DSC47

2. Popyt, podaż, cena

Rysunek 2.13. Oscylacje gasnące

W przypadku oscylacji wybuchowej (rysunek 2.14) amplituda cyklu przyj J coraz większe wartości. Punktem wyjścia w analizie oscylacji wybuchowa! wytrącenie rynku z pierwotnego stanu równowagi do punktu Eq. Nastąpi wón wzrost ceny do poziomu P₀ przy wielkości popytu i podaży Q₀. Zgodnie z piw podaży, wyższa cena skłania producentów do zwiększania produkcji, dzięki 09 w kolejnym okresie rośnie ona do poziomu Q\. W związku z tym powstajeł wyżka w ielkości podaży nad wielkością popytu, co prowadzi do obniżenia cud poziomu P\. W tym punkcie powstaje nowy, chwilowy punkt równowagi,2jm szenie ceny skłania producentów w kolejnym okresie do zmniejszenia vńM podaży do poziomu Qi. W tej sytuacji powstaje niedobór wielkości podaży u dem wielkości popytu, w wyniku czego cena wzrośnie do poziomu P%. W pw tym ustali się nowy, chwilowy punkt równowagi. Z zaprezentowanego JM wynika, że oscylacje wybuchowe za każdym razem oddalają następującego*} kombinacje ceny i ilośd popytu/jwd^^d^mńklu równowagi rynkowej. to więc model stabilny.

_2.6. Model pajęczyny_________37

W przypadku oscylacji periodycznej (rysunek 2.15) wahania ceny i ilości popy-lu/podaży w następujących po sobie okresach są jednakowe, w związku / czym amplituda cyklu przyjmuje stałą wartość.

Rysunek 2.15. Oscylacje periodyczne

Punktem wyjścia w analizie oscylacji periodycznej jest wytrącenie rynku z pierwotnego stanu równowagi do punktu £o- W punkcie tym cena wzrasta do poziomu Po przy wielkości popytu i podaży Qq. Zgodnie z prawem podaży wyższa cena skłania producentów do zwiększenia w następnym okresie wielkości produkcji do poziomu Q\. W tej sytuacji przy cenie P₀ na rynku powstaje nadwyżka wielkości podaży nad wielkością popytu, co w konsekwencji prowadzi do obniżenia ceny do poziomu P\. W punkcie tym powstaje nowy, chwilowy punkt równowagi. W związku ze spadkiem ceny producenci zmniejszą produkcję w kolejnym okresie do wielkości Qo, co powoduje powstanie na rynku niedoboru wielkości podaży względem wielkości popytu. Sytuacja ta prowadzi do wzrostu ceny z poziomu P\ do poziomu Po- Przy tej cenie ustali się nowy, chwilowy punkt równowagi. W zaprezentowanym modelu wahania ceny i ilości popytu/podaży są w każdym następującym po sobie okresie jednakowe, więc rynek nigdy nic powróci do początkowego stanu równowagi E. Podobnie więc jak model oscylacji wybuchowych, nic jest modelem stabilnym.

W modelu pajęczyny nie bierze się pod uwagę błędów popełnionych w przeszłości przez producentów. Jstnicją jednak nowsze koncepcje tłumaczące reakcje uczestników rynkuj/edną z nich jest hipoteza racjonalnych oczekiwań. Teoria ta zakłada, że podmioty gospodarcze podejmują decyzje na podstawie wszystkich dostępnych informacji o aktualnych uwarunkowaniach ekonomicznych oraz o potencjalnych skutkach tych decyzji. Posiadają one również umiejętność wyciągania 'wniosków ze zdarzeń przeszłych, co pozwala im przewidywać możliwe scenariu-₍ jszę wydarzeń _w przyszłości. Teoria racjonalnych oczekiwań została po raz'picnv-szy zaprezentowana w 1961 roku przez amerykańskiego ekonomistę J. Mutha.