ekonomika (81)

<5-3- Zasoby przedsiębiorstw transportowych

Zasoby przedsiębiorstwa są definiowane jako zbiór czynników wytwórczych posiadanych lub kontrolowanych przez firmę, które mogą być wykorzystane w procesach produkcji i wymiany. Jedna * wielu klasyfikacji zasobów pozwala na wyróżnienie następujących zasobów¹¹®:

•    rzeczowych.

•    finansowych.

•    ludzkich;

"* niematerialnych.

Zasoby rzeczowe to ujęte w bilansie składniki majątku trwałego przedsiębiorstwa transportowego — obiekty infrastrukturalne (ziemia, budynki, budowle obiekty inżynieryjne) oraz środki transportu, maszyny i urządzenia będące we władaniu przedsiębiorstwa. Istotne znaczenie w ocenie jakości zasobów maję informacje dotyczące posiadanych budynków i budowli (charakter, powierzchnia, kubatura), maszyn, urządzeń i wyposażenia technicznego (np. zdolność produkcyjna i przeładunkowa posiadanych urządzeń), a zwłaszcza posiadanego taboru. Charakterystyka taboru obejmuje jego liczebność oraz ładowność, z uwzględnieniem typu pojazdów (samojezdne i trakcyjne), ich specjalizacji oraz wieku¹**.

Zasoby finansowe obejmują aktywa płynne (m in. pieniądze na rachunku bankowym i w kasie) oraz kapitał własny i obcy. Ich wielkość decyduje o skali i zakresie działalności przedsiębiorstwa. Zasoby finansowe są niezbędne do rozwoju firmy, gdyż służę powiększani u zasobów produkcyjnych (zakup taboru, maszyn, urządzeń) Dynamicznie rozwijająca się technika i technologia powoduje stosunkowo szybkie zużycie .moralne” środków trwałych w transporcie, często szybsze niż jego zużycie fizyczne, i wywołuje konieczność inwestowania w nowe technologie. Zasoby majętkowo-kapitałowe są charakterystyczne dla każdego przedsiębiorstwa. Stanowią one w znacznym stopniu o jego wielkości, potencjale działania, o poziomie jego wartości rynkowej.

Zasobami ludzkimi określa się ludzi pracujących w przedsiębiorstwie wraz z ich umiejętnościami. Od ich profesjonalizmu zależy sukces firmy i jej dalszy rozwój, dlatego też znaczenie zasobów ludzkich cały czas rośnie. Ludzie, mający odpowiednie wykształcenie oraz doświadczenia użyteczne w prowadzonej działalności, wnoszą do przedsiębiorstwa wartość dodaną. Wysokie wymagania dotyczące kwalifikacji pracowników powodują, że coraz trudniejsze jest zastępowanie jednych pracowników innymi, a cena pracowników o wysokich kwalifikacjach rośnie. Ludzie, w przeciwieństwie do pozostałych zasobów, nie mogą

^1-0 Zflrzifdzflmr op. csl., s. 133.

*** Ckonomdcfl Ifiuportu Red. J- Bumewicz. op. ci*-.    72.

„4 Metody wyceny wartości przedsiębiorstwa

lOl

stać się własnością przedsiębiorstwa i dlatego też wymagają specjalnego traktowania. Zatrudnienie należy do najistotniejszych parametrów opisujących przedsiębiorstwo transportowe. Obok ogólnego poziomu zatrudnienia ważna jest także jego struktura, ale przede wszystkim kwalifikacje (w tym wykształcenie, uprawnienia zawodowe) i umiejętności pracowników. W działalności usługowej, gdzie występuje bezpośredni kontakt z klientami, jakość usług wraz z jakością obsługi w firmie będzie wynikiem zachowania się personelu w określonych specyficznych sytuacjach. Pracownicy przedsiębiorstwa transportowego są bardzo istotnym elementem procesu świadczenia usług i dlatego powinny być zatrudniane osoby o wysokich kwalifikacjach i pożądanych na danym stanowisku predyspozycjach. Rozwój jakościowy zasobów ludzkich może być osiągany poprzez szkolenia i kursy dla kadry już pracującej, podnoszące ich kwalifikacje i zwiększające wartość zasobów ludzkich w przedsiębiorstwie.

Podstawowymi zasobami dla dynamicznie rozwijającego się przedsiębiorstwa są zasoby niematerialne, czasami nazywane też zasobami informacyjnymi. Zasoby niematerialne to umiejętności zarządzania oraz wiedza technologiczna, na które składają się umiejętności poszczególnych jednostek grup i ich organizacja. Do zasobów zalicza się również nazwę przedsiębiorstwa, tradycję, markę firmy, kontakty i położenie. Zasoby niematerialne mogą być klasyfikowane jako aktywa (majątek) lub umiejętności. Do aktywów zaliczane są te elementy zasobów niematerialnych, które stanowią własność firmy, w tym własność intelektualną - licencje, koncesje, patenty, prawa autorskie, znaki firmowe i ich rozpoznawalność na rynku oraz reputacja firmy, informacje i bazy danych, wyniki prac badawczo-rozwojowych (R&D), tajemnice handlowe, zawarte kontrakty, relacje / kontakty z klientami i dostawcami. Na umiejętności i kompetencje składają się know-how pracowników, dostawców oraz dystrybutorów (.najlepsze praktyki” związane ze sprzedażą czy obsługą klienta, procedury firmowe, informacje o rynku i konkurencji) oraz kultura przedsiębiorstwa, postrzeganie jakości i przystosowywanie się do zmian . Umiejętności to wszystko to, co firma potrafi, szczególnie zaś to, co potrafi lepiej od innych działających na tych samych rynkach. Umiejętności mają o tyle podstawowe znaczenie, że warunkują efektywne wykorzystanie pozostałych zasobów.

6.4. Metody wyceny wartości przedsiębiorstwa

W gospodarce rynkowej przedsiębiorstwa są towarem będącym przedmiotem różnorodnych transakcji handlowych. Konieczność wyceny wartości przedsiębiorstw transportowych i ich majątku wiąże się z realizacją transakcji kupna-^m Elementy.... op. ctt.. s. 290-291.