DSC30

lO.Oligopol

przydział wynika z dotychczasowej struktury udziałów i kosztów marginalnych oligopolu. Pojawia się sprzeczność interesów.

2.    Bardzo zmienny popyt. Na rynkach o bardzo zmiennym popycie wysoki popyt występuje okresowo i wszyscy sprzedawcy chcą wtedy skorzystać, zwiększając sprzedaż ponad wielkość uzgodnioną z konkurentami. Na przykład, członkowie OPEC dość często są narażeni na pokusę niedotrzymania ustaleń zmowy. Zmienność popytu na ropę jest duża z powodu sezonowości (np. wyjazdy wakacyjne), pogody (np. surowe i łagodne zimy), koniunktuiy gospodarczej

rozwój, spowolnienie, stagnacja). Oligopoliści są bardziej skłonni do kompromisu na rynkach o stabilnym popycie.

3.    Koszt marginalny umówionej wielkości sprzedaży jest niższy od umówionej ceny sprzedaży P[. Kusi to sprzedawcę, żeby obniżyć cenę, zwiększyć sprzedaż i zysk nawet kosztem zmniejszenia zysku branży. Wywoła to reakcję konkurentów. W efekcie zyski wszystkich się zmniejszą. Wojna cenowa ma sens

jakiś oligopolisia ma znacząco wyższe koszty od pozostałych Wówczas zacznie ponosić straty i zostanie wyeliminowany z rynku.

11. RYNKI CZYNNIKÓW PRODUKCJI

11.1.    Czynniki produkcji

Czynniki produkcji to ograniczone zasoby użytkowane i przetwarzane w działalności gospodarczej w produkty lub usługi. Są trzy rodzaje czynników produkcji:

1)    ziemia - działka wraz z surowcami naturalnymi, lokalizacja działalności,

2)    kapitał - składa się z kapitału rzeczowego - majątek rzeczowy z wyjątkiem ziemi i kapitału finansowego - należności, papiery wartościowe i pieniądze,

3)    praca.

Kapitał rzeczowy składa się z majątku produkcyjnego: budynków, maszyn i urządzeń; środków transportu oraz zapasów surowców, półproduktów i wyrobów gotowych. Kapitału finansowego są: należności, gotówka i papiery wartościowe. W ujęciu rachunkowym majątek nazywa się aktywami i dzieli na aktywa trwałe (ziemia, budynki, maszyny i urządzenia, środki transportu) oraz aktywa obrotowe (zapasy surowców, półproduktów i wyrobów gotowych, należności i gotówka). Kapitał finansowy cechuje się płynnością, czyli można za niego nabyć wszystkie inne czynniki produkcji, pod warunkiem że są dostępne na tynku.

Uruchomienie i rozwijanie działalności przedsiębiorstwa wymaga inwestycji w ziemię, pracę i kapitał rzeczowy. Prowadzenie działalności wymaga utrzymywania majątku obrotowego. Na potrzebny majątek zwykle nie starcza finansowego i rzeczowego kapitału własnego. Brakujący kapitał finansowy przedsiębiorstwa zdobywają na rynku finansowym.

11.2.    Rynek finansowy

Rynki produktów i usług (w tym pracy) to rynki rzeczowe, realne, na któiych za pieniądze nabywa się prawo własności lub użytkowania rzeczy i usługi. Transakcja finansowa to wymiana kapitału finansowego na różne formy (pieniądz, waluty, wymagalne należności finansowe) lub wymiana kapitału na terminową należność finansową albo prawo majątkowe, czyli prawo do majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej i czerpania dochodów z tego tytułu.