DSCN6270 (Kopiowanie)

2 52 Białonia - repetytorium illa kandydatów na akademie medycy

£ % „

__a_

(O <C& Q* r.

BB Bb Bb    bb

■ czarna    @ brązowa    ^3:1

Ryc. 6-16- Dziedziczenie barwy sierści u myszy (Mus musculus) B - gen czarnego ubarwienia, b - gen maści brązowej. P - pokolenie rodzicielskie. F,. F, - kolejne pokolenia mieszańców (JD).

AA I	Aa i	Aa ea ł 1
	F. rozszczepione F,
L i F,	B	a
	B	ffl i
n AA	Aa 18	Qi -

aa    aa

Ryc. 6-17. Dziedziczenie ubarwienia muszli u ślimaka ogrodowego (Cepom honensis): A - gen gładkości, a - gen pasiastości. L - czysta linia, P - pokolenie rodzicielskie, F,, F_r F, - kolejne pokolenia mieszańców (JD).

Możemy zatem stwierdzić, że w przypadku pełnego dominowania (jednego allelu nad drugim) heterozygoty wykazują zawsze cechy dominujące. Allel recesywny ujawnia się jedynie u homozygot recesywnych.

(homozygoty recesywne aa) mogą spodziewać sią wyłącznie niebieskookich dzieci. Natomiast rodzice o oczach ciemnych w pewnych wypadkach mogą mieć dzieci niebieskookie: gdy oboje rodzice są heterozygotami Bb to wówczas 1/4 ich potomstwa posiadać będzie oczy niebieskie (sprawdź to, wykonując krzyżówkę).

Słuszność I prawa Mendla można zaobserwować również w przypadku, gdy dwa allele są równorzędne - to znaczy kodują odmienne cechy, lecz żaden z nich nie dominuje nad drugim, Zjawisko takie ma miejsce np. w przypadku dziedziczenia barwy kwiatów u dziwaczka (Mirabilis jalapa) (ryc. 6-18), albo dziedziczenia barwy upierzenia u kury domowej (ryc. 6-19). Pokolenie F wykazuje cechę, będącąjak gdyby połączeniem cech rodziców.

U dziwaczka gen białej barwy kwiatów (A^B) jest równorzędny w stosunku do genu barwy czerwonej (A‘j. A zatem przez skrzyżowanie białych dziwaczków z czerwonymi otrzymujemy w pokoleniu F, wyłącznie rośliny różowe (heterozygoty A^BA^C). Przez skrzyżowanie tych hetetozygoi otrzymujemy w następnym pokoleniu (FJ rozszczepienie cech w stosunku 1:2:1 (barwy: białe: różowe: czerwone). Albowiem przez różne kombinacje gamet zawierających gen A^B z gametami

0    genach A^c otrzymujemy 1/4 przypadków homozygot A^BA®, 1/2 przypadków hcterozygol A^BA^C

1    1/4 przypadków homozygot A^CA^C.

Podobnie skrzyżowanie czarnego koguta (6-19) - homozygoty 1*1* z białą kurą (homozygot! 1*1*) daje w pierwszym pokoleniu osobniki heterozygotyczne o barwie tzw. niebieskiej (stanowiącej kolor pośredni pomiędzy ubarwieniem rodziców). Ta cecha jednak nic utrzyma się i - jak widać na ryc. 6-19 - w pokoleniu F, ulegnie rozszczepieniu w stosunku 1:2:1.

Jeżeli obserwować będziemy nie cechy morfologiczne, lecz dziedziczenie zdolności do wytwarzam określonych białek (antygenów), to okaże się, żc heterozygoty pokolenia F, posiadają zarówno białka jednego, jak i drugiego rodzica. A zatem gdybyśmy w krzyżówce zaprezentowanej na ryc. 6-19 literami A*