DSC�65 (2)

tym cieniem towarzyszącym ciału. A jeśli zdjęcie nie zdoła pokazać tego wyrazu, wtedy ciało nie ma cienia, odcięcie zaś owego cienia, jak w micie o Kobiecie bez Cienia, pozostawia tylko jałowe ciało. To właśnie przez ten delikatny pępek fotograf udziela życia. Jeśli nie potrafi, bądź to z braku ta/entu, bądź przez niekorzystny zbieg okoliczności, dać przejrzystej duszy jej jasnego cienia, podmiot umiera na zawsze. Byłem fotografowany tysiące razy. Ale jeśli każdy z tego tysiąca fotografów spartaczył mój wyraz (a zresztą może go nie posiadam?), mój wizerunek przedłuży (na czas trwania papieru, zresztą ograniczony) moją tożsamość, ale nie wartość. W zastosowaniu do osoby, którą się kocha, to ryzyko jest rozdzierające: mogę być całe życie sfrustrowany „prawdziwym wizerunkiem”. Ponieważ ani Nad ar, ani Avedon nie sfotografowali mojej matki, ten obraz mógł pozostać żywy tylko dzięki przypadkowi, fotografii zrobionej przez prowincjonalnego fotografa. I ten obojętny pośrednik, już nie żyjący, nie wiedział nawet, że to, co uchwycił, to była prawda—prawda dla mnie.

Richard Avcdon. A. Philip Randolph (Rodzino, 1976).