Występujące w punkcie A maksimum oporów wynika z konieczności pokonania przez płyn dodatkowych sił, wiążących poszczególne ziarna. Odpowiadająca temu punktowi prędkość zwana prędkością krytyczną, uważana jest za minimalną prędkość początku fluidyzacji.
W zależności od rodzaju cząstek, warunków przepływu i kształtu aparatu mogą tworzyć się różne struktury złoża fluidalnego, pokazane na rysunku V. 3.
a) b) c) d) e) f) g)
Rys. V. 3. Struktury złoża: a — złoże nieruchome, b, c - jednorodna, d — pęcherzykowa, e - warstwowa - pulsująca, f - kanalikowa, g - fontannowa
Złoże jednorodne powstaje w przypadku przepływu cieczy lub przy stosunkowa niewielkich prędkościach gazu. W praktyce najczęściej mamy do czynienia ze złożami niejednorodnymi.
Podczas fluidyzacji cząstki ciała stałego są w nieustannym ruchu, następuje ich ciągłe wzajemne mieszanie się i doskonały kontakt z płynem. Te cechy złoża fluidalnego wykorzystywane są w wielu procesach, między innymi w suszeniu, spalaniu, mieszaniu, zamrażaniu; aparaty fluidalne stosowane są również jako reaktory chemiczne i bioreaktory.
Aby mogło dojść do fluidyzacji, należy przekroczyć prędkość krytyczną, odpowiadającą punkowi A na rysunku V. 2. W punkcie tym siła naporu płynu:
Sl = FAPfr (V.U)
jest równa sile ciężkości złoża:
gdzie Hh- jest wysokością złoża w początkowym momencie fluidyzacji, p* jest gęstością płynu, a pt gęstością ciała stałego. Porównując (V.U) i (V. 12), otrzymamy, że spadek ciśnienia:
(V. 13)
^Pkr =/Ul-^XA ~Po)g-