DSC33 (8)

nu> przy rezonansie prąd płynący przez cewkę (lub kondensator) jesi większy od wartości prądu płynącego przez rezystor, czyli

Q

lę

>r

R

2 Kil

2 rtfCR.

(6.104)

6.9. Poprawa współczy nnika mocy

Większość odbiorników energii elektrycznej ma charakter indukcyjny. Zatem schematem zastępczym grupy najczęściej występujących odbiorników energii elektrycznej w typowy m zakładzie przemysłowym jest obwód złożony z rezystora R i cewki l połączonych szeregowo. Dużą wartość indukcyjności mają takie odbiorniki energii elektrycznej, jak: piece indukcyjne, silniki asynchroniczne indukcyjne, zwłaszcza słabo obciążone, wyładowcze źródła światła. Przeciętny współczynnik mocy odbiorników w zakładzie przemysłowym, bez stosowania urządzeń kompen-sacyjnych. wynosi około 0,6-0.7. W elektroenergetyce dąży się do tego, by przy wytwarzaniu, transformowaliiu, przesyłaniu i użytkowaniu energii elektrycznej utrzymać współczynnik mocy na poziomie zbliżonym do jedności. Wtedy przy nie zmienionej mocy czynnej oddawanej przez generator prąd płynący w uzwojeniach generatora jest najmniejszy. Mały współczynnik mocy nie pozwala generatorowi wytworzyć mocy czynnej o wartości zbliżonej do jego mocy znamionowej; takie samo zjawisko - blokowania i ograniczania możliwości przesyłowych przez małą wartość współczynnika mocy - występuje w transformatorach i liniach przesyłowych. Ponadto mały współczynnik mocy powoduje zwiększenie strat mocy czynnej i energii elektrycznej przy przesyle. Straty mocy i energii są bowiem proporcjonalne do kwadratu prądu I, a przy małej wartości coscp prąd I jest znacznie większy od składowej czynnej tego prądu, równej Icoscp. Większość strat energii elektrycznej związanych z małym współczynnikiem mocy powstaje przy wytwarzaniu i przesy łaniu energii elektrycznej, czyli u jej dostawcy. Także straty kapitałowe związane z niepełnym wykorzystaniem urządzeń wytwarzania, przesyłu i transformowania energii elektrycznej ponosi jej dostawca - zakład energetyczny. Wynika z tego. że odbiorca energii elektrycznej nie jest bezpośrednio zainteresowany zwiększeniem wartości współczynnika mocy posiadanych odbiorników'. By wymusić takie zainteresowanie, zakład energetyczny pobiera od średnich i dużych odbiorców energii elektrycznej opłaty nie tylko za pobraną energię czynną, ale także za pobraną energię bierną.

W zakładzie przemysłowym częstą przyczyną małej wartości współczynnika mocy są nieobciążone silniki asynchroniczne indukcyjne, których costp zmienia się od około 0,1-0,2 przy biegu jałowym do około 0,8-0,9 przy obciążeniu znamionowym.

Odbiorca energii elektrycznej płacący za energię elektryczną bierną może zmniejszyć te opłaty, jeśli wprowadzi w swoim zakładzie przemysłowym środki