DSC�36

En-lil znaczy po sumeryjsku, według wszelkiego prawdopodobieństwa, „pan wiatru"⁷. Z jego uścisku z Nin-lil, „panią wiatru", rodzi się deszcz ®. Enlil jest „królem huraganu", sprawcą powodzi i deszczów ulewnych, ale także dawcą dobroczynnych, umiarkowanych deszczów⁹. Enlil jest więc, z natury swej, bóstwem zjawisk atmosferycznych i meteorologicznych, w szczególności burzowych, jakie w tych regionach zachodzą. Stąd też Enlil zbliżony jest do Anu, pokrewny Anu, jest „synem Anu" i, podobnie jak Anu, ojcem Adada ¹⁰, drugiego bóstwa huraganu, wiatru, pioruna i deszczu ^ll.

Z tym podstawowym charakterem Enlila, jako boga wiatru i w ogóle zjawisk meteorologicznych, wiąże się jego wszystkowi-dzenie i wszechwiedza. W istocie wiatr, dmący we wszystkich kierunkach, wszędzie przenika (wszechobecność) ^,ł-, a zatem może wiedzieć wszystko ¹³. Wskazywaliśmy już wyżej (rozdz. II, p. 4) na podobieństwo Enlila z egipskim Amonem, bogiem wiatru. Również i u Greków Aer, personifikacja wiatru, wie wszystko; Boreasz, wiatr północny, wszystko widzi (rozdz. IX, p. 3)-3. EA

Ea jest bóstwem żywiołu wodnego, a ściślej mówiąc —-wód słodkich, zarówno tych na powierzchni, jak i podziemnych wód otchłannych. A jako władca tego żywiołu tajemniczego i potężnego, tryskającego z głębokich i niezbadanych wnętrzności ziemi, żywiołu pomocnego w zaklęciach przeciwko demonom i chorobom, Ea jest także bóstwem mądrości. Mądrość boga Ea polega w pierwszym rzędzie na znajomości niedosiężnych tajemnic, znajomości formuł magicznych i zaklęć; jest potęgą myśli i magicznego działania, nieograniczoną zdolnością rozumienia, a więc także najwyższą mądrością, darem światłej rady, biegłością techniczną. Wszystko to wynika z licznych i często używanych jego imion i przydomków. Ea jest „panem mądrości" (bel mmeqi)> „królem mądrości" (sar n.), obdarza mądrością królów tej ziemi ¹⁴. Jest „magiem bogów"¹⁵, „najdoświadczeńszym spośród wszystkich Igigi" ¹⁸. Jest „panem mądrości i rozwagi", jest „bystry" (hasisu), „panem bystrego spostrzegania" (bel hasisi)^l\ jest tym, który wszystko rozumie (hasis mimmci)'**. A ponieważ

76