DSCN1661

nia pracy zarobkowej ani w poprawę swojej sytuacji materialnej; rezygnują z podejmowania kroków zmierzających do zmiany własnego położenia, gdyż _nie dostrzegają dla siebie żadnych perspektyw na rynku pracy, nie podejmują działań nielegalnych.

Bezrobotni o orientacji przedsiębiorczej to osoby, które usiłują zdobyć pracę i środki na poprawę swej sytuacji, korzystając z nieformalnych (czasem nielegalnych) sposobów działania, jak np. zatrudnienie w „szarej strefie** gospodarki. Praca ta stanowi dla nich tylko źródło dochodu.

Bezrobotni kalkulujący (kombinujący) to osoby nie zainteresowane szybkim znalezieniem pracy, poprzestające na wyłudzaniu zasiłków z różnych źródeł. Ważne dla tych osób jest utrzymanie wysokiego poziomu konsumpcji! przy możliwie najmniejszym wysiłku.

Bezrobotni autonomiczni to osoby, które przywiązują o wiele mniejsze znaczenie do stałej pracy i wysokiego poziomu życia, odrzucają formalne i nieformalne sposoby poszukiwania pracy, hołdują odmiennym wartościom niż konsumpcja, są zdolni dostosować swoje potrzeby do mniejszych zasobów finansowych. Od stałej pracy wolą pracę wykonywaną nieodpłatnie, studiowanie i inne zajęcia zgodnie z własnymi zainteresowaniami.

Zdaniem holenderskich socjologów sześć wymienionych powyżej grup bezrobotnych tworzy rozmaite kultury bezrobocia; kulturę konformistyczną (konformiści i rytuał iści), indywidualistyczną (osoby przedsiębiorcze i kalkulujące), fatalistyczną (zrezygnowani) oraz autonomiczną (jednostki autonomiczne - niezależne). Na przynależność do danej kultury bezrobocia mogą wskazywać różnorodne czynniki, np. wzorce poszukiwania zatrudnienia, etos pracy, sposób realizacji celów, percepcji ryzyka, postrzegania czasu oraz zależności i odpowiedzialności.

: Badania te dowodzą, jak bardzo złożone jest zjawisko bezrobocia i że nie można jednoznacznie go zinterpretować.

1.1.2. Przyczyny bezrobocia

Opis rodzajów bezrobocia zawarty we wcześniejszym podrozdziale ukazał tylko niektóre przyczyny wpływające na powstawanie zjawiska bezrobocia. Należy tę wiedzę dopełnić.

Janusz Sztumski uważa, iż recesje gospodarcze w systemie kapitalistycznym powodująograniczenie inwestycji i produkcji, a tym samym spadek liczby zatrudnionych. Mechanizacja, automatyzacja, racjonalizacja organizacji