DSCN1451

KONSEKWENCJE POZOSTAWANIA BEZ ZATRUDNIENIA

Bezrobocie jest zjawiskiem, które w niejednakowy sposób oddziałuje na człowieka. Konsekwencje bezrobocia należy dostrzegać w kontekście indywidualnej historii życia i pracy jednostki. Odczuwanie skutków bezrobocia nie jest stabilne. Wraz ze zmianami społecznymi, politycznymi oraz rodzinnymi zmienia się także perspektywa percepcji własnej sytuacji osoby bezrobotnej.

Czynniki kształtujące następstwa utraty pracy

Nie wszyscy bezrobotni odczuwają w ogóle jakiekolwiek negatywne następstwa utraty pracy. Zgodnie z „witaminowym modelem pracy” Petera Warra (1984) wartość pracy może być różna dla ludzi w zależności od ich dotychczasowych doświadczeń zawodowych i aktualnej sytuacji życiowej. Warr wyróżnia psychologicznie „dobrą “ i „złą” pracę. Cechy pracy, które czynią ją „dobrą” to dochód, bezpieczeństwo oraz satysfakcjonująca pozycja społeczna. Gdy natomiast praca jest zbyt monotonna, wyczerpująca lub nadmiernie złożona, stawiająca kilka równoważnych celów staje się źródłem stresu, niezadowolenia nawet nieszczęść. Jeśli pracownik niezadowolony ze swojego zatrudnienia staje się bezrobotnym, nie ma poczucia straty i nie przeżywa niekorzystnych skutków psychologicznych. Gdy zaś praca była psychologicznie „dobrą”, utrata jej powoduje silnie przeżywane negatywne skutki psychologiczne. Bezrobocie, tak jak praca, ma dwa wymiary psychologiczne. Może być nieszczęściem, źródłem złego samopoczucia i choroby albo zadowolenia, zdrowia i poczucia wolności.

Bezrobotni, którzy wcześniej nie mieli statusu osoby zatrudnionej mogą podobnie jak pracujący w dwojaki sposób odczuwać skutki bezrobocia. Gdy uprzednie doświadczenia edukacyjne kojarzone są z aktywnością i twórczością adekwatną do możliwości i oczekiwań podmiotu, to bezczynność jaką niesie bezrobocie może pogorszyć samopoczucie tych osób. Gdy zaś, wymagania szkolne i towarzyskie były zbyt wysokie albo zbyt niskie do oczekiwań i możliwości uczniów, to uwolnienie się od nich może być odczuwane jako korzyść, a bezrobocie dla tych osób może być sposobem na odzyskanie poczucia wolności. Sformalizowanie własnej bezczynności w postaci zarejestrowania się jako bezrobotny może stanowić dla tych