farma021 (2)

Wykazano wielokrotnie, że proteinazy odgrywają bardzo ważną rolę w procesach fizjologicznych rogówki, jak również w patogenezie wielu jej chorób. W chorobach rogówki przebiegających z jej owrzodzeniem, równowaga między aktywnością proteolityczną a antyproteolityczną jest zakłócona przez zbyt wysokie poziomy proteinaz pochodzenia endogennego jak i możliwie egzogennego. Wynikiem takiej nierównowagi jest wzmożenie degradującego oddziaływania proteinaz, w tym kolagenaz, na kolagen, proteoglikany i inne substancje macierzy zewnątrzkomórkowej zrębu rogówki. Następstwem tego jest różnego stopnia uszkodzenie zrębu rogówki, łącznie z jego postępującym rozkładem i szybkim „stapianiem się”.

Nie ma jednoznacznej opinii na temat skuteczność inhibitorów kolagenaz w terapii wrzodziejącego zapalenia rogówki.

Mechanizmy działania wybranych leków

© Acetylocysteina jest związkiem bogatym w grupy sulfhydrylowe, które wiążą w sposób nieodwracalny Zn²⁺ stanowiące centra aktywne proteinaz, w ten sposób unieczynniając je. Postuluje się również możliwość, że lek ten hamuje produkcję proteinaz na poziomie transkrypcyjnym.

© Hamujące wpływ tetracyklin na aktywność proteinaz jest prawdopodobnie wielokierunkowy. Główny mechanizm działania wynika z ich właściwości chelatujących wobec Zn²~ i Ca²⁺ dzięki czemu tworzą kompleksy z proteinazami redukując w ten sposób ich aktywność enzymatyczną.

© Autologiczna surowica ze względu na zawartość a2-makroglobuliny jest również zaliczana do inhibitorów proteinaz. a2-makroglobulina pod wpływem przyłączonej cząsteczki MMPs zmienia swoją strukturę i zamyka enzym w „klatce” swojej cząsteczki. Autologiczną surowicę zaleca się (1-2 krople co 1-2 godziny) jako lek wspomagający w leczeniu wrzodów rogówki u małych zwierząt i koni.

11) Leki rozszerzające źrenicę i porażające mięsień rzęskowy (mydriatica et cycloplegica), naieżą do grupy leków parasympatykolitycznych

® Atropina (Atropinum sulfuricum 1 %)

• Tropicamid (Tropicamidum, 0,5 lub 1%)

Zastosowanie:

• diagnostyczne: celem długotrwałego rozszerzenia źrenicy do badania okulistycznego (badanie dna oka, ocena soczewki),

• terapeutyczne: w leczeniu zapalenia tęczówki i ciała rzęskowego (w celu zapobiegania zrostom tęczówkowo-soczewkowym —»• tzw. zrosty tylne - synechie posterior !); celem zniesienia bolesnego skurczu mięśnia rzęskowego. Porażenie mięśnia rzęskowego zmniejsza ból związany ze skurczem ciała rzęskowego.

Nie stosować u pacjentów cierpiących na jaskrę ! W weterynarii najczęściej używa się tropikamidu lub atropiny, jednak tą ostatnią odradza się stosować u młodych zwierząt ze względu na duże ryzyko wystąpienia objawów ubocznych o znacznym nasileniu.

Wybrane zagadnienia:

• Tropikamid jest środkiem o szybkim (mydriasis po ok. 15-25 min.*), lecz krótkim działaniu (ok. 4-6 godz.; u niektórych zwierząt lek ten może działać dłużej); siła działania (ale też i niebezpieczeństwo ogólnych efektów parasympatykolitycznych) znacznie mniejsza od atropiny. Tropikamid to lek z wyboru do stosowania w celach diagnostycznych; stosowany jest też po operacji zaćmy.

• Atropina to długodziałający mydriatyk; w zdrowym oku czas działania to kilka dni, ale w przypadku zapalenia tęczówki i ciała rzęskowego, czas ten jest znacznie zredukowany ! należy stosować lek 2-3 razy dziennie, choć w późniejszym czasie częstość aplikacji leku zwykle można ograniczyć; atropina nie powinna być używana w celach diagnostycznych ze względu na długi czas działania; używa się jej w celach terapeutycznych: zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego oraz do rozrywania zrostów; jeżeli atropina dostanie się do jamy ustnej (drogami nosowo-łzowymi) to wywoła Ślinotok, CO jest szczególnie nasilone U kotów (parasympatykolityki hamują wydzielanie śliny, ale jest to przełamane w przypadku atropiny dostającej się do jamy ustnej, ze względu na jej gorzki smak silnie drażniący zakończenia smakowe).

TM.