DSCN2215

Systemy pieniądza elektronicznego i bezgotówkowych... 137

cie elektronicznych pieniędzy oznacza taką ich postać, która jest uznawana w formie umowy zawartej przez podmioty inne niż emitent³**'.

Podsumowując powyższe definicje, można ostatecznie powiedzieć. Ze pieniądz elektroniczny to środek płatniczy nagromadzony na dowolnym nośniku elektronicznym klienta, banku bądź organizacji pośredniczącej, wykorzystywany w celu dokonania płatności bez równoległego angażowania w czasie płatności konta bankowego (w trybie pre- lub postpaid).

W cytowanej literaturze wyróżnia się dwa rodzaje elektronicznych pieniędzy.

-    bazujące na kartach przedpłaconycb (elektroniczna portmonetka, portfel elektroniczny) pieniądze zgromadzone na karcie elektronicznej z możliwością uzupełniania jej stanu konta lub wykorzystania jednorazowego,

-    funkcjonujące w oparciu o sieci (w tym Internet) - pieniądz sieciowy, pieniądz internetowy - pieniądze magazynowane na twardym dysku komputerów osobistych (elektroniczny surogat monet i banknotów przechowywany na dysku twardym komputera), lub serwerów organizacji pośredniczących i/Iub banków, wykorzystywane w celu dokonywania płatności za pomocą urządzeń dzfałąących w sieci.

Klasyfikacja - również elektronicznych - instrumentów płatniczych zależy także od tego, kiedy następuje płatność na rzecz sprzedawcy dóbr czy usług. Z lego punktu widzenia podział instrumentów płatniczych wygląda następująco:

-    przedpłata (pay before) - gotówka, przedpłacone karty,

-    płatności bieżące (pay now) - karty debetowe, przelewy, czeki,

-    płatności opóźnione (pay later) - karty kredytowe i obciążeniowe.

W związku z powyższymi uwagami do systemów elektronicznych płatności można zaliczyć³⁰⁹':

• systemy oparte na karcie:

-    karta elektroniczna - cc-karta (Eurochcquc-card) - zabezpieczenie roszczenia biorcy czeku wobec dłużnika i wystawcy czeku, narzędzie do pobierania gotówki w kraju i za granicą przy pomocy PIN, instrument do dokonywania bezgotówkowych płatności bez PIN - na podstawie podpisu posiadacza karty, instrument dokonywania płatności u handlowców wyposażonych w terminale POS - przy użyciu PIN, instrument dokonywania płatności bezgotówkowych u handlowców wyposażonych w terminal akceptujący elektroniczną portmonetkę,

-    elektroniczne mikroprocesorowe karty klienta - od pobierania pieniędzy z bankomatu po usługi identyfikacyjne i do wykonywania innych czynności w automatach,

-    karty kredytowe - klient uzyskuje towar na podstawie karty po jej autoryzacji, płatności są okresowo rozliczane, w ramach płatności w Internecie zabezpieczane w sposób kryptograficzny,

*•> Patrz: Szpringcr W. (2002): e-Cammirre. e-Banking. Difin. Warszawa, nr. 155.