ekonomika (77)

Sprawne zarządzanie transportem zarówno po stronie zaopatrzenia, jak * dystrybucji jest jednym z podstawowych zadań operatora logistycznego. Transport powinien być zorganizowany w taki sposób, aby umożliwiał przedsiębiorstwu maksymalne zwiększenie produkcji i sprzedaży, przy jak najniższych kosztach logistycznych. Ibdstawowe problemy związane z zarządzaniem transportem to wybór gałęzi transportu, rodzaju i sposobu przewozu. Operatorzy logistyczni nie muszą realizować przewozów własnym taborem. Tak jak w przypadku przedsiębiorstw produkcyjnych lub handlowych, podejmujących decyzję „make or buy", również operator logistyczny przeprowadza w tym zakresie analizę kosztową, jej wynik wpływa na to, czy przewozy są realizowane taborem własnym operatora, czy też przez firmy transportowe będące podwykonawcami. W Polsce od lat wśród największych przedsiębiorstw spedycyjnych i logistycznych zauważalna jest tendencja do wyprowadzania usług przewozowych poza firmę, co polega na kontraktowaniu małych przewoźników lub tworzeniu nowych firm przez kierowców, do których wnoszone są pojazdy.

Na grupę operatorów logistycznych w Polsce składa się kilka przedsiębiorstw dużych i kilkanaście mniejszych. Są to przedsiębiorstwa o rodowodzie spedycyjnym, choć pojawiają się już operatorzy, którzy w ogóle nie oferują usług spedycyjnych, łub tacy, którzy redukują zakres tych usług. Firmy tego typu w większości dysponują znaczącym potencjałem transportowym i magazynowym, posiadają własne sortownie, przeładownie, składy i odrębną infrastrukturę dla szeroko rozumianej obsługi logistycznej towarów. Na europejskim rynku T5L wyspecjalizowani operatorzy logistyczni zaczynają dominować, przejmując większość dokonujących się na nim obrotów. Jednocześnie spada rola małych przedsiębiorstw transportowych i spedycyjnych, oferujących ograniczony zakres usług .

Znaczna część największych operatorów logistycznych to przedsiębiorstwa zagraniczne i o kapitale mieszanym, tworzące europejską sieć logistyczną (Schenkeę Danzas, Rabęn). Grupa operatorów logistycznych stopniowo rozszerza się o nowe przedsiębiorstwa, które już wcześniej świadczyły terminalowe usługi logistyczne i stale rozwijają swój potencjał¹". W ostatnich latach mieliśmy do czynienia ze znaczną konsolidacją branży logistycznej: Wincanton Trans Eu-ropean przejął firmę P&O, Euroad wszedł w struktury holenderskiego przedsiębiorstwa Vos Logistics, a Schenker przejął od skarbu państwa 29% udziałów w Spęd polu (teraz ma w sumie 99,2% akcji).

¹⁶⁷ W. łtydzfcowskr Rynek usług logistycznych w Polsce. http^ekonom.univ.gda.pI/kpt/Usugi3.doc z Ićł10-2004.

*** J. Arduitowska, E Zbikowska: Rozwój rynku usług logistycznych w Polsce. W: Dostosowanie polskiego transportu do Unii Europejskiej. ZN LIC Ekonomika Transportu Lądowego nr 23. Wyd. UG, Gdańsk 2002, s. 233-234

Usługi logistyczne w Polsce koncentruj.) się w kilku ośrodkach. Aż połowa operatorów logistycznych ma swoje siedziby w Warszawie lub na jej obrzeżach, inne liczijce się ośrodki to w kolejności: Górny Śląsk, Trójmiasto i Poznań. Centrami dystrybucji towarów są także terminale na przejściach granicznych, gdzie lokowane są oddziały operatorów logistycznych.

Specyficzny segment tynku usług logistycznych stanowią firmy kurierskie, itodstawową usługą oferowaną przez firmy kurierskie jest doręczenie przesyłki w systemie „od drzwi do drzwi", z gwarantowanym czasem dotarcia na miejsce. Dodatkowo firmy kurierskie oferują obsługę celną przesyłek oraz szeroki zakres usług objęty systemem szybkiej obsługi przesyłek, firmy kurierskie adresują swoją ofertę głównie do klientów wysyłających niewielkie partie towaru, ale z dużą częstotliwością, oraz w systemie dostaw „just in limę", gdzie wymagany jest precyzyjny czas dostawy. W tym segmencie na rynku polskim funkcjonują firmy o różnej specyfice. Pierwszą grupą są operatorzy globalni, posiadający dużą liczbę przedstawicielstw na całym świecie i znaczny majątek zaangażowany w środki transportu. Są to w większości duże firmy z kapitałem zagranicznym, takie jak: DHL, TNT UPS. Drugą grupę stanowią firmy o specjalizacji europejskiej lub krajowej. Często działają one we współpracy z dużymi operatorami logistycznymi i stanowią rozszerzenie ich usług w branży TSL o usługi kurier-dde®.

op. dl.

^w Rydzkowski,