Etyka dzia艂alno艣ci gospodarczej Wyk艂ad 2
Ety ka normatywna
Zadaniem etyki normatywnej jest formu艂owanie, uzasadnianie norm i warto艣ci i postulat贸w moralnych, wskazanie cel贸w etycznych oraz powiadamianie ludzi co jest dobrem a co ziem moralnym.
Etyka normatywna jest nazywana nauka o moralno艣ci lub etyk膮 w艂a艣ciw膮.
W etyce normatywnej wyr贸偶niamy nast臋puj膮ce dzia艂y:
1. aksjologia (aksija gr. warto艣膰) na gruncie filozofii pe艂ni podw贸jn膮, 偶eby nie rzec sprzeczn膮 z sob膮 rol臋. Z jednej strony jest macierz膮 etyki (teoria dobra) z drugiej wylania si臋 jako samodzielny dzia艂 etyki. W ostatniej postaci aksjologia zajmuje si臋 klasyfikacj膮 warto艣ci moralnych (zwanych tak偶e dobrami moralnymi) i ich hierarchi膮, czyli stopniem b膮d藕 rang膮 wa偶no艣ci warto艣ci w r贸偶nej skali ocen cz艂owieka. Ze wzgl臋du na to nazywana jest tak偶e nauk膮 o warto艣ciach moralnych.
2. felicytologia - wiedza o sposobach osi膮gni臋cia szcz臋艣cia osobistego i unikania r贸偶nych cierpie艅. Ze wzgl臋du na poj臋cie szcz臋艣cia mo偶emy wyr贸偶ni膰 r贸偶nego rodzaju pogl膮dy i systemy etyczne:
- Epikur - izolacja jednostki od spraw spo艂ecznych, teoria ataraksji
- katolicyzm - zbawienie duszy
stoicyzm - r贸wnowaga z natur膮, umiarkowanie, itp.
3. biotechnika - obejmuje metody dostarczaj膮ce praktyczne wskaz贸wki jak osi膮gn膮膰 szcz臋艣cie, pomna偶a膰 przyjemno艣ci 偶yciowe lub unika膰 chor贸b i odwleka膰 staro艣膰, przezwyci臋偶a膰 l臋k przed utrata bliskich czy tez w艂asn膮 艣mierci膮
4. perfekcjonistyka - dziedzina podejmuj膮ca problem doskona艂o艣ci w艂asnej cz艂owieka a w tej mierze wzor贸w osobowych i idea艂贸w.
5. prakseologia - nauka o warunkach skutecznego dzia艂ania, post臋powania cz艂owieka (T. Kotarbi艅ski i jego reizmu) Dzia艂anie cz艂owieka powinno charakteryzowa膰 鈥3E鈥: by膰 ekonomiczne (skuteczne), estetyczne (pi臋kne) i etyczne (dobre)
6. deontologia - nauka o obowi膮zkach i powinno艣ciach moralnych (bada ona g艂贸wnie intencje i skutki oraz stopie艅 w艂asnego zaanga偶owania w czyn moralny 鈥瀔r贸tki鈥 lub 鈥瀌艂ugotrwa艂y鈥 wymagaj膮cy swoistego 鈥瀙owo艂ania鈥 do jego wype艂nienia). Swoje zalecenia deontologia formu艂uje zazwyczaj w postaci skodyfikowanej uwidocznionej w r贸偶norakich kodeksach zawodowych (np. etyce oficer贸w, lekarzy, in偶ynier贸w, nauczycieli, prawnik贸w, itd.)
7. etyka spo艂eczna dziedzina rozpatruj膮ca stosunek jednostki do grupy lub jej aspiracje oraz d膮偶enia w okre艣lonym zespole ludzi, w kt贸rym艣 jaka艣 osoba realizuje swoje plany 偶yciowe b膮d藕 pracownicze. Inaczej m贸wi膮c etyka spo艂eczna zajmuje si臋 r贸偶norakimi aspektami stosunk贸w mi臋dzyludzkich z wyr贸偶nieniem relacji moralnych.
1