DSCN2729 (3)

22

WYKI ADY ZWKjHg^

dcźWi unaJiza działalności gospodarczej jako poważnego rn/ł służyć poznaniu fo anaJizu¹ lej powinny przysługiwać zos/nj^ poważnego malenia Byłoby to włę< powabne myślenie o pr,.^² nyrn działaniu

Tyl#- uwag wstępnych o działaniu i jego kontekście. O działaniu jako tym, c zym zajmuje sic każdy z nas. A być zajętym ł/> po anąki •ikii busty. od którego pochodzi słowo business czyli z..j#;r,. Wprawdzie słownikowo biznes odnosić się może do wszelkiego za¹, cia. nlr utarło się, że /mu /v ono przede wszystkim działalność gp spod ar cza Dodać w tym miejscu należy, że przymiotnik bus(/u>s¹U kr /rur z.y w języku angielskim tyle, co „poważny¹.

2.3. Działalność gospodarcza i jej kontekst etyczny

Jest dobrym zwyczajem wykładowców etyki życia gospodarczego posługiwać się analiza kazusów jako skuteczną metodą nauczania. Nie¹ h mi wir< wolno będzie - pamiętając o ograniczeniach metody, na które wskazała prof A. Dylus na jednym z semmarów etyki bfe-neau. gospodarki i zarządzania organizowanych przez Towarzystwo Mn tikowe Prakseologii posłużyć się tą metoda w prezentacji filoro-fłrznego ujęcia społecznego kontekstu działalności gospodarczej w jej wymianu łi prakseologlcznych i etyczny¹ h

Ujęciami, jakie pragnę zaprezentować, są charakterystyki przed stawione w dziełach Elaine Sternberg (prakseologa de Jocto. choć iii#- dr nomirui, związanej z London School of Economics - uczelni, której profesorem był Karol Popper, Ludwiga von Misesa, twórcy austrourn¹ rykańsk)ej szkoły prakseologicznej, oraz Kennetha E. Hotjlding.t znawcy prakseologii t sympatyka Tadeusza Kotarbtń-•» kiego¹    Tym, co łączy tych uczonych, jest poważne myślenie

o działalności gonpodarczej j-.ko jviv/.;z!.yit. trzech JE".

2.3.1. Ljęcie |>ierw\/.e \vt% M&sesaj: Wolność gospod a rc/.a czy sumienie?

Kazus misesiański przedstawia krytycznie pozłoć, z* mo/m. kształcić gospodarkę rynkową w taki sposób, by f-it.kooi piej, minio iż ludzie biznesu kierować się będą mc tylko także głosem sumienia. Miałoby to uczynić zbyv-'.zr.vm ■. ■■/■ państwowy' czy nakaz, by życie gospodarcza uprav.:or'• t dowoleniu wszystkich zainteresowanych. Potrzebm> /.c •    • -

zdaniem rzeczników tego stanowiska, nie reforma rządu, moralna sanacja człowieka, powrót do przykazań oraz d' gania kodeksu moralnego, odwrócenie się od grzechu ^pożąda a    1

i samolubstwa. Wówczas łatwo będzie można pogodzić pry .v. • t własność środków produkcji ze sprawiedliwością, prawością rzetelnością. Kapitalizm utraci swe nieludzkie oblicze bez uszczerbku dia indywidualnej wolności i inicjatywy. Chodzi więc rzecznikom tego poglądu - referuje Mises - o stworzenie systemu społecznego opartego na podwójnej bazie, własności prywatneji moralnych zasadach ograniczających korzystanie z lej własności. Pogląd to szlachetny, jednakże prze* ież, zauważa Mises, gospodarka rynkowa zasadza ' na swobodzie działania w obrębie własności prywatnej oraz rynku To, co podmiot działający wybierze, jest ostateczne Dla partnerów jego działania to dane. które inni aktorzy sceny gospodarczej muszą brać pod uwagę podejmując działania własne. Koordynację autonomicznych działań wszystkich indywiduów zapewnia rynek, zbyteczne jest więc wskazywanie człowiekowi, co ma, a czego nie ma robić Nte rna potrzeby wymuszania współdziałania ludzi przez wydawanie spe cjalriyrh nakazów lub zakazów.

Tym, co nie należy do sfery własności prywatnej oraz rynku jest sfera przymusu i nakazów i tam właśnie znajdują się tamy, jakie społeczeństwo zorganizowane zbudowało dla ochrony własności pry

watnej i rynku przed gw wane są reguły określaj

1

Krimrtłui K MouJclinga mieliśmy mu zyl gościć w Warszawie (po raz drugi) rui k<tft("ervji p<iswię« oti«j fiłozoftt ekonomii. jaka odbyła się w roku I01W staraniem »•¹/ leja¹ ega /r wnwr.Mi Zakładu Prakseologii i Nauka/nawntwu IFiS PAN. Wy-0uil on wiar¹ tmM rrkmi pf ..Appropriufe Methodolofpc¹ for the Study of the &D-rynny ¹ At«¹frttz 1 L OMsp»UT»ki W.W., Mik kJ M K.. Sca/llawakl K, IfW2 Pncufcito wal ihe Ituit^^rłtif qf    rnirisiriliin. New Iłriinswick (USAJ ¹ London

2

(i'Ki — 43 AU