DSC49 (2)

Krótki żywot „nowego porządku światowego" 79

Krótki żywot „nowego porządku światowego" 79

m

o-

y-

ra

W

U

za

ia

a,

|y

3j

1-

1-

l-

p

e

i-

).

y

i

padek agresji zakończonej wchłonięciem jednego państwa członkowskiego przez drugie. Tego nie wolno było tolerować. Rada Bezpieczeństwa najpierw zgodnie wezwała Irak do natychmiastowego wycofania się z Kuwejtu, a gdy Bagdad tego nie usłuchał, uchwaliła 29 listopada rezolucję nr 678, w której upoważniła „koalicję chcących” (coalition of the willing) do użycia siły wobec Iraku, jeśli ten nie opuści Kuwejtu do 15 stycznia 1990 roku. Husajn nie rozumiał determinacji USA i wielu innych państw, które nie chciały tolerować aktu tak ostentacyjnej agresji i okupacji. 17 stycznia wojska koalicji¹³, głównie USA, rozpoczęły operację „Pustynna burza”, która w pierwszej fazie polegała na intensywnych bombardowaniach i ostrzale rakietowym Iraku. Ofensywa lądowa ruszyła w nocy z 23/23 lutego i po kilku dniach Kuwejt został wyzwolony, a Bagdad zaakceptował wszystkie warunki Rady Bezpieczeństwa. W czasie kilkudniowej wojny doszło do całkowitego zniszczenia irackich sił zbrojnych i infrastruktury obronnej. Błędem koalicji było niedoprowadzenie do obalenia Husajna oraz nieudzielenie pomocy powstańcom szyickim i kurdyjskim - Saddam łatwo zdusił ich rebelie, wzniecone w tamtym okresie. Bilans strat ludzkich świadczył o możliwościach nowych technologii służących siłom zbrojnym: po strome irackiej było ok. 110— 130 tys. zabitych, po stronie koalicji 223.

To nie był koniec katastrofy, jaką ściągnął na Irak Husajn. Bagdad został zmuszony do zaakceptowania surowych sankcji nałożonych w kilkunastu rezolucjach RB NZ. Sankcje te obejmowały znaczne ograniczenie możliwości eksportu ropy, radykalne ograniczenie potencjału militarnego oraz rygorystyczne inspekcje, poszukujące i niszczące elementy programów zbrojeniowych w zakresie broni chemicznej, biologicznej, nuklearnej oraz rakiet. Weryfikacją realizacji tych zobowiązań miała się zająć specjalna komisja powołana przez Radę Bezpieczeństwa, UNSCOM (słynna rez. RB NZ nr 687 z 3 kwietnia 1991 roku). Irak został zmuszony do uznania roszczeń i wypłaty gigantycznych odszkodowań za zniszczenia dokonane w Kuwejcie w okresie kilkumiesięcznej okupacji, w tym podpalone w pierwszej fazie operacji „Pustynna burza” szyby kuwejckie. Ponadto Anglo-sasi jednostronnie wprowadzili strefy chronione, w których reżimowi irackiemu nie wolno było prowadzić działań militarnych (chodziło o północ kraju zamieszkałą przez Kurdów i południe zamieszkałe przez szyitów). Brytyjskie i amerykańskie lotnictwo surowo karało próby łamania tego zakazu. Błąd w postaci pozostawienia Husajna przy władzy, a następnie działania USA i Wielkiej Brytanii, mające raczej charakter zemsty za niesubordynację i realizacji mocarstwowych interesów niż poszukiwania rozsądnego rozwiązania problemu irackiego, okazały się w późniejszych latach jedną z przyczyn kryzysów i przeciągającej się niestabilności w tym rejonie świata. W tamtym jednak czasie całą reakcję społeczności międzynarodowej, której przewodziły Stany Zjednoczone, można było

¹³ W koalicji, której udało się zgromadzić ok. 700 tys. żołnierzy i ogromną ilość sprzętu, wzięły udział oddziały wojskowe z kilkudziesięciu krajów, a inne, jak np. Niemcy, wsparły operację pokaźnymi sumami nienipH-r..