DSC44

n WflWVM BflTWATTł U iiliW łiu tiuli Anuli

i nw

HENI.

I Ryc. 1.2. Pierwsze polskie zdjęcie rentgenowskie z 1896 r. (zdjęcie zamieszczono dzięki uprzejmości prof. Andrzeja Urbanika. Kierownika Katedry Radiologu CM UJ i Zakładu Diagnostyki Obrazowej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie).

I Ryc. 1.1. Zdjęcie okładki reprintu pierwszego polskiego wydania pracy Wilhelma Konrada Roentgena (zdjęcie zamieszczono dzięki uprzejmości prof. Edwarda Towpika).

Notes on X-Light (Uwagi na temat promieniowania X) to przełomowa monografia na ten temat, zawierająca m.in. zalecenia używania w radiologii lekarskiej i stomatologicznej ołowianych osłon na lampę rentgenowską i dla pacjenta.

Wśród osób zasłużonych dla rozwoju radiologii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej można wymienić również doktora Franka Van Woerta. W 1897 r. dokonał on praktycznej demonstracji wykonywania zdjęć stomatologicznych na forum nowojorskiego towarzystwa stomatologicznego New York Odontologi-cal Society. Do jego osiągnięć należało opracowanie wywoływarki ręcznej używanej poza ciemnią oraz automatycznego wyłącznika czasowego ekspozycji.

Równocześnie z rozwojem nauki o promieniowaniu rentgenowskim trwały prace nad innym rodzajem promieniowania, które emituje uran niepodda-ny uprzedniemu naświetlaniu. Badania zostały zapoczątkowane przez Henri Becąuerela, który przedstawił swoje pierwsze odkrycia w marcu 1896 r. Stwierdził, że istnieją związki chemiczne emitujące promieniowanie niezależnie od stanu, które przenika przez nieprze-zroczyste ciała, jonizuje powietrze i zaczernia płytę pokrytą emulsją fotograficzną. Dalsze prace nad promieniotwórczością naturalną prowadzili małżonkowie Maria Skłodowska-Curie i Piotr Curie. Ich badania doprowadziły do odkrycia nowych pierwiastków - polonu i radu. Małżonkowie otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki wraz z Becquerelem w 1903 r.. a w 1911 r. Maria Skłodowska-Curie otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za wydzielenie czystego radu. Była pierwszą osobą wyróżnioną dwukrotnie tą nagrodą i zarazem pierwszą kobietą nagrodzoną w tej dziedzinie.

Początek XX wieku przyniósł rozwój techniczny w zakresie konstrukcji aparatury rentgenowskiej, opracowanie materiałów światłoczułych oraz dbałość o aspekty ochrony radiologicznej.

W 1900 r. Price stwierdził, że radiografia jest pomocnym narzędziem diagnostycznym w ortodoncji.

W 1901 r. Roentgen został uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki.

W 1905 r. pojawił się na rynku pierwszy aparat rentgenowski przeznaczony wyłącznie do zdjęć stomatologicznych. Był to „Record” niemieckiej firmy Reiniger-Gebbert and Schall (obecnie Siemens), wyposażony w ołowianą osłonę i kolimator do zdjęć wewnątrzustnych.

W 1907 r. Antoni Cieszyński, późniejszy profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie,