sza się gwałtownie w kl. IV i V w zestawieniu z kl. III. Natomiast po. ważny wzrost zjawiska ucieczek z domu obserwujemy wśród, złych uczniów nieco później (w kl. V i VI). Wzrost liczby zachowań aroganckich i impertynenckich w stosunku do nauczycieli przypada na kl. V. W tym samym wieku rośnie gwałtownie odsetek dzieci zrzeszających się w grupy chuligańskie. Liczba ujawnionych czynów przestępczych zakończonych sprawą sądową wzrasta wydatnie w kl. V i VI.
Procentowe zestawienie 1 2 różnych form zaburzeń zachowania społecznego u uczniów selekcjonowanych z punktu widzenia ich niepowodzeń w nauce w poszczególnych klasach szkoły podstawowej podano w tabeli 19.
Tabela 19
Procentowe zestawienie różnych form zaburzeń zachowania społecznego u uczniów z niepowodzeniami w nauce w poszczególnych klasach szkoły podstawowe]
Przejawy zaburzeń zachowania |
Klasy | ||||
I-II |
III |
IV |
V |
VI | |
Różne formy dezorganizacji lekcji Jawne lekceważenie poleceń nauczy- |
84,0 |
| 57,0 |
62,0 |
73,0 |
73,1 |
cieli ImpertynenckieN aroganckie zacho- |
16,0 |
19,0 |
21,6 |
44,5 |
50,6 |
wanie w stosunku do nauczycieli Wrogi i agresywny stosunek do |
8,0 |
15,0 |
13,7 |
29,6 |
31,6 |
kolegów z klasy |
32,0 |
30,7 |
29,7 |
48,2 |
75,0 |
Bardzo częste kłamstwa |
22,0 |
50,0 |
56,7 |
40,7 |
41,6 |
Wagary Ujawnione próby picia alkoholu |
4,0 |
11,5 |
28,9 |
37,0 |
47,1 |
i palenia papierosów |
1,4 |
3,8 |
8,1 |
12,0 |
20,6 |
Przynależność do grup chuligańskich |
— |
3,8 |
5,4 |
22,2 |
24,1 |
Kradzieże ujawnione na terenie szkoły |
2,6 |
3,8 |
4,3 |
14,1 |
21,6 |
Ucieczki z domu |
1,4 |
3,8 |
5,4 |
10,0 |
19,4 |
Sprawy sądowe i w MO |
1,4 |
3,8 |
4,2 |
7,8 |
14,4 |
Obok zjawiska znacznego wzrostu liczby i stopnia nasilenia form zaburzeń społecznie nie aprobowanych (o charakterze socjopatycznym), wśród złych uczniów uczęszczających do różnych klas szkoły podstawowej można zaobserwować drugą równoległą tendencję, mianowicie narastanie zaburzeń nerwicowych.
Wśród uczą ^stawowej u L zaburzeń „ reakcje nei jarzeń spłat ; „łecznego. J j^JjWOŚĆ w o pazbyt rozproM l^jeci te łatwe! Locjonalnyc! I U części d! ważniejsze ot Ijocne, zaburz! sfciem są jesn!
W grupacl! go wzrostu ~v! Ł L Uderza I kach. Stopnic! my nerwico*! 30 - 40°/o uczn III i IV domo! i wyrażanego ! nych.
Zwraca rć! nerwicowymi! np. jąkać pod aktorze nen! chowego nie! wianiem ocen I mowy — prz I wienienia, bl< Na podkrt przednio gra; (ok. 28%) pot ją się właśni mimicznych, symptomy tr mówiliśmy ot W klasie tę w populat tych można 1 aczynają się r :h i neuro pola ryz
302
1 Podane w tabeli 19 zestawienie dotyczy w zasadzie tych samych uczniów selekcjonowanych z punktu widzenia niepowodzeń w nauce, których zaburzenia tempa
rytmu rozwoju omówiono w rozdziale I części drugiej. Ponieważ jednak nie dysponowaliśmy równie dokładnymi informacjami dotyczącymi zaburzeń zachowania w odniesieniu do wszystkich 427 uczniów z niepowodzeniami, zrezygnowaliśmy z 63 przypadków, w stosunku do których dane były niepełne lub mało pewne. W ten sposób grupa badanych, których objęto zestawieniem, została zmniejszona do 364 przypadków.