Rzut główny — w |
kierunku A — na |
rzutnię |
I |
Rzut z góry — |
„ B - „ |
„ |
11 |
Rzut boczny prawy — |
' C - „ |
„ |
III |
Rzut boczny lewy — |
„ D - „ |
M |
nr |
Rzut z dołu — |
„ E - „ |
ł> |
ir |
Rzut z tylu — |
» F ,r |
it ( |
r |
Jeśli po przerzutowaniu |
takiego przedmiotu |
na wszystkie |
dokonamy rozwinięcia powierzchni sześcianu w sposób podany na rys. 5-3 przyjmując rzutnię I za płaszczyznę rysunku otrzymamy układ rzutów zgodny
z normą * ®zut główny powinien przedstawiać przedmiot w położeniu
użytkowym określającym najwięcej jego cech charakterystycznych.
W niektórych
krajach
anglosaskich stosuje się rzutowanie tzw. amerykańskie polegające na odmiennymi rozmieszczeniu rzutów, w którym rzut boczny prawy odpowiada widokowi przed* [miotu z prawej strony, a rzut boczny lewy widokowi przedmiotu z lewej strony. To samo dotyczy widoku z góry i z dołu; widok z góry umieszczony jest ponad widokiem z przodu, a widok z dołu pod wi* dokiem z przodu.
Podstawową zasadą wyboru liczby rzutów do przedstawienia rysunkowego danego przedmiotu jest zasada ograniczenia tej liczby do minimum, koniecznego dla przejrzystego przedstawienia przedmiotu oraz jego zwymiarowania. Rzut główny rysuje się zawsze, a z pozostałych najczęściej stosuje się rzut z góry i rzut boczny prawy.
Na rysunkach technicznych stosowane rozmieszczenie rzutów przedstawione jest na rys. 5-4. Powierzchnię rysunku dzielimy w myśli dwiema liniami poziomą i pionową na cztery -części, rozmieszczając rzuty jak na rysunku, a w prawej dolnej części rysunku umieszczamy tabliczkę rysunkową.
Jedną z głównych zasad przy rysowaniu przedmiotu w rzutach jest przejrzystość i czytelność rysunku, dlatego należy się starać, żeby rozstawienie rzutów nie było zbyt luźne, lub, jak
się to często w praktyce szkolnej zdarza, zbyt n _
JT 5 . „ , * ■, , J ■ . Rys. 5-4. Rozmieszczanie ran*
zwarte. Rozstawienie rzutów zbyt luźne utru- tów na płaszczyźnie rysunku
Rzut boczny
im n
□
Rzut główny Rzut boczny [~| pcowy
Rzutzgóry
E]
U
m
Rzut z tyłu
□
Rys. 5-3. Normalny okład rzutów i ich rozmieszczanie
.dnia wzrokowe wiązanie wszystkich rzutów, zbyt zwarte — jest najczęściej .przyczyną wadliwego rozmieszczenia linii wymiarowych.
5.2. PRZEDSTAWIANIE NA RYSUNKU WEWNĘTRZNYCH ZARYSÓW PRZEDMIOTU
e
5.2.1. Przekrój
Rysunek poglądowy (widok) przedmiotu, zwłaszcza wydrążonego, nie daje nam jeszcze wyobrażenia o jego kształcie wewnętrznym (rys. 5-5a). Ten .sam przedmiot przedstawiony w rzutach prostokątnych z zaznaczeniem we-
Rys. 5-5. Tulejka z kołnierzem
wnętrznych krawędzi przedmiotu za pomocą linii kreskowych jest również imało przejrzysty (rys. 5-55). Aby na'rysunkach technicznych przedstawić ■wewnętrzne zarysy przedmiotu w sposób bardziej przejrzysty stosujemy przekroje rysunkowe (rys. 5-5c).
^Rysunek przedmiotu w przekroju powstaje:_a) przez przecięcie go w wyobraźni płaszczyzną przechodzącą przez interesujące nas szczegóły konstrukcyjne przedmiotu, b) odrzucenie części przedmiotu, znajdującej się między obserwatorem i płaszczyzną przekroju oraz narysowanie rzutu części pozostawianej, c) dla lepszej czytelności rysunku przekrój kreskujemy, a ślad płaszczyzny tnącej znakujemy.
Liczba przekrojów danego przedmiotu powinna być ograniczona do liczby niezbędnej do jednoznacznego określenia jego konstrukcji. Zależy ona od ‘trafnego wybrania płaszczyzn tnących. Płaszczyzny te mogą bowiem przebiegać poziomo lub pionowo, wzdłuż lub w poprzek przedmiotu, mogą przecinać go całkowicie lub częściowo.
W zależności od położenia wyobrażalnej płaszczyzny przecięcia przekroje 'rysunkowe dzielimy na:
1) pionowe, gdy płaszczyzna tnąca jest równoległa do rzutni pionowej ilub bocznej;
2) poziome, gdy płaszczyzna tnąca jest równoległa do rzutni poziomej
3) ukośne, gdy płaszczyzna tnąca jest nachylona do rzutni poziomej (Ukośne położenie płaszczyzny przekroju wymaga prostopadłego względem niej rzutowania).
Zależnie od tego, jaką część przedmiotu płaszczyzna przekroju obejmuje,
93