kiego obniżenia ciśnienia atmosferycznego gary te uwalniają się \y postaci pęcherzyków, które zulc/.tiie od miejscu powstaniu uciekają zakończenia nerwowe lub wędrują z krwią tworząc zatory.
Objawy: po okresie utajenia występują łamiące, czasem bardzo silne, bóle mięśni i stawów, dreszcze i podwyższenie ciepłoty ciała, mrowienia w kończynach, świąd Skóry, prze-czniica. niedowłady i porażeniu, zaburzenia zmysłów. Zapobieganie chorobie kesonowej polega nu powolnej dekompresji (10 kPo/3 min). Leczenie powstałych zaburzeń polega na natychmiastowej rekomprosji.
Jerzy T. Marcinkowski,
Krystyna Kubiak-Limu
Dzięki rozwojowi nowoczesnych środków komunikacji egzotyczne kraje. lezące na odległych kontynentach, oddalone są zaledwie o kilka lub kil-kanaście godzin lotu samolotem odrep-•owym. Tc kilka czy kilkanaście godzin 10 cza\ krótszy od okresu wylęgania prawic każdej choroby zakaźnej. Wiąże mc t tym łatwość przenoszenia czynników chorobotwórczych powodujących tc choroby. lako przykład można to podać ofc-.erw*iw nr.y na początku lat osiem* dżJeńątych naszego stulecia wybuch pondem ii cholery. Biorąc swój początek * krajach azjatyckich, choroba tu wówem stopniu-
**» Alfykf- Amerykę i dotarła do
Europy. Cholera jest jednym z wielu przykładów chorób mogących szerzyć Się w' ten sposób.
Przekonanie, że podróże do krajów tropikalnych wiążą się z poważnym zagrożeniem dla zdrowia, oparte jest na doświadczeniach podróżników z XVIII i XIX w. - z lat rozwoju Imperiów kolonialnych. Liczni Europejczycy wyjeżdżali w owych czasach do Afryki. Azji i Ameryki. Wielu z nich -Zmarło, tum na choroby nieznane ówczesnej medycynie europejskiej. Dzisiaj przyczyny tych chorób, drogi ich szerzenia się. sposoby diagnozowania sq znane. Nadal jednak w krajach strofy gorącej powszechnie panują Choroby zakaźne i pasożytnicze nietypowe dla polskich waruoków. Podstawowe zasady profilaktyki pozWaląją uchronić się przed większością z nich. Należą do nich:
1. Badania lekarskie przed wyjaz-
dem
Celem Ich jest wykrycie i cwenut-ulne leczenie przewlekłych schorzeń oraz określenie, czy aktualny stan zdrowiu pozwala na podjęcie podróży i przebywanie w warunkach tropiko. Wicie chorób przewlekłych, do których pacjent przywykł od lat. w warunkach tropikalnych, prz> odmiennym sposobie żywienia, napięciu psychicznym /.wiązanym i podróżą. może ulec zaostrzeniu1".
2. Szczepienia ochronne
Zakres, szczegółowe wymagania
wobec osób przyjeżdżających do po-N/c/ogólnych krajów świata i sposób dokumentacji tych szczepień określają przepisy międzynarodowe i zarządzenia służby zdrowia tych krajów.
Szczegółowe informacje co do zakresu szczepień można uzyskać w wojewódzkich (WSSEl i portowych (PS$E) stacjach sujiitiijiio-cpidcmiolo-gicznycb. Wskazania i przeciwwskazania do tych szczepień ustalane są indywidualnie, w zależności od kraju docelowego oraz od wieku i stanu zdrowia dunej osoby.
Szczepieniu wymaganą: cholera, żółta gorączka (międzynarodowe punkty szczepieniu uznunc przez WHO: PSSE w Gdańsku. Gdyni. Szczecinie, Świnoujściu. WSSF. w Warszawie).
Szczepienia zalecane: dur brzuszny. dur plamisty, tężec, polio.
Przy wyjeździć niezbędne akcesorium stanowi apteczka podróżna. Powinny się w niej znajdować leki uśmierzające dolegliwości związane t podróżą i pobytem w nowym środowisku (wywołane zmianą klimatu, sposobem odżywiania się. trybem życiu).
Zagrożeniu dla zdrowiu w krojach tropikalnych to:
1) klimat i środowisko"*.
2) choroby zakaźne i pasożytnicze: przenoszone drogą pokarmową, szerzące się drogą kontaktu oraz przez glebę i wodę. przenoszone drogą oddechową, przenoszone przez stawonogi.
Choroby szerzące się drogą pokarmową.
Czynnik zakaźny (wirus, bakteria, pierwotniak) wnika do ustroju / pokarmem lub napojumi". przenoszony jest przez brudne ręce. naczynia kuchenne. W szerzeniu się tych chorób dużą rolę odgrywają muchy (droga mechaniczna z pominięciem transmisji). Należą do nich: biegunka podróżnych, cholera, czerwonka, dur brzuszny. dury rzekome, peizakowka. ostre zapalenie rogów przednich rdzenia (poliomytlitis anierior acum). ro-baczycc przewodu pokarmowego, wirusowe zapalenie wątroby typu A. Zapobieganie tym chorobom to przede wszystkim picie i używanie do myciu zębów wody lylko przegolowanej. mycie rąk przed jedzeniem, unikanie sałatek zc świeżych jarzyn i owoców, przestrzeganie higieny posiłków, unikanie brudnych jadłodajni, zwalczanie much w domu. w niektórych przypadkach szczepienia ochronne, okresowe laboratoryjne badanie kału na obecność juj pasożytów.
Choroby szerzące się drugą kontaktu oraz przez glebę I wodę. Czynnik zakaźny dostać się może do ustroju przez uszkodzoną skórę i śluzówki narządów płciowych. Przez skórę wnikają hukterie. grzybki, wirusy lub inwazyjne postaci łatw robaków. Tą drogą następuje też znkażeme wścieklizną u/y tężcem.
Wśród takich chorób wymienić można: jaglicę, aneylostomntozę, inwazję węgorka jelitowego. sdtlMośó1 nilozę. tężec, wściekliznę*
Zapobieganie polega nu gćtttfrzt* gattiu zasad higieny osobistej dęc/ui* ki!), unikaniu ehod/ciua boso. piciu przegotowanej wody U*erkarte?>. nie wchodzeniu do kałuż, stawów i kuna
f nwU/ <1.0.: i PillmiftiHiimMi' iMwYfiW»r*i»w • *,u
I*. in»dł. 4.A: Wł/Miiii *••'«/»