DSCN6270 (Kopiowanie)

Biologia - re/teiyiorinm dla kandydatów na akademie medwjm.

O ^x

fi

gamety

fi Hi H

W jn	AA	Ma Aa ł ł F, rozszczepione f
A	L i F,	fi	O
<S> <5> gamety		&	AA fi

^r /« fi fi

A

Bb    bb

® czarne SI brązowa    3:1

Ryc. 6-16. Dziedziczenie barwy sierści u myszy (Mus musculus) B - gen czarnego ubarwienia, b - gen maści brązowej, P - pokolenie rodzicielskie, F,. F, - kolejne pokolenia mieszańców (JD).

AA \.___✓

Ryc. 6-17. Dziedziczenie ubarwienia muszli u ślimaka ogrodowego (Cepaea horlensis): A - gen gładkością-goi pasiaslości. L - czysta linia, P - pokolenie rodzicielskie: F,, F„ F, - kolejne pokolenia mieszańców (JD).

Możemy żalem stwierdzić, że w przypadku pełnego dominowania (jednego allclu nad drugim) heterozygoty wykazują zawsze cechy dominujące. Allel rocesywny ujawnia się jedynie u homozygot reccsywnych.

(homozygoty recesywne aa) mogą spodziewać się wyłącznie niebieskookich dzieci. Natomiast rodzice o oczach ciemnych w pewnych wypadkach mogą mieć dzieci niebieskookie: gdy oboje rodzice są heterozygotami Bb to wówczas 1/4 ich potomstwa posiadać będzie oczy niebieskie (sprawdź to, wykonując krzyżówkę).

Słuszność I prawa Mendla można zaobserwować również w przypadku, gdy dwa allele są równorzędne - to znaczy kodują odmienne cechy, lecz żaden z nich nie dominuje nad drugim. Zjawisko takie ma miejsce np. w przypadku dziedziczenia barwy kwiatów u dziwaczka (Mirabilis ja łapa) (ryc. 6-18), albo dziedziczenia barwy upierzenia u kury domowej (ryc. 6-19). Pokolenie F, wykazuje cechę, będącą jak gdyby połączeniem cech rodziców.

U dziwaczka gen białej barwy kwiatów (A^B) jest równorzędny w stosunku do genu barwy czerwonej (A^c). A zatem przez skrzyżowanie białych dziwaczków z czerwonymi otrzymujemy w pokoleniu Fj wyłącznic rośliny różowe (heterozygoty A"A⁰). Przez skrzyżowanie tych heterozygot otrzymujemy w następnym pokoleniu (FJ rozszczepienie cech w stosunku 1:2:1 (barwy: białe: różowe: czerwone). Albowiem przez różne kombinacje gamet zawierających gen A" z gametami

0    genach A‘ otrzymujemy 1/4 przypadków homozygot A^BA“, 1/2 przypadków heterozygot A"A^C

1    1/4 przypadków homozygot A^CA'.

Podobnie skrzyżowanie czarnego koguta (6-19) - homozygoty 1*1* z białą kurą (homozygota IT) daje w pierwszym pokoleniu osobniki heterozygotyczne o barwie tzw. niebieskiej (stanowiącej kolor pośredni pomiędzy ubarwieniem rodziców). Ta cecha jednak nie utrzyma się i - jak widać na tye. 6-19 - w pokoleniu F, ulegnie rozszczepieniu w stosunku 1:2:1.

Jeżeli obserwować będziemy nie cechy morfologiczne, lecz dziedziczenie zdolności do wytwarzania określonych białek (antygenów), to okaże się, że heterozygoty pokolenia F, posiadają zarówno białka jednego, jak i drugiego rodzica. A zatem gdybyśmy w krzyżówce zaprezentowanej na ryc. 6-19 litctuitu A*