195
$3,4.4. Fotosynteza - faza nie wymagająca światła
W procesie fotosyntezy-jak już wspomniałem-wyróżnić możemy dwie odrębne fazy (tyc. 5-34). Jedna z nich to faza świetlna, a więc fotofosforylacja (niecykliczna bądź cykliczna).
Faza świetlna fotosyntezy dostarcza tzw. siły asvmilacvinei. Dziś wiemy już, że pod pojęciem tym kryją się dwa związki: ATP i NADPH+H'. Obie te substancje niezbędne są do następnej fazy fotosyntezy, która już światła nic wymaga. Ta druga faza stanowi z kolei źródło węglowodanów, bądź to magazynowanych w komórce pod postacią skrobi, bądź też przetwarzanych w inne związki oganicznc.
Obecnie znamy dwa. nieco odmienne ciągi reakcji stanowiących tzw. j_
I raczej powinniśmy powiedzieć: nie wymagająca światła). U większości roślin przyłączenie dwutlenku węgla do związku organicznego prowadzi do powstania cząsteczek triozy. Są to tzw. rośliny C zaś proces owej asymilacji znany jest jako rcduklvwnv cvkl pentozofosforanowy albo cvkl Calyina (od nazwiska odkrywcy, amerykańskiego biochemika Mclyińa Calyina, ur. w 1911 roku, który za badania nad fotosyntezą otrzymał Nagrodę Nobla z dziedziny chemii w 1961 roku). U niektórych roślin
natomiast pierwszymi produktami wiązania CO, są związki cztetowęglowc - organizmy takie nazywamy roślinami
| i [ąMwi 6 tosfonm
tyc. 5 - 33. Cykl pentozofosforanowy (opis w tekście). Cyfry w ramkach oznaczają liczbę cząsteczek danego j
ETAP 1 |
"SIŁA ASYMILACYJNA- X |
ETAPU |
fcaofosiorytacia |
(ATP l NADPH ♦ H*J / |
asymilacja CO, |
z—— —r
02 iM<ąrtioiginicat
5 - 34, Schcmal fotosyntezy. W I etapie - folo fosforylacji - ma miejsce min. fotoliza wody (/ wydzieleniem KfSj oraz powstają ATP i NADPII • II'. Te oba /wiązki nazwano ..silą asymilacyjną". ponieważ są niezbędne do II clupu fotosyntezy: włączona CO. ilo związków organicznych