pptamy w pokoleniu FI wyłącznic grochy o czerwonych kwiatach, nasionach żółtych i gładkich ,hctcrozyg°ty AaBbCc. Natomiast każda z tych hcterozygot może wytworzyć 8 rodzajów gamet.
nakład fenotypów przedstawiać będzie się następująco: | ||
kwiaty |
nasiona |
liczba osol |
ezewone |
żółte, gładkie |
27 |
czerwone |
żółte, pomarszczone |
9 |
czerwone |
zielone, gładkie |
9 |
białe |
żółte, gładkie |
9 |
czerwone |
zielone, pomarszczone |
3 |
białe |
żółte, pomarszczone |
3 |
białe |
zielone, gładkie |
3 |
białe |
zielone, pomarszczone Razem |
1 64 |
6.8. Plejotropizm
wzuofeKA inanAc^A
08M20NA j (JEPlOTAClAU ”5E_ |
1 2łM&SZCNA2DOUłOAC AOAPTAGJ 00 ZMAM TEMPEHATOM OTOCZENIA | |
ZWĘX6Z0N£ TEMPO tCWOUZMU |
-v | |
POmĘKS&tKK*. 1 1 5TgSS . WglłWaNIłpłM BOKtfOUmi | ||
H |
łMSM KtfM&PCZA' | |
ZWCK8ZENC CfcjĘTOSClWWI 1\ |
TAłtCZTCA | |
1 lOUfiKKJOir. TNZJSnOINIMK 1 |
' T ZMSMONA RMBM mrwon ~L_ | |
amm** r MMuaiiif wnomuM •ar.tsst -sar |
Ryc. 6-21. Plcjolropowc działanie genu szurpatości upierzenia u kury.
W swych doświadczeniach Mendel rozpatrywał jedynie pojedyncze, łatwe do określenia cechy. W rzeczywistości jednak jeden gen może wpływać na różne cechy organizmu. Zjawisko to nazywamy pfejotronowym działaniem genu. Opisany przez Mendla gen A powoduje zabarwienie płatków grochu na kolor czerwony, lecz powoduje również powstanie barwnych plamek na łodydze i u nasady liści. Gen A jest zatem genem zdolności do wytwarzania ■ barwnika antocyjanowego (a barwnik ten może gromadzić się w różnych częściach rośliny - nie tylko w płatkach okwiatu). Zjawisko plejotropizmu doskonałe ilustruje przykład dziedziczenia genu tzw. szurpatości upierzenia u kur (ryc. 6-21). Prawdopodobnie powoduje on wytworzenie białka, które uniemożliwia właściwy rozwój pióra; jest genem recesywnym.
A zatem kury homozygotyczne w stosunku do genu szurpatości mają pióra łamliwe i wyglądają jak podskubane („szurpate”). Upośledzone upierzenie nie zabezpiecza dostatecznie przed utratą ciepła, co z kolei pociąga za sobą szereg następstw fizjologicznych, prowadzących następnie do zmian w budowie ciała (ryc. 6-21). Choć więc pierwotny efekt genu dotyczy wykształcenia piór, to jego efekty plejotropowe są bardzo różnorodne.
6.9. Współdziałanie genów
Wprawdzie jeden gen może wpływać na różne cechy organizmu, lecz także czasem ujawnienie śęjednej cechy może zależeć od kilku genów (ryc. 6-22).
Bateson i Punnet skrzyżowali dwie odmiany biało ku itnącego groszku pachnącego (Lalhyrus Odorąius) i ku swemu zdziwieniu stwierdzili, że otrzymane potomstwo kwitło wyłącznie purpurowo. I. zyskane w drodze samozapylenia pokolenia F, potomstwo F. rozszczepiło cechy w stosunku 9 7
Okazało się, że czerwona barwa kwiatów groszku powodowana jest barwnikiem antocyjancm. l>o wytworzenia tego barwnika okazało się niezbędne wystąpienie u tego samego osobnika dwóch