, wwłnfem 1*7
Na.SĄ + H.O + łOj -► NajSO^ + H;S04 + 883 kJ/mol.
Natomiast przedstawiciele gatunku Thiobacillus thiocyanomldans utleniają rodanek potasu zgodnie 1 reakcją:
KCNS+20j + 2Hj0-- KNH,S04+C02+920kJ/mol.
Drobnoustroje Thiobacillus denitrificans utleniając siarką, jednocześnie redukują azot: 6HNOj+5S+2H,Ó -► 5H;SO, + 3N + 2761 kJ/mol.
Bakterie wodorowe należą do różnych rodzajów. Posiadają zdolność wykorzystywania nawet śladowych ilości tlenu w środowisku. Przeprowadzana przez bakterie wodorowe reakcja zapisana może być wzorem:
2H,+0,-- 2H,0+573 kJ/moi.
Bakterie wodorowe zazwyczaj odżywiają się hetcrotrofićznie, natomiast na samożywny tryb życia przechodzą wówczas, gdy w ich otoczeniu (w glebie) pojawi się wodór.
Spośród bakterii żelazowych (żelazistych) autotrofami są zapewne tylko gatunki Gallionella ferrupneaca (przeprowadzająca reakcję:
2Fe(HCO,)2+VżOz+H20-12Fe(OH))+4C02+167 kJ/mol.),
a także Thiobacillus ferrooxidans (utleniający także siarkę) i Ferrobacillus ferrooxidans. Bakterie te żyją w glebach.
Względnymi autotrofami są również bakterie utleniające tlenek węgla (na przykład Bacillus aligoirophus) według zapisu:
2C0+0,-► 2C02 + 573kJ/mol.
Do autotrofów zaliczamy też bakterie metanogenne- (należące do archebakterii), które syntetyzują metan z dwutlenku węgla i wodoru (a także z kwasu octowego lub metanolu, czego jednak nie możemy zaliczyć do chemosyntezy). Bakterie metanogenne są bezwzględnymi beztlenowcami (nic posiadają enzymów niwelujących toksyczność tlenu, tzn. katalazy i dysmutazy ponadtlcnkowc j). Metan powstaje w bardzo skomplikowanej reakcji, w której oprócz wodoru, wody i dwutlenku węgla bierze udział nUn. metanofuran. W reakcji tej uzyskuje się 137 U energii na gramocząsteczkę metanu.
Natomiast zaliczane do niedawna do chcmoautotrofów tzw. metanotrofy (mikroorganizmy utleniające metan, metanol i inne pochodne), obecnie wyodrębniane są jako uzecia (obok autotrofów i helcrotrofów) grupa, ponieważ uzyskują energię z utleniania związków organicznych, a nie ze związków nieorganicznych (jak to czynią autotrofy).
53. Szlaki przemian związków w komórce
Dotychczas naszą „ulubioną” reakcją biochemiczną był rozpad cząsteczki glukozy do dwutlenku węgla i wody. Reakcję taką określa się mianem glikolizy i stanowi ona główny tor przemian tego cukru w większości organizmów żywych. W rzeczywistości przebiega ona w wielu etapach, zilustrow any, h i la tytanach 5-25, a potem 5-4,5-26,5-29, atakże -w skrócie-przedstawiony na ryc. 5-14.
W procesie rozpadu cząsteczki cukru do dwutlenku węgla i wody z wydzielaniem energii z grubsza możemy wyróżnić 5 etapów:
I. rozszczepienie glukozy (heksozy) na dwie cząsteczki aldehydu glicerynowego < trioza i.
2 utlenienie aldehydu glicerynowego do glicerynuuiu, a następnie pirogronianu;
3. dckarboksylację pirogronianu do tzw. aktywnego octanu połączonego z koenzymem A (czyli
do acetylokocnzymu A);
4. cykl kwasów trójkarboksylowych (cykl Krebsa); i. fwftaylację oksydalywną (łańcuch oddechowy).
Im osuuue etapy mają miejsce w mitochondrium.