DSC87

, , stosunek sztuki do mitu, społeczną funkcję darów,

_m°s°w, _Henrt Hubertem — charakter ogólny magii i funkcję

³ Ręczną ofiary. W swej tak zwanej „totalnej socjologii” prze-^SPedł nawet mistrza. Dążył mianowicie do powiązania nawet faktów fizjologicznych i psychologicznych z socjologicznymi.

Lucien Levy-Bruhl zajął się przede wszystkim religiami ludów

niepiśmiennych, powodując sporo zamieszania swoją paradoksalną tezą o wrodzonym braku logiki w umysłowości ludów

niecywilizowanych. W zastępstwie zasady niesprzeczności i wynikania miała funkcjonować w ich myśleniu zasada uczestniczenia (la loi de participation), czyli wiara we wzajemne przenikanie się desygnatów pojęcia, tak że każdy z nich może się znajdować w wielu miejscach i przechodzić jeden w drugi, co znowu było orzerysowaniem nauki mistrza o wpływie wyobrażeń zbiorowych na jednostkowe. W tym duchu chciał przeinterpretować mitologię, ale pod koniec życia odwołał swe poglądy.

Robert Hertz zastosował idee mistrza do badań nad folklorem, a najzdolniejszym, krytycznym kontynuatorem poglądów religioznawczych mistrza był niewątpliwie Maurice Halbwachs. On to napisał przedmowę do pracy Durkheima o totemizmie, interpretował i rozszerzał jego poglądy, pogłębił też pogląd na katolicyzm jako na społeczną siłę integrującą, dowodząc przekonywająco, że tradycyjne obrzędy, motywy i zwyczaje tej religii doprowadzają do konformizacji społeczeństw przedzielonych oceanami, jak np. Włochy i Ameryka Południowa.

Nad ogólną historią religii, ze szczególnym uwzględnieniem religii semickich, pracował zdolny durkheimowiec, redaktor „Re-^vue de 1’Histoire des Religions”, Rene Dussaud. Natomiast Anglik George Chatterton-Hill nie bardzo przysłużył się swemu mentolowi, broniąc katolicyzmu środkami przygotowanymi przez szko-która pryncypialnie hołdowała pozytywistycznemu przekonaniu o rychłym zluzowaniu religii przez naukę.

Największą przysługę wyświadczył religioznawczej szkole so-

hist°^^CZn<^ ^hiSt°^ryk ^^enr* Berr. Podwójne zainteresowania, isoiy_czne 1 socjologiczne, tego rzutkiego wychowanka skłoniły

od iJ™ ^wielotorn°wej zbiorowej historii cywilizacji, która Obecn' ^F° ^ °P^uszcza prasę firmy Albin Michel tom po tomie, społecypń^t^ ^{3113 Całoś}^ dochodzi do pięćdziesięciu opracowań •' ^w starożytnych, średniowiecznych i nowożytnych

125