la praktikon sammaniere!

Nun ni trairu al alia temo — ni okupigos pri la konsistpartoj de homa korpo. Gi konsistas el tri ćefaj partoj: kapo, trunko kaj membroj. Al membroj apartenas manoj kaj piedoj. Inter la kapo kaj trunko estas kolo. Sur la kapo ni havas harojn, kies koloro estas diversa. Sed ne ćiuj homoj havas belajn densajn harojn — ofte ni vidas eć junajn virojn preskau sen haroj. Belaj haroj estas la vera ornamo de la kapo.

La antaua parto de la kapo estas vizago. La supra parto de la vizago estas la frunto, la malsupra — mentono, la flankaj partoj estas vangoj. Sur la mentono kaj vangoj de la viroj estas haroj — iii formas barbon. Sed nur malgranda nombro da viroj havas barbon.

171