DSC95

nanrtyricl zostaje • pim momencie ubMCinu Jeśli u relacja nie zostanie przerwana przez okoliczno n tub jełh ucim v< nie .rtoangt', Mncijttfl ma iklonnoić do niebezpiecznego przedłużania n|p)«uli »»,.<j roli. kiedy się tc»t ruwczyorirm. nie jest Inw zrezygnować i .prowadzenia kkcji* Nauczycielowi nie jest bno łgtolne się na to. aby to o czym )ni pmloau) i» co »ierzy. muk) poddane ctuimnat te Un> ny ucznia Do .wylatała zgody* na uli egzamin trzeba paiidk mdl* unMMlnoU projnoaMta ito kryty tŁ Trzeba umies* przyj# słowa kźytyti I zintegrować krytykę ^uk- ^jh> '^|J,J ** pranie części; moich własnych poglądów Taka akceptacja krytyki jest niezbędna po to. aby » łnietle tych nowo nabytych poglądów zobaczyć wtnne podany. Walna )nt weryfikacja moich poda*, które uwalałem a najbardziej trwałe. Efektem ukicj konfrontacji mole hyc imuna pogUJ.— » wymiarze osobistym jak i zmiana posiadanych koncepcji teoretycznych. Ak * tak opisane) przemianie czynnikiem postępu nic Jest odrzucenie samego siebie, nie zgoda na konfrontację z drogim człowiekiem. IWstawowe znaczenie nu zgoda na to. abym brał pod uwagę poglądy drogiego człowieka, a nie aby poglądy drogiego człowieka wypady moje. Przejście od dominacji do Biegłości me prowadzi do postępu. Duło większe znaczenie nu interakcja ludzi sobie równych. Taka interakcja jest pod widoma względami trudniejsza. Piszę o tym w rozdziale 19 niniejszej ksiąlkk Rtlatje «Mr ■atom a Mprkiw ałciwr ■ pcnprttymte zcuicnjąck adfdrr nimi k iNi//uk a*>

Rozdział 9. Niechęć i obojętność

Jc>i bardzo (rodno połączyć zaangażowanie nauczycielskie wynikająca z wtóry w możliwo lei uczenia uę drogiego cfkwklj z rezygnacją z handlowej powiewy oczekiwania na natychmiastową pozytywną reakcję te strony osoby nauczanej- Jol bardzo trudno mówiąc w przenośni. nie oczekiwać zapłaty za swoją pracę. Stojąc wobec takich trudności nauczyciel jest zagrożony pokusą obojętności Ta obojętność może się przejawiać w rezygnacji ze stawiania wymagań i w ostentacyjnym braku zainteresowania w stosunku do efektów swojej pracy. Nauczyciel może wówczas demonstrować obojętność wobec reakcji ucznia. Zarówno pozytyw* nych jak i negatywnych.

Można bronić takich zachowań nauczycieli. Wiele dzieci cierpi z powodu nadmiernych oczekiwań, które mają wobec nich nauczyciele. Wiele dzieci cierpi z powodu niemożności zrealizowania .wspaniałych" planów stworzonych dla nich przez dorosłych. Dzieci zmuszane do realizacji nieosiągalnych ambicji przeżywają taką sytuację jako osobistą klęskę. Reakcją na tę klęskę jest przechodzenie od zniechęcenia do poczucia winy. Zbyt wiele dzieci pogrąża się w poczuciu beznadziejności, ponieważ nie umieją sprostać wymaganiom, które maja w stosunku do nich ich rodzice. Wymagania niektórych nauczycieli są przedłużeniem zawyżonych wyobrażeń rodziców¹'¹. Zbyt widu ludzi żyje w lęku przed sprawieniem zawodu tym. którzy najbardziej ich kochali. Zbyt wielu ludzi mc jest w stanie udźwignąć ciężaru odpowiedzialności. że nie są w stanie sprostać wymaganiom najbliższych i odczuwa z tego powodu poczucie winy. Ucieczką od tego poczucia winy. może być budowa obrazu samego siebie jako pozbawionego jakichkolwiek zdolności. Niszczące skutki powoduje brak jakichkolwiek wymagań, ale równie niszczące konsekwencje mogą mieć nadmierne wymagana, niemożliwe do spełnienia¹'¹.

Nauczyciele mogą mleć zbył duże oczekiwania. Nauczyciele mogą oczekiwać na to. Ze uc/cń będzie starał się sprostać stawianym mu wymaganiom i może to być postrzegane jako coś oczywistego, jako należny dług. który uczeń powinien spłacie. Jeśli uczeń -nic staje na wysokości zadania”, wówczas reakcją nauczyciela może być przejście w drugą skrajność i rezygnacja z wymagań. Jeśli nauczyciel uważa, żc odpowiedz ucznia jest należną mu daniną, to laka postawa ma w sobie rysy kupieckie. W przypadku gdy ten handel nic wychodzi okazuje się. żc pomiędzy wysokimi wymaganiami a obojętnością jest bardzo krotka droga. Ta obojętność może przybierać szaty bezinteresowności

Ale naprawdę bezinteresowność i obojętność stoją na antypodach. Bezinteresowność to rezygnacja z handlowego oczekiwania na reakcję ucznia. Bezinteresowność to obdarzanie zaufaniem bez stawiania żądań. Bezinteresowność to udzielanie bezzwrotnego kredytu. Bezinteresowność to nadzieja na postęp i rezygnacja z brutalności w wymuszaniu tego postępu.

Obojętność jest bliska zarozumiałości Oto symptomy takiej postawy; stawianie wymagań bez okazywaniu zaufania, żądania spłaty długu bez udzielania kredytu, brutalność metod bez pokładania nadziei w osobach. Obojętność jest biernym lekceważeniem w przeciwieństwie do bezinteresowności, którą można nazwać aktywną delikatnością. Na obojętność można patrzeć jako na efekt zawiedzionej miłości. Ale jest to raczej efekt specyficznego zawodu miłosnego. Jest to efekt zawiedzionej miłości do efektów a nie do osób. Jeśli uczeń nie spełni oczekiwań nauczyciela, wówczas dotychczasowe zainteresowanie przekształca się w obojętność Miską wrogości.

Zarozumiała obojętność jest to złudzenie, że nic potrzebuję drugiego człowieka podczas gdy rzeczywistość jest odwrotna. Postawa obojętności jak pisałem wy żej jest reakcją na sfrustrowane pragnienie wpływu. Pod maską obojętności może się ukrywa pragnienie podporządkowania sobie drugiego człowieka. Ale. jeśli moja presja emocjonalna i stosowane sankcje zawiodły, mogę .się obrazić" i nie chcieć dzielić się czymkolwiek z drugim człowiekiem.