58 Kazdtfał 5. Posługiwać się pytmmmttń * ******* kł»*o»ej dywkmp
(1970) mówili prze? 53% całego <a*M dynknifŁ p**dczai gdy angielscy badani przez Perron i mnych (I975a) roówth przez 75% czadflj było przed treningiem Po treningu wyrabiającym umiejętności nauczycf wymieniony wyżej rozmiar mówienia w amerykańskich badaniach m zredukowany do 33% czaku dyskusji. a w badaniach angielskich do (OBCO Report. 197$). co pozwoliło na odpowiednie zwiększenie ucztgstygig^H uczniów Zatem umiejętności nauczycielskie .<j środkiem do celu fzacbowaaB| uczniów), a nie orłem la/nym w wbić (zachowanie nauczyciela). Musisz przefl mieć gotowy, jawno określony cci. jaki chcesz osiągnąć, i bacznie obscrwodM zachowanie uczniów, by móc określić, kiedy będzie właściwe zastosowaąM jakiejś umiejętności. Musisz stać się ważnym obserwatorem zaebowfflB uczniów, ponieważ ich reakcje mogą dać ci nieocenione wskazówki na t&ggH efektów twego postępowania
Tabela 5./. Zastosowanie pytań w celu poprawy jakości i wielkości uczniowskiej partycypacji w dyskusji
CMś |
Odnoszące się do celów umiejętności nauczycielskie |
A Pomói uczniom formułować odpowiedzi hardrtci złożone i pr/cmyślanc |
1. Operowanie pauzą 2 Podpowiadanie 3 Postukiwanie dodatkowych wyjaśnień s |
4 Przesunięcie akcentu w odpowiedzi uczniowskiej
B
żwifkwyi rozmiar i jakość uczniowskiego ucMlinciwi
1 Skierowanie tego samego pytania do kiW ku uczniów
2. Konstruowanie pytań, które wymagają. podania zestawu związanych z nimi faktów
3. Konstruowanie pytań wymagających od 1 uczniów myślenia na wyższym poziomicą poznawczym
Operowanie pauzą
Zanim omówimy operowanie pauzą przyjrzyjmy się potocznej praktyce! .pytań błyskawicznych”, to znaczy wymagających natychmiastowych od-; powiedzi. Jeśli odem nauczyciela jest zorientowanie się we względnie krótkim czasie, co klasa wie. i wywoływanie prostych odpowiedzi, to zadawanie „pytam błyskawicznych* jest właściwe,
Z drugiej strony, jeśli nauczyciel pragnie wytworzyć atmosferę skłaniającąa do dyskusji, w której uczniowie będą mieli czas na przygotowanie dłuższych
i hardziej praemy słanych odpowiedzi. to musi zastosować bardziej stosowny styl zadawania pytań. Jeden z takich sposobów to zawieszenie glosa na 3' -5 sekund po zadaniu pytania, ale przed wywołaniem ucznia. Zastosowanie tego zabiegu powinno w końcu wywołać dłuższe odpowiedzi, ponieważ twoi uczniowie będą w stanie zauważyć różnice między pytaniem z pauzą a ..pytaniem błyskawicznym”. J
Bardzo długa pauza zastosowana do umożliwienia przypomnienia sobie materiału zapamiętanego powinna byc traktowana jak zabieg odmienny od lego, czym teraz się zajmujemy. Nauczyciel może zastosować długą pauzę po pouiedzemu do uczniów: Każdy powinien mieć już rękę podniesioną, jednak coś innego chodzi, gdy dajemy czas na zbudowanie dłuższej, przemyślanej odpowiedzi. Możesz pomóc uczniom rozpoznać te różnice celów, mówiąc im, dlaczego stosujesz pauzę, i wyjaśniając, kiedy otrzymane odpowiedzi nie są satysfakcjonujące.
Stosowanie pauzy służy więc w klasie dwóm celom:
1. Wywołuje atmosferę bardziej sprzyjającą dyskusji niż la, jaka tworzy zadawanie „pytań błyskawicznych”
2. Uczniowie uczą się spożytkować pauzę na przemyślenie bardziej złożonej odpowiedzi.
A jednak uczniowie nie będą automatycznie dawać dłuższych odpowiedzi od razu, gdy tylko po raz pierwszy zaczniesz stosować pauzy w trakcie dyskusji. W zależności od ich uprzednich doświadczeń w klasie zapewne tylko kilka osób będzie odpowiadało w sposób właściwy. Niektórzy pewnie zaczną marzyć na jawie, licząc, źe nie zostaną wyrwani do odpowiedzi; inni mogą podnosić ręce bezmyślnie. Tak więc gdy rozpoczniesz stosowanie pauz, powinieneś pomóc uczniom zrozumieć, czego od nich chcesz. Natychmiast po wypowiedzeniu pytania możesz zastosować słowną sugestię, na przykład: Proszę dokładnie przemyśleć wasze odpowiedzi. Gdy wywołam kogoś, chcę usłyszeć pełną odpowiedź, potem przerwij na 3 - 5 sekund i dopiero wezwij kogoś do odpowiedzi.
Dając takie słowne sugestię od razu, gdy tylko zaczynasz systematyczne stosowanie pauz, przyzwyczajasz uczniów do tego, że pauza oznacza oczekiwanie na dłuższą odpowiedź. Jakieś twoje zachowanie staje się znaczące dła ucznia dopiero wtedy, gdy pokazujesz, czego się od niego spodziewasz. Słowne instrukcje mogą być stopniowo opuszczane t na koniec pauza będzie jednoznacznie rozumiana jako chęć pozyskania rozbudowanych odpowiedzi od uczniów., jj
Przebieg tych zjawisk pokazuje, że zachowania, nawet skomplikowane społeczne interakcje, mogą być analizowane i kontrolowane. Na przykład gdy stosujesz pauzę po zadaniu pytania, twoje zachowanie stanowi dla ucznia sygnał* że życzysz sobie odpowiedzi specyficznego typu. Z kola jeśli uczeń udziela rozbudowanej,odpowiedzi, chwalisz go, tym samym wzmacniając jego właściwe1 zachowanie.
Ponieważ jednak większość nauczycieli zadaje zbyt wiek pytań wymagają-